Dts talablari asosida o‘quvchilar

MSNIni o‘tkazish jadvali

(Ikki haftada bir soat bo‘lgani uchun bir o‘quv yilida 2 marta MSNI o‘tkaziladi).

	MSNI 1	MSNI 2
MSNIlarni o‘tkazish muddati	8 dars	16 dars
MSNIlarni o‘tkazish shakli	test	yozma, test, amaliy
Ishga berilgan vaqt	20 min	25 min
BKM elementlari soni	23	25
MSNI ni baholash tizimi	5 ballik	5 ballik

6-sinf INFORMATIKA fanidan tahminiy ish reja va har bir darsda o‘quvchilar o‘zlashtirishi lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma, malakalar

Mavzu	Bilim	Ko’nikma	Malaka
1-dars. Matn muharrirlari	Matn muharrirlari vazifalari Matn muharrirlarining asosiy elementlari	Matn muharrirlarida matn hosil qilish Matnlarni saqlash	Matnni saqlash
	2	2	1
2-dars. MS Word matn protsessori interfeysi	Matn protsessori imkoniyati Hujjat, formatlangan hujjat Shrift, fragment va format Matn protsessorlariga oid atamalar (so‘z, satr, abzas, matn, hoshiya, bosh satr, sahifa) Word interfeysi	MS Wordni ishga tushirish
	6	1	0
3-dars. Wordda matn yozish qoidalari	Hujjatning ko`rinish holatlari (oddiy, Web-hujjat, sahifa belgilari, struktura, o’qish, to`liq ekran) Matn yozish qoidalari Hujjatda harakatlanish usullari	Hujjatning ko’rinish holatlarini farqlash Wordda matn yozish qoidalariga rioya etish Hujjatda harakatlanish
	3	3	0
4-dars. Hujjatlarning asosiy parametrlari	Sahifa parametrlari Matn parametrlari Shrift parametrlari Abzas parametrlari	Sahifa parametrlarini Matn parametrlarini Shrift parametrlarini Abzas parametrlarini o’zgartira olish
	4	4	0
5-dars. Hujjat hosil qilish va saqlash	Hujjat hosil qilish usullari Quyi va yuqori registrlar Hujjatlarni saqlash imkoniyati	Hujjat hosil qilish Registrlarda ishlash Hujjatlarni saqlash
	3	3	0
6-dars. Hujjatlarni tahrir qilish	Hujjatni tahrirlash (belgi qo’shish, o’chirish) Matn qismini belgilash Matn qismini o’chirish va nusxalash	Hujjatni tahrirlash Matn qismini belgilash Matn qismini o’chirish va nusxalash
	3	3	0
7-dars. Hujjatlarni formatlash	Matnni formatlash Abzasni formatlash	Hujjatni formatlash
	2	1	0
8-dars. Hujjatlarni tahrirlash va formatlashga oid mashqlar			Hujjatni formatlash
	0	0	1
9-dars. Hujjatlarda rasmlar bilan ishlash	Hujjatga rasm joylashtirish Rasmni fayldan joylashtirish Rasm formatini o‘zgartirish	Hujjatdagi rasm formatini o’zgartirish
	3	1	0
10-dars. Hujjatlarda shakllar va chiz­malar	Tayyor shakllarni chizish Shakllar ustida amallar (burish, akslantirish, birlashtirish)	Hujjatda tayyor shakl­lar yordamida chizma hosil qilish
	5	1	0
11-dars. Rasm va chizma­larga oid amaliy dars		Hujjatda tayyor shakl­lar yordamida chizma va rasm hosil qilish	Hujjatdagi rasmlarni formatlash
	0	1	1
12-dars. Hujjatlarda jadvallar bilan ishlash	Hujjatga jadval joylashtirish Jadval katagidan mikrohujjat sifatida foydalanish Jadvalda formatlash	Hujjatga jadval joylashtirish
	3	1	0
13-dars. Jadvallar ustida amallar	Jadval ustida sodda amallar bajarish (satr va ustun qo’shish yoki olib tashlash, kataklarni birlashtirish yoki bo’lish)	Jadval ustida amallar bajarish
	1	1	0
14-dars. WordART obyekti	WordART kolleksiyasi WordARTda matn kiritish WordARTda formatlash	WordARTni qo’llash Matnli rasmni formatlash
	3	2	0
15-dars. Wordda formulalar yozish	Formulalar muharririni ishga tushirish Formulalar muharriri imkoniyatlari	Wordda formulalar yoza olish
	2	1	0
16-dars. Wordda hujjatlarni chop etish	Hujjatni to‘liq yoki tanlangan sahifalarni chop etish	Hujjatni chop etish
	1	1	0
17-dars. Takrorlashga doir topshiriqlar			Wordda hujjat tayyorlash
	0	0	1
Jami	41	26	4

1-MSNI uchun test topshiriqlari namunasi
1. Matn muharririda mumkin emas:

A) Harf rangini tanlash B) Satrlar orasidagi masofani o‘zgartirish

D) Matnni xotirada saqlash E) matnni xotiradan o‘qish

2. Matn muharrirlari dasturlariga misol berilgan javobni ko’rsating.

A) Bloknot B) Word D) Paint E) barchasi

3. Matn protsessori yordamida tayyorlangan matn … deb yuritiladi.

A) Yozuv B) Matn D) Hujjat E) Rasm

4. Matn protsessori nomini toping.

A) Bloknot B) MS Word D) Kalkulyator E) WordPad

5. Shrift deganda nima tushuniladi?

A) lotin, kirill harflari B) raqamlar D) rangli harflar E) barchasi

6. So‘zga xos xususiyatlar qaysilari?

A) belgilar ketma-ketligi B) ketma-ketliklar bir biridan probel belgisi bilan ajralib turadi

D) ketma-ketliklar bir biridan tire belgisi bilan ajralib turadi E) barchasi

7. So‘z formatlanganda o‘zgarishi mumkin:

A) belgi o’lchami B) abzas chekinish D) satrlar orasidagi masofa E) barchasi

8. Hujjatlardagi Web-hujjat holatida …

A) fon, rasmlar va matn Internet sahifasi ko’rinishida aks etadi

B) sahifa hoshiyalari, rasmlar ko’rinmaydi

D) matn hoshiyalari, rasmlar va boshqa amallr chop etishga mo’ljallangandek aks etadi.

E) hech narsa o’zgarmaydi

9. Matn yozish qoidalariga oid tog’ri mulohazani toping?

A) Qat’iy probel joylashtirish uchunCtrl+Shift+Probel klavishlari birgalikda bosiladi

B) Tire belgisi probellarsiz yoziladi D) Uzun tireni ikki tomonidan probeller bilan ajratiladi

E) barchasi

10. Ms Word dasturida hujjat qanday hosil qilinadi?

A) Fayl menyusidan Hosil qilish ( ) buyrug‘i tanlanadi.

B) STANDART uskunalar pane­lidagi Hosil qilish tugmasi tanlanadi

D) Ctrl+N klavishlarini birga bosish orqali E) barchasi to’g’ri

11. klavishi bosilsa, kompyuter quyi registr holatida va lotin alifbosida bo’lsa qanday belgi hosil bo’ladi?

A) “v” belgisi B) “V” belgisi D) “м” belgisi E) “M” belgisi

12. Matnda biror belgini o’chirish qanday amalga oshiriladi?

A) Kursor o‘chirilishi kerak bo‘lgan belgidan oldin turgan bo‘lsa – ← (BackspacE) bosiladi

B) Kerakli belgi bloklanadi va STANDART uskunalar panelidan belgisi bosiladi

D) Kursor o‘chirilishi kerak bo‘lgan belgidan keyin turgan bo‘lsa – Delete klavishini bosiladi

E) barchasi to’g’ri

13. Shriftni og’ma shaklga keltirish uchun qaysi tugma bosiladi?

A) B) D) E)

14. Shrift so’zini og’ma ko’rinishida berilgan javobni toping.

A) Shrift B) Shrift D) Shrift E) Shrift

15. Abzasni sahifa kengligi bo’yicha joylashtirish qanday amalga oshiriladi?

A) Formatlash uskunlar panelidagi uskunasi orqali

B) Formatlash uskunlar panelidagi uskunasi orqali

D) Formatlash uskunlar panelidagi uskunasi orqali

E) Formatlash uskunlar panelidagi uskunasi orqali

16. Abzasni formatlash qanday amalga oshiriladi?

A) Joylashtirish menyusidan Abzas ( ) bo‘limi tanlanadi

B) Ko’rinish menyusidan Abzas ( ) bo‘limi tanlanadi

D) Standart uskunalar paneli yordamida E) FORMATLASH uskunalar paneli yordamida

17. Abzas qanday xususiyatlarga ega?

A) abzas kengligi, sahifada tekislanish usuli B) intervali

D) bosh satri va keyingi satrlarning chap va o‘ng hoshiyadan chekinishi E) barchasi

18. Blok deb nimaga aytiladi?

A) Matnda belgilangan 7 ta belgi B) Matnda belgilangan biror qism

D) Matnning belgilangan 7 satri E) Matnning belgilangan 7 abzasi

19. Hujjat qanday saqlanadi?

A) Fayl menyusi ( ) buyrug‘i tanlanadi B) Ctrl+S klalishlarini bosish orqali

D) STANDART uskunalar panelidagi   tugmasini bosish orqali E) barchasi to’g’ri

20. Caps Lock indikatori yoqilgan holda klaviatura qaysi registr holatiga o‘tadi?

A) yuqori registr B) Quyi registr D) O’rta registr E) Past registr

2-MSNI uchun test topshiriqlari namunasi
1. Shriftni o‘lchov birligini ko‘rsating.

A) millimetr B) punkt D) dyum E) santimetr

2. Abzasga xos xuxusiyatlar qaysilar?

A) interval B) yozuv usuli D) chekinish E) barchasi

3. So‘z formatlanganda o‘zgarishi mumkin:

A) abzas kengligi B) belgi rangi D) satrlar orasidagi masofa E) barchasi

4. Hujjatdagi So‘z atamasining vazifasi nima?

A) ikki tomonida probel bor belgilar ketma-ketligi B) bosh satri bo‘lgan satrlar ketma-ketligi

D) bitta chiziqda yozilgan so‘zlar, harflar yoki belgilar ketma-ketligi E) abzaslar yig‘ilmasi

5. Hujjatdagi Format atamasining vazifasi nima?

A) o’lcham, yozuv shakli, chizma ko’rinishi, interval aniqlash B) matnni belgilangan qismi

D) bosh satri bo‘lgan satrlar ketma-ketligi E) abzaslar yig‘ilmasi

6. Satr rangi qaysi uskuna yordamida o‘zgartiriladi?

A) B) D) E)

7. Wordda rasmlar qanday manbalardan joylashtirilishi mumkin?

A) Word kolleksiyasidan B) Disket yoki CDdagi fayldan

D) “Mening rasmlarim” papkasidan E) Barchasidan

8. Wordda rasm formatini o‘zgartirish uchun qaysi menyuga murojaat qilinadi?

A) Format B) Joylashtirish D) Tahrir E) Fayl

9. Hujjatda matn va rasm qanday holatlarda joylashishi mumkin?

A) Rasm matn orasida B) Matn ramka atrofida D) Matn kontur bo’ylab E) barchasi

10. Wordda rasmning chegara chizig’i rangi qaysi uskuna yordamida o‘zgartiriladi?

A)

B)

D)

E)

11. Uskunalar panelidagi tugma qanday vazifa bajaradi?

A) to‘g‘ri chiziq chizish B) ellips chizish D) chiziq rangini tanlash E) to‘rtburchak chizish

12. Asosiy shakllar guruhida qanday shakllar mavjud?

A) , , B) , , D) , , E) , ,

13. Wordda shaklning ichidagi rangi qaysi uskuna yordamida o‘zgartirilishi mumkin?

A) B) D) E)

14. Wordda jadval joylashtirishning qanday usullari bor?

A) Joylashtirish menyu­sining Joylashtirilsin bo’limidan Jadval bo‘limi yordamida

B) STANDART uskunalar panelidan Jadval joylashtirish uskunasi yordamida

D) Jadval menyu­sining Jadval chizish bo‘limi yordamida E) barchasi

15. Jadvalda ustun va satrning kengligi qanday o’zgartiriladi?

A) Enter klavishini bosish kifoya B) Tab klavishini bosish kifoya

D) sichqoncha ko‘rsatkichi ustun yoki satr chegara chizig‘iga olin kelinadi,  chzig’i paydo bo’lgach kerakli tomonga siljitiladi. E) barchasi

16. Jadvalda ustunni olib tashlash qanday amalga oshiriladi?

A) Avval yurgich o‘chirilishi kerak bo‘lgan ustunga joylashtiriladi, JadvalOlib tashlansin buyrug’i tanlanadi, Ustunlar ( ) amali tanlanadi

B) Avval yurgich o‘chirilishi kerak bo‘lgan ustunga joylashtiriladi, JadvalOlib tashlansin buyrug’i tanlanadi, Satrlar ( ) amali tanlanadi

D) Avval yurgich o‘chirilishi kerak bo‘lgan satrga joylashtiriladi, JadvalOlib tashlansin buyrug’i tanlanadi, Satrlar ( ) amali tanlanadi E) To’g’ri javob yo’q

17. WordART da yozilgan so’zni belgilang.

A) Gulnoza B) D) Gulnoza E) Gulnoza

18. WordART uskunalar panelida qanday uskunalar mavjud?

A) B) D) E) barchasi

19. Formulalar muharririda qanday amallar ko’rinishlari manjud?

A) Munosabat belgiari B) Kasrlar D) Qavslar shablonlari E) barchasi

20. Chop etish oynasida qanday bandlar mavjud?

A) Printer (Принтер), Sahifalar (Страницы), Joylashtirish (Вставить), Chop etish (Напечатать)

B) Printer (Принтер), Joylashtirish (Вставить), Chop etish (Напечатать)

D) Printer (Принтер), Sahifalar (Страницы), Nusxalar (Копии), Masshtab (Масштаб), Qamrov (Включить), Chop etish (Напечатать)

E) Masshtab (Масштаб), Qamrov (Включить), Chop etish (Напечатать)

2-MSNIning yozma ish ko’rinishiga namunalar
1-variant

1. 
   Matn muharriri va matn protsessorlari haqida ma’lumot bering.
   
2. 
   Matnni tashkil etuvchi elementlarni yoriting.
   
3. 
   Hujjatda formatlash haqida to’liq ma’lumot bering.
   

2-variant

1. 
   Hujjatdagi rasmli elementlar haqida ma’lumot bering.
   
2. 
   Hujjatdagi jadval haqida ma’lumot bering.
   
3. 
   Formulalar muharriri haqida ma’lumot bering.
   

2-MSNIning amaliy ish ko’rinishiga namunalar

1. 
   Matn muharriri yordamida berilgan 200 ta belgidan iborat matn kiriting va aslidagi kabi formatlang (3 minut).
   
2. 
   Berilgan matndagi xatoliklarni tuzating (3 minut).
   
3. 
   “Mening do‘stim” mavzusida kichik (500 ta belgidan oshmaydigan) hikoya yo­zing (15 minut).
   
4. 
   Matn muharriri yordamida O’zbekiston Respublikasi Madhiyasi matnini kiriting va formatlang (10 minut).
   
5. 
   Hujjatga rasm joylashtiring va uni tavsiflovchi 200 ta belgidan oshmaydigan matn yozing. Rasm o’lchamlarini sahifa va matnga moslab o’zgartiring (5 minut).
   
6. 
   Do‘stingizni tabriklash uchun rasmli tabriknoma tayyorlang (15 minut).
   
7. 
   Quyidagi ko’rinishda hujjat tayyorlang (20 minut):
   

Wordda imtihon!
Aziz o‘quvchilar! Siz kompyuterda ishlab izlanuvchi va tadqiqodchiga aylana­siz, deb umid qilamiz.

MS Word

MS Word		Hello!!		MS Word
	MS Word		MS Word

bo‘yalib Monotype Corsiva




7-SINF INFORMATIKA FANIDAN

DAVLAT TA’LIM STANDARTI

O’quvchilar informatikaga oid quyidagi bilim, ko’nikma va malaka elementlarini egallashlari shart :

• 
  informatika, kompyuterlar, axborot texnologiyalari, axborot kommunikatsiyalariga oid eng asosiy tushunchalarni bilish;
  
• 
  axborotlarni qayta ishlashga oid asosiy amallar, usullarni bilish, konkret vaziyatda qo’llay olish;
  
• 
  zamonaviy axborot texnologiyalariga aloqador eng asosiy dastur va texnik vositalar bilan ishlay olish;
  
• 
  zamonaviy axborot texnologiyalari va tarmoqlarining jamiyatimiz taraqqiyotidagi istiqbollari haqida tasavvurga ega bo’lish;
  
• 
  kompyuter savodxoni va mustaqil foydalanuvchi talablariga javob berish;
  
• 
  turli axborot manba’laridan (Internet yoki boshqa) foydalana olish;
  
• 
  davlatimizda ushbu sohaga (axborot texnologiyalariga) oid qabul qilingan farmon, qaror va qonunlar haqida ma’lumotga ega bo’lish;
  
• 
  keyingi ta’lim bosqichida va hayotda uchraydigan o’quv yoki boshqa xildagi masalalarni yechish uchun axborot texnologiyalarini tatbiq etish haqida asos bo’luvchi tasavvurga ega bo’lish.
  

2. UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABLARI INFORMATIKA TA’LIMI MAZMUNINING MAJBURIY MINIMUMI
2.1. Axborot

Axborot va axborot jarayonlari. Informatika kursining maqsadi va vazifalari. Axborot turlari va xususiyatlari. Axborotli bilan ishlash jarayonlari va vositalari. Axborotlar bilan ishlashga oid buyuk yurtdoshlarimizning qarashlari va bu sohadagi ishlari. Sanoq sistemalari va ular ustida amallar. Axborot miqdori va uzatish tezligi. Ma’lumotlarni kompyuterda tasvirlanishi va kodlash.

2.2.Internetda ishlash asoslari

Axborotli olam muammolari va Internet. WWW ning asosiy imkoniyatlari va vazifasi. Internetda ishlashni ta’minlovchi dasturlar. Internet Explorer dasturining vazifalari. Internetdan ma’lumotlarni olish usullari. Elektron pochta. Axborotlarni himoyalash va antiviruslar haqida.

3. O’QUVCHILARNING TAYYORGARLIK DARAJASIGA QO’YILADIGAN ZARURIY TALABLAR
3.1. Axborot

O’quvchilar quyidagi bilimlarga ega bo’lishlari zarur: Axborot va u bilan bajariladigan jarayonlar haqida. Axborot turlari va xususiyatlari haqida. Axborotlar bilan ishlashga oid buyuk yurtdoshlarimizning qarashlari va bu sohadagi ishlari. Axborot bilan ishlashga aloqador vositalar haqida. Axborot miqdori va uzatish tezligi, o’lchov birliklari haqida. Axborot tarmoqlari haqida. Jamiyatimizda axborotlashtirishga oid qabul qilingan qonunlar mohiyatini va ahamiyati. Sanoq sistemalari va ular ustida amallar. Ma’lumotlarni kompyuterda tasvirlanishi va kodlash.

Quyidagi ko’nikmalarni egallashlari zarur: Axborot jarayonlarni bajarish. Axborot miqdorini va uzatish tezligini hisoblash. Ikkilik sanoq sistemasida arifmetik amallarni bajara olish. Sonlarni bir sanoq sistemasidan boshqasiga o’tkazish. Axborotlarni ikkilikda kodlash.

Quyidagi malakalarga ega bo’lishlari lozim: Axborotlarni kodlash malakasiga ega bo’lish.
3.2. Internetda ishlash asoslari

O’quvchilar quyidagi bilimlarga ega bo’lishlari zarur: Axborotli olam mummolari va Internet haqida. Internetda ishlashni ta’minlovchi dasturlar, ularning vazifalari va imkoniyatlari. Elektron pochtadan foydalanish va Internetdan ma’lumotlarni olish usullari haqida. Axborotlarni himoyalash va antiviruslar haqida.

Quyidagi ko‘nikmalarni egallashlari zarur: Internetda ishlashni ta’minlovchi dasturlardan foydalana olish. Internetdan ma’lumotlar olish, nusxalash va saqlab qo’yish. Elektron pochtadan foydalanish. Axborotlarni himoyalash. Antivirus dasturida ishlay olish.

Quyidagi malakalarga ega bo‘lishlari lozim: Axborot olish, saqlash, qayta ishlash, uzatish.