«Dástúriy injiniring» qániygeligi 3-kurs 304-18 topar studenti Uzakov Shuxrattiń «Operatsion sistemalar» páninen tayarlaǵan

Jumıstıń orinlaniwi:

Kompyuterge operatsion sistema ornatqanda birinshi oģan qanday operatsion sistema ornatatuģinimizdi belgilep aliwimiz kerek. Házirgi áwirde operatsion sistemalardan eń kóp tarqalģanlari Windows, linux, chromeOS hám taģi basqalar. Hár qanday operatsion sistema kompyuterlerge ornatilģani ushin dáslep kompyuterlerde bolatuģin biosti kórip shiqsaq.

BIOS bul ana platada bolatuģin programma, sol arqali kompyuter yadina Operatsion sistema ornatamiz.

Operatsion sistema ornatiliw parametrleri sistema ornatiliwshi faylinda jayģasqan boladi. Yaģniy qanday sistema ornatiwimizdan qattiy názer biz sistema ornatiwshisina (ustanovichniy obrazģa) kirip aliwimiz kerek. Oģan kiriw ushin dáslep oni tayarlap aliw kerek. Buniń ushin men kóbinese “Rufus” programmasinan paydalanaman

Rufus baģdarlamasiniń interfeysi.

Bul bag’darlamada tek g’ana siz ornatpaqshi bolģan usb flesh karta yamasa disk hám sistema faylin .iso formatda saylaysiz, keyin fayl sistemasin saylaysiz(NTFS yamasa Fat32) son’ start tuymesin basasiz soniń menen ornatiwshi disk (ustanovichniy) tayin boladi.

Endigi náwbet siz tayarlaģan ornatiliwshi diskti kompyuterge salasiz hám oni óshiresiz. Endi kompyuterdi jaģiw waxtinda F2 yamasa Del tuymelerin basip turasiz hám siz kompyuter bios ina kiresiz. Bul jerde siz Boot bólimine kirseńiz kompyuterde bar bolģan yad qurilmalari kórsetilgen boladi. Solar ishinen siz salģan diskti eń birinshiq qilip qoyasiz. Bul degeni siz saylaģan yad qurilmasin kompyuter birinshi bolip kóredi degeni. Endi sazlamalardi saqlap shiģip ketemiz hám kompyuterdi óshirip jaģamiz.

Endi kompyuterde sistema ornatiwshi ayna ashiladi. Eń dáslep kompyuterdegi diskler dizimi shiģadi. Biz bul jerde qaysi diskke sistema ornatiliwin kórsetiwimiz kerek. Bul jerde biz ádette C diskin saylaymiz. Odan aldin oni formatlap jiberiwimiz kerek, bul kompyuterden aldińģi sistemani óshirip jiberiw ushin kerek boladi. Keyingi aynalarda tek ģana paydalaniwshi maģliwmatlarin kiritemiz soń biraz kútemiz. Juwmaqlandi kompyuterimizge jańa sistema ornatildi.

Jańadan sistema qoyiwda eń qiyin másele kompyuter BIOS ina kiriw. Bul hár kompyuterde hár túrli boladi. Soni tabiw qiyinlaw biraq inglis tilinen azg’ana xabari bar adam bolsa buni tabiw qiyinshiliq tuwdirmaydi.