Дуне динлари тарихи укув кулланма



Download 5,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/143
Sana13.05.2022
Hajmi5,73 Mb.
#603311
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   143
Bog'liq
Dunyo dinlari tarixi

Диний
ташкилотлар ва бирлашмалар давлатдан ажратилган хамда
цонун олдида тенгдирлар. Давлат диний бирлашмаларнинг
фаолиятига аралашмайди’\
Мазкур моддада мухим ахамиятга эга ко и дал ар мустахкам 
куйилган. Биринчидан, диний ташкилотлар кайси конфессияга 
тааллуклилигидан катъи назар, бир хил хукукий майдонда 
фаолият олиб борадилар. Иккинчидан, диний бирлашмалар 
фаолиятини ташкил этиш уларнинг ички иши хисобланади ва 
давлат назоратидан холидир.
Шу билан бирга, диний ташкилотлар давлатдан ажратилган 
булса-да, 
бу 
диннинг 
жамиятдан 
ажратилганини 
англатмаслигини таъкидлаш зарур. Зеро, бирор динга эътикод 
килувчи фукаролар хам жамиятнинг таркибий кисми ва шу 
сабабли дин фукаролик жамиятида уз мавкеига эга булади.
Давлатнинг динга муносабатидаги асосий хусусияти - бу 
диннинг сиёсатга аралашмаслиги. Зеро, хар кандай дин, биринчи 
уринда маънавий-ахлокий жихатни уз ичига олади.
Давлатнинг динга булган муносабатини ифодаловчи яна бир 
тамойил шундан иборатки, давлат динни халк маънавиятининг 
узвий кисми сифатида тан олади. Бундан келиб чикиб, унинг 
ривожи учун тегишли шарт-шароит яратишга харакат килади.
Узбекистон 
Республикасининг 
Конституциясида 
бу 
масалалар уз ечимини топган ва у дунёдаги ривожланган 
мамлакатлардаги хукукий-меъёрий талабларга тула жавоб 
беради. Х,ар кандай динга эътикод килувчи ва хеч кандай динга 
эътикод килмайдиган кишилар учун бир хилдаги шартлар 
куйилишини 
таъминловчи 
Узбекистон 
Республикаси 
Конституциясининг 31-модцасида, жумладан, шундай дейилади: 
"Хамма учун виждон эркинлиги кафолатланади. Хар бир
инсон хоулаган динга эътщод цилиш ёки х,еч цайси динга эътщод
7


цилмаслик 
ууцуцига 
эга. 
Диний 
царашларни 
мажбуран
сингдиришга йул цуйилмайди
”.
Мазкур 
коидада 
дунёвий 
давлатнинг 
динга 
булган 
муносабатини ифодалайдиган асосий тамойиллар уз ифодасини 
топган:
- диндорларнинг диний туйгуларини хурмат килиш;
- диний 
эътикодларни 
фукароларнинг 
ёки 
улар 
уюшмаларининг хусусий иши деб тан олиш;
- диний карашларга амал килувчи фукароларнинг хам, уларга 
амал 
килмайдиган фукароларнинг хам хукукларини тенг 
кафолатлаш хамда уларни таъкиб килишга йул куймаслик;
- маънавий тикланиш, умуминсоний ахлокий кадриятларни 
карор 
топтириш 
ишида 
турли 
диний 
уюшмаларнинг 
имкониятларидан фойдаланиш учун улар билан мулокот килиш 
йулларини излаш зарурати;
- диндан бузгунчилик максадларида фойдаланишга йул куйиб 
булмаслигини эътироф этиш.
Узбекистон давлатининг дунёвийлик, диний багрикенглик, 
барча динларга бир хилда муносабат, жамият тараккиётида дин 
билан хамкорлик килиш хусусиятлари ушбу тамойил асосида 
амалга оширилади. Чунки, конституциявий дунёвий-маърифий 
давлатда 
“Виждон 
эркинлиги 
ва 
диний 
ташкилотлар 
тугрисида”ги конунга асосан диний эътикоди ва дунёкарашидан 
Катъи 
назар, 
сиёсий 
хохишларини 
билдиришда 
барча 
фукароларнинг тенг иштироки тамойилига риоя килади.
Узбекистоннинг ташки олам билан хар томонлама - сиёсий, 
иктисодий, илмий алокалари янада мустахкамланиб бораётган 
хозирги кунда турли конфессия вакиллари билан мулокот 
килишнинг юксак маданиятига эришиш катта ахамият касб этади. 
Узбек халкининг илгор маданий ва маънавий меросини тиклаш ва 
янги шароитда янада ривожлантириш, бу худуддаги илк 
замондан хозиргача мавжуд булиб келган динларнинг тарихи, 
хаётий тадрижий тараккиётини урганиш, талабаларда Ватан 
тарихини чукуррок тушуниб етиш, уни севиш ва у билан 
фахрланиш хис-туйгуларини шакллантиришга хизмат килади.
“Дунё динлари тарихи” фани талабаларда дин, унинг турли 
шакллари, таълимотлари, йуналишлари, мазхаблари хакида тугри


илмий хулосалар чикара оладиган дунёвийлик ва динийлик 
муносабатларини 
асосли 
тахдил 
кила 
оладиган 
тугри 
дунёкарашни шакллантиради. Бунда Узбекистон Республикаси 
Конституцияси, “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар 
тугрисида”ги 1^онун, жиноят, фукаролик, оила кодексларидаги 
дин ва виждон эркинлиги хакидаги курсатмалар, коидалар 
дастуруламал булиб хизмат килади. Дин ва конун узаро 
муносабатларини тугри англаш, республикада демократик 
хукукий жамият куриш пойдеворини муста^камлашга хизмат 
килади. Мамлакатимизда талабаларга “Дунё динлари тарихи” 
фанини укитиш мухим масалалардан бирига айланди.
Дунё харитасида мавжуд мамлакат 
борки, унда яшовчи халкларнинг у3 
дини, урф-одатлари ва анъаналари 
мавжуд. 
Ана 
шу 
кадриятлар 
халкларнинг юриш-туриши, кундалик фаолияти ва умуман хдёт 
тарзини белгилашда асосий омил булиб хисобланади. Дунё 
халклари тарихини уРганишда уларнинг диний карашлари, 
эътикод ва диний амалиётларини эътибордан четда колдириш 
мумкин эмас. “Дунё динлари тарихи” фани ана шу мух,им омилни 
тадкик этиб, тарих билан боглик равишда тахдилий урганади.
“Дунё динлари тарихи
” 
фанини уцитишдан мацсад -
талабаларга буддавийлик, христианлик, ислом каби жа^он 
динлари билан бир каторда уруг-кабила динлари ва алох,ида 
миллатларга хос миллий динлар тарихини замонавий илмий 
концепциялар 
асосида 
чукуррок 
ургатиш. 
Шунингдек, 
мустакиллик 
йилларида 
Узбекистонда 
динга 
нисбатан 
муносабатнинг тубдан 
узгарганлиги, диний 
кадриятларни 
тиклаш, диний багрикенглик маданиятини шакллантириш йулида 
килинаётган 
мухим 
узгаРишлаР? 
янгиликлар 
х,акида 
маълумотларни бериш кузда тутилган.
Мустакиллик даврида миллий ва диний кадриятларнинг 
халкка кайтарилиши билан бирга жах^онда мавжуд халкларнинг 
динлари хакида кенг маълумот олиш, уларнинг кадриятларини 
урганиш имконияти юзага келди. Натижада диншунослик фани 
изчилликда ривожлана бошлади. Бунда аллома аждодларимиз

Download 5,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   143




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish