Dori vositalarining sanoat texnologiyasi

Tashqi ko‘rishini aniqlash. 
Tashqi ko‘rinishi qurollanmagan ko‘z bilan kuzatib bajariladi. Bunda tabletkalar dumaloq 
yoki boshqa shaklga ega bo‘lishi, yassi yoki ikki tomonlama qabariq yuzali, chetlari butun bo‘lishi 
kerak. Agar xususiy maqolalarda boshqa ko‘rsatmalar bo‘lmasa tabletkaning yuzasi silliq, bir jinsli, 
bo‘lishi kerak. Ba’zi xollarda yuzasida yozuvlar va belgilar bo‘lishi mumkin. Diametri 9 mm va 
undan katta bo‘lgan tabletkalar o‘rtasida chiziqcha bo‘lishi kerak 
Balandlikni diametrga mutanosibligini aniqlash.
Bu mutanosiblik tabletkalarni avtomatik ravishda qadoqlashda muhim ahamiyatga ega. 
Tabletkalarning balandligi mikrometrdan foydalanilgan holda 0,01 mm aniqlikda o‘lchanadi.
Tabletkalarning balandligi va diametri ma’lum mutanosiblikda bo‘lishi kerak, bu TST (OST) 
64-7-170-75 da keltirilgan ikki tomoni yassi tabletkalar balandligi va diametrining mutanosibligi 
uchun berilgan 19-jadval bo‘yicha belgilanadi.
O‘rtacha og‘irlik va undan chetlanishni aniqlash.
Tabletkalarning og‘irlikdagi farqlarini aniqlash uchun 20 ta tabletkani birgalikda 0,001 g 
aniqlikda tortib, o‘rtacha og‘irligi aniqlanadi. So‘ng xar bir tabletka shu aniqlikda alohida tortilib, 
o‘rtacha og‘irlikdan farqi, foiz miqdorda topiladi.
0,1 g gacha bo‘lgan tabletkalar uchun bu farq +10%,
0,1-0,3 g - +7,5%,
0,3 g va undan yuqorilari uchun +5% ni tashkil etishi kerak.
Obakilash usuli yordamida olingan, alohida qobiqli tabletkalarning massasi, o‘rtacha 
massadan farqi +15% dan oshmasligi kerak.
Faqat 2 ta tabletkagina ko‘rsatilgan chegaralardan oshuvchi, biroq ikki martadan ko‘proq 
oshmaydigan chetlanishga ega bo‘lishi kerak.
Ishqalanishga bo‘lgan qattiqlikni aniqlash. 
11 DF ga binoan tabletkalarning ishqalanishga bo‘lgan qattiqligi do‘mbirali ishqalagich 
asbobida aniqlanadi. Asbob qopqog‘i ochiladigan, diametri 200 mm bo‘lgan, ichki devorlariga 200 
burchak ostida 12 ta kurakcha joylashtirilgan do‘mbira, soatli mexanizm va do‘mbirani daqiqasiga 
20 marta aylanishini ta’minlovchi elektr yurgichdan iborat. Tekshirish uchun 10 dona tabletka 0,001 
g aniqlikda tortib olinib, do‘mbiraga solinadi. Qopqog‘i yopilgach, 5 daqiqa elektr tarmog‘iga 
ulanadi. Belgilangan vaqt o‘tgach tabletkalar changdan tozalanadi va ularning massasi 0,001 g 
aniqlikda tortiladi. So‘ngra tabletkaning ishqalanishga bo‘lgan qattiqligi quyidagi tenglama bo‘yicha 
hisoblanadi: 
%,
100
*
б
к
Р
Р
П


---

68 
bu erda 
П – tabletkalarning ishqalanishga bo‘lgan qattiqligi, %; 
Р
b
– tabletkalarning tekshirishdan oldingi og‘irligi, g;
Р
k
- tabletkalarning tekshirishdan keyingi og‘irligi, g.
Tabletkalarning ishqalanishga bo‘lgan qattiqligi 97% dan kam bo‘lmasligi kerak, ya’ni 
ishqalanuvchanligi 3% dan oshmasligi kerak