Dunyo xalqlari kassifikatsiyasi

• O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA TA’LIM VAZIRLIGI TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI GEOGRAFIYA SIRTQI TA`LIM YO’NALISHI 2-BOSQICH 220- GURUH TALABASI ABDULLAYEV SHAHZOD NING FALSAFA FANIDAN TAQDIMOT ISHI

Dunyo xalqlari minflari

Dunyo xalqlari kassifikatsiyasi

• Odatda xalqlar muayyan hududda joylashadilar. Ammo tili yoki maishiy-madaniy jihatdan yaqinligi bilan ajralib turgan ayrim elatlarning o’zaro milliy aralashish jarayoni doimo sodir bo’lib turgan, etnik jihatdan chegaradosh xalqlar orasida esa bu jarayon ayniqsa ko’p bo’lgan. Hozir jahon aholisi o’z ijtimoiy - iqtisodiy va siyosiy tuzimiga qarab, turli tipdagi etnoslardan millat, xalq, qabilaviy birikma yoki ayrim qabilalardan iboratdir.

Tarixiy jihatdan eng ilk etnos tipi ibtidoiy jamoa qabilasi bo’lib, u dastlab bir necha qarindosh-urug’lardan tashkil tolgan edi. Hozirgi davrdagi qabilalar o’z ijtimoiy iqtisodiy va madaniy darajasi bilan ulardan tubdan ajralib turadilar. Bu qabilalar bir necha yuz kishidan milliongacha yetadigan holidan iborat bo’lib, ularda ibtidoiy tuzum elementlari sarqit sifatida saqlangan. Qabilaviy munosabatlar asosan ko’chmanchi va yarim ko’chmanchi xalqlarda ko’proq saqlanib qolgan.

• Tarixiy jihatdan eng ilk etnos tipi ibtidoiy jamoa qabilasi bo’lib, u dastlab bir necha qarindosh-urug’lardan tashkil tolgan edi. Hozirgi davrdagi qabilalar o’z ijtimoiy iqtisodiy va madaniy darajasi bilan ulardan tubdan ajralib turadilar. Bu qabilalar bir necha yuz kishidan milliongacha yetadigan holidan iborat bo’lib, ularda ibtidoiy tuzum elementlari sarqit sifatida saqlangan. Qabilaviy munosabatlar asosan ko’chmanchi va yarim ko’chmanchi xalqlarda ko’proq saqlanib qolgan.

Jahondagi etnik jarayon nihoyatda murakkab bo’lib, fanda qabul qilingan an’anaviy qabila, elat, xalq, millat kabi tarixiy birliklar doirasida cheklanib qolmaydi. Hozirgi davrda bir necha elat yoki xalqning yaqinlashishi va uyushishi natijasida paydo bo’lgan yirik etnik birliklar ( Amerika xalqi, UO’bekiston xalqi), makroetnoslar bilan bir qatorda mahalliy xalq yoki millat ichida ba’zi xususiyatlari (shevasi, moddiy va ma’naviy madaniyati, diniy tasavvurlari) bilan ajralib turgan maida etnografik guruhlar - mikro etnoslar ham mavjuddir.

• Jahondagi etnik jarayon nihoyatda murakkab bo’lib, fanda qabul qilingan an’anaviy qabila, elat, xalq, millat kabi tarixiy birliklar doirasida cheklanib qolmaydi. Hozirgi davrda bir necha elat yoki xalqning yaqinlashishi va uyushishi natijasida paydo bo’lgan yirik etnik birliklar ( Amerika xalqi, UO’bekiston xalqi), makroetnoslar bilan bir qatorda mahalliy xalq yoki millat ichida ba’zi xususiyatlari (shevasi, moddiy va ma’naviy madaniyati, diniy tasavvurlari) bilan ajralib turgan maida etnografik guruhlar - mikro etnoslar ham mavjuddir.