Дўстов Ҳ. Б. Коррозиядан ҳимоя қилиш


Феррит синфига мансуб пўларлар



Download 4,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet112/179
Sana13.06.2022
Hajmi4,1 Mb.
#663684
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   179
Bog'liq
korroziyadan himoya qilish (1)

Феррит синфига мансуб пўларлар
. Мазкур синфга ҳажмий 
марказлашган кристалл панжарали тузилишга эга бўлган хромли (Cr миқдори 
11 % дан 30% гача) темир қотишмалари киради. Булар қатор муҳитларда 
коррозион чидамлилиги бўйича аустенит пўлатлардан қолишмайди, лекин 
механик характеристикалари анча паст. Улар ферромагнит ва кристаллараро 
коррозияга мойил. Бундай мойилликка уларнинг таркибидаги углерод ва азот 
таъсир қилади.
Таркибидаги углероднинг миқдорига кўра ферритли пўлатлар уч гуруҳга 
бўлинади: 
• юқори углеродли С (0,08-0,15 %);
• углеродли С (0 ,02-0,04 %) ва Ni (0,02-0,04 %);
• кам углеродли С ( ≤ 0,01-0,02 %) ва Ni (≤ 0,01-0,02 %).
Охирги йилларда ўзининг комплекс механик ва коррозион хусусиятлари 
билан аустенит турдаги хром никелли пўлатлардан қолишмайдиган кам 
углеродли 04X15СТ, 04X17Т, 04Х19МАФТ маркали пўлатлар яратилди.
Вакуум-индукцион эритиш методларини қўллаш, углерод ва азот 
миқдорини камайтириш, хром ва молибден миқдорини оптималлаш, кам 
харажатлар ҳисобига уникал коррозиябардош ферритли пўлатлар яратиш 
имкониятларини берди. Буларга мисол қилиб локал коррозиянинг барча 
турларига ниҳоятда чидамли бўлган 25Cr-2Mo (E-Brite), 25Cr-4Mo-4Ni 
(MONIT), 28-30Cr-3Mo (A129-X) и 28-30Cr-4Mo-2Ni (A129-4-2) суперферрит 
маркали пўлатларни кўрсатиш мумкин. Улардан концентрланган хлоридли 
эритмалар ва денгиз суви билан ишлашга мўлжалланган иссиқлик 
алмаштиргичларни тайёрлашда фойдаланилади.
Таркибида энг кам углерод (04X15 СТ, 04Х19МАФТ маркали) ва азот 
(01Х18М2Т, 01X25М2Т маркали) бўлган феррит пўлатлар коррозиябардош 
истиқболли пўлатлар ҳисобланади.
Аустенит-феррит
синфига оид пўлатлар (ГОСТ 5632-72) аустенитли 
пўлатларга нисбатан янада юқорироқ мустаҳкамлиги (1,5–2 марта), кристал-
лараро ккоррозияга ва хлоридли ҳамда ишқорли муҳитларда ёрилишга қарши 
чидамлилиги билан ажралиб туради. 


174 
Аустенит-феррит пўлатларнинг уч хил тури мавжуд бўлиб, уларнинг 
таркиби қуйидагича: 
• С ≤ 0,12 %, титан билан барқарорлаштирилган (08Х22Н6 (ЭП53) ва
08Х21Н6М2Т (ЭП54) маркалар);
• С ≤ 0,03 % (03Х23Н6 ва 03Х22Н6М2 маркалар);
• С ≤0,03 %, қўшимча азот билан легирланган. 
Учинчи авлод кам углеродли пўлатлар энг яхши коплекс хоссаларни 
ўзида мужассамлаштирган. Улар орасида 03Х24Н6АМЗ (ЗИ130) маркали 
пўлат энг истиқболли ҳисобланади. 1070–1120°С ҳароратда тоблангандан сўнг 
пўлатда аустенит ва ферритнинг нисбати 40–50% чегарада бўлган икки фазали 
аустенит-феррит структураси шаклланади. Бундай пўлат юқори самарали, 
технологик ва коррозиябардош қотишма ҳисобланади. Юқори чидамлилиги 
сабабли у кўпинча эрозион емирилиш ҳосил қиладиган агрессив муҳитларда 
ишлатилади. Ундан карбамид ва капралактам, экстракцион фосфор кислотаси 
ва минерал ўғитлар ишлаб чиқариш саноати қурилма ва аппаратларини ишлаб 
чиқаришда қўлланилади.
Замонавий аустенит-феррит пўлатлар ўзларининг алоҳида коррозион ва 
механик хусусиятлари билан кўпгина кимё, нефткимё, нефт-газ қазиб олиш 
саноатлари соҳаларида, денгиз қурилиши тармоқларида, шунингдек денгиз 
сувини чучитиш иншоотларида фойдаланиш учун кенг истиқболли 
ҳисобланади.
Fe-Cr-Ni асосидаги юқори легирланган қотишмаларнинг саноат миқёсида 
қўлланилиши уларнинг алоҳида физик-механик хоссалари, кучли агрессив 
муҳитлардаги чидамлилиги, металл заки ҳосил қилмаслиги ва юқори 
мустаҳкамлиги билан изоҳланади. 
06ХН28МДТ ва 03ХН28МДТ маркали қотишмалар ҳам 80°С гача бўлган 
ҳароратларда турли концентрцияли H
2
SO
4
, экстракцион фосфор кислотаси ва 
мураккаб минерал ўғитлар ишлаб чиқариш шароитларида ишлатиш учун 
мўлжалланган. ХН30МДТ (ЭК 77) қотишма 120°С гача бўлган ҳароратларда 
фтор миқдори 1,8 % гача бўлган фосфор кислотали муҳитлар учун 
мўлжалланган. Чет эл амалиётида бундай мақсадлар учун Cromfer 2328 ва 
Саникро-28 (Швеция) қотишмалари ишлатилади. 
Бир вақтнинг ўзида агрессив муҳит ва механик кучланишлар таъсирида 
бўладиган турли хилдаги кимёвий аппаратураларни тайёрлашда юқори 
мустаҳкамликка эга бўлган дисперс-қаттиқланувчи ХН40МДТЮ (ЭП543) 
қотишма кўп ишлатилмоқда. 

Download 4,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   179




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish