Доривор ўсимликларни ўстириш ва етиштириш

ГУЛБАНДЛИ КИЙИКЎТИ – ЗИЗИФОРА 
ЦВЕТОНОЖЕЧНАЯ
 - 
ZIZIPHORA PEDICELLATA
 PAZIJ & VVED
Ўсимликнинг тарқалиши. 
Тоғ зонасининг пастки ва ўрта 
қисмида
 
тошли ва шағалли ёнбағирларида ўсади. Тошкент 
вилоятида кенг тарқалган. Умумий тарқалиши – Ўрта Осиё 
(Ғарбий Тянь-Шань).
Агротехник тадбирлар.
Июль-август ойларида кийикўти 
уруғи йиғиб олинади. Уруғ териб бўлгунга қадар ер тайёр 

---

59
Доривор ўсимликларни ўстириш ва етиштириш
41–
китоб
ҳолга келтирилиши керак, чун-
ки уруғ териб бўлиниши била-
ноқ майдонга экилади. Оч, унум-
сиз бўзтупроқли ерларнинг ҳар 
гектарига 50 тоннадан гўнг ва
100 кг гача фосфор солинади. 
Август-сентябрь ойларида дала 
25-30 см чуқурликда ҳайдалади, молаланади ва текислана-
ди. Сабзавот экиладиган ускунада гектарига 7-8 кг ҳисобида 
уруғ экилади. Уруғ бир текисда тушиши учун унга 1/5 миқдо-
рида қум ёки бошқа тўлдиргич модда аралаштирилади ва 
0,5 см гача чуқурликда экилади. Шундан кейин экилган ерни 
ғалтак ёрдамида бир оз зичлаш керак. Майса унганда, лекин 
ёғин-сочинсиз вақтда, уруғ экиш ускунага окучник тиркаб 
ҳам эгат олинади. Кетма-кет жилдиратиб, сингдириб суғори-
лади, акс ҳолда экин бутунлай ювилиб кетиши мумкин. 
Ўсимлик эрта баҳорда униб чиқади. Доимий равишда бе-
гона ўтлардан тозаланиб турилади. Шунинг учун ҳар икки 
марта суғоришдан кейин ер юмшатилиб, ўтоқ қилинади, 
экин зич бўлса яганаланади.
Биринчи йили мавсум давомида 8 мартагача, кейинги 
йилларда 5-6 мартагача суғорилади. 
Кийик ўтининг ер устки қисми ялпи гуллаш даврида 
(июнь охирлари - июль бошларида) ўриб олинади. Бунинг 
учун гулқайчи, ўроқдан фойдаланилади. Бунда кескич қисм-
лар ва асбоблар соз, ўткир бўлиши зарур, ўсимлик ҳатто ил-
дизи билан суғурилиб кетиши мумкин.
Ўриб олинган кийик ўти шийпонда 7 см гача қалинлик-
да ёйилиб, баравар қуриши учун вақти-вақти билан ағдариб 
турилади. Яхши қуригач, 2-2,5 см катакли ғалвирдан ўткази-
лади, гул ва барглари поясидан ажратилади.

---

60
100 китоб тўплами
Ҳосилдорлик гектар ҳисобига 8-10 центнерни ташкил 
этади.
Тавсиялар.
Ғарбий Тянь-Шаннинг тоғли ҳудудларида 
етарли даражада хом-ашё заҳираси мавжуд. Фарғона водий-
си, Тошкент вилоятлари тоғолди текисликларида етишти-
риш мумкин.