Dunyo kartalarini tuzishda ishlatiladigan to’g’ri burchakli

9.Чизиқли белгилар усули. Чизиқли белгилар усули воқеаларни ўрни чизиқли белгилар билан кўрсатилади. Бунда чизиқлар йўғон-ингичкалиги миқдор кўрсаткични , штрих ва рангни эса сифат кўрсаткични билдиради.Бк кскл транспорт карталарини тузишда кўпроқ вўлланилади.Масалан ; бу усулда автомобиль йўлни , темир йўлни , денгиз йўлни, хаво йўлларида ва нихоят қувурларда ташиладиган юкларни хили ҳамда миқдорини тасвирлаш мумкин.Ахоли карталарида(мигратцияни) , гидрографик карталарда сув сарфи , тўциниши типини кўрсатса бўлади.Бу усул мактаб-карталарида кўп қўлланилади.Айниқса минерал ресурслар , тошкўмир, нефть, қора метал, ғалла ташилиши картасида бу усулнинг қулайлигини кўриниб турибди.
Чизиқли белгилар масштаб асосида ҳам ва схематиктархда ҳам берилиши мумкин.
10.Харакатдаги чизиқлар усули. Бу усул воқеанинг бирор йўналиши бўйича харакатини миқдорсиз сифат кўрсаткичлари билан тасвирлашда қўлланилади.Харакатдаги чизиқлар усулидан кўпроқ табиий,харбий,тарихий картада фойдаланилади.Масалан ;шамол харакати, циклон ва антициклон,хаво фронтлари,совуқ ва илиқ иқлим,харбий операцияларда кўприкларни харакатини
9.Чизиқли белгилар усули. Чизиқли белгилар усули воқеаларни ўрни чизиқли белгилар билан кўрсатилади. Бунда чизиқлар йўғон-ингичкалиги миқдор кўрсаткични , штрих ва рангни эса сифат кўрсаткични билдиради.Бк кскл транспорт карталарини тузишда кўпроқ вўлланилади.Масалан ; бу усулда автомобиль йўлни , темир йўлни , денгиз йўлни, хаво йўлларида ва нихоят қувурларда ташиладиган юкларни хили ҳамда миқдорини тасвирлаш мумкин.Ахоли карталарида(мигратцияни) , гидрографик карталарда сув сарфи , тўциниши типини кўрсатса бўлади.Бу усул мактаб-карталарида кўп қўлланилади.Айниқса минерал ресурслар , тошкўмир, нефть, қора метал, ғалла ташилиши картасида бу усулнинг қулайлигини кўриниб турибди.
Чизиқли белгилар масштаб асосида ҳам ва схематиктархда ҳам берилиши мумкин.
10.Харакатдаги чизиқлар усули. Бу усул воқеанинг бирор йўналиши бўйича харакатини миқдорсиз сифат кўрсаткичлари билан тасвирлашда қўлланилади.Харакатдаги чизиқлар усулидан кўпроқ табиий,харбий,тарихий картада фойдаланилади.Масалан ;шамол харакати, циклон ва антициклон,хаво фронтлари,совуқ ва илиқ иқлим,харбий операцияларда кўприкларни харакатини ва х.к.Уларни харакатдаги чизиқлар билан кўрсатиш мумкин.Бу усулнинг асосий шартли белгиси 4 хил атрелкалардан ибораттир.Ўрта-мактаб ўқувчилари учун нашр қилинган атласлардаги “Муҳим денгиз саёхаилари ва янги ер очилиши” картаси ҳам шу усулда тузилган.
Ўрта мактабларда фойдаланиладиган теметик карталар жуда содда тузилган бўлиб, бир картада 1 ёки 2 та усул ишлатилган холос.Олий мактаб учун илмий-справочник тилидаги ва оператив хўжалик карталарида 1 та усулда тузилган карталардан ташқари бир қанча усулларқўлланиб тузилган карталар ҳам кўп.Бир хил воқеани хар хил усул билан хам тасвирлаш мумкин..Картографик усуллар танлаш карталар олдига қўйган мақсадига боғлиқдир.Масалан; пастдаги расмдаги карталарда хайдаладиган ер 4 хил усулда тасвирланган.Бу карталардан турли мақсадларда фойдаланилади.