Dori vositalarining sanoat texnologiyasi

Qadoqni tuldirish hajmi 
Quruq qoldiq. Oldindan tortib olingan chinni kosachaga 30 ml preparat solib, 100-105
0
S haroratda 1 
soat davomida quritiladi. Qoldiq miqdori 0,05% dan oshmasligi kerak.
Zichligi, nur sindirish ko‘rsatkichi, Phi aniqlanadi. 
 
14-maruza: Ajratmalar sifatini baholash, qadoqlash va o‘rash. 
Reja: 
Kirish 
1. Galen preparatlari va ularni tayyor dori vositalari orasida tutgan o‘rni. 
1.2.
Nastoykalar va ularni ishlab chiqarishning bugungi kundagi ahvoli. 
1.3.
Ekstraktlar va ularni ishlab chiqarishning bugungi kundagi ahvoli. 

---

89 
2.
Galen preparatlarini sifatini baxolash. 
2.1. Nastoykalarni sifatini baxolash. 
2.2. Ekstraktlarni sifatini baxolash. 
2.3. Galen preparatlarini qadoqlash, o‘rash 
Xulosalar 
Nastoyka va eliksirlarda “Dori vositalari sifatini standartlari. Asosiy qoidalar” tarmoq 
standarti TSt 42 - 01 : 2002 rasmiy nashrda keltirilgan quyidagi sifat ko‘rsatkichlari o‘rganilishi 
kerak: 
1. Dori vositasining lotin, davlat va rus tillaridagi nomlari 
2. Xalkaro patentlanmagan nomi 
3. Tarkibi 
4. Tavsifi 
5. CHinligi 
6. Og‘ir metallar
7. Mikdoriy tahlili 
8. Spirt miqdori yoki zichligi 
9. Quruq qoldiq 
10. Qadoqni to‘ldirish me’yori
11. Mikrobiologik tozaligi 
12. O’rami,
13.Yorliqlash 
14.Saqlash 
15. YAroqlilik muddati 
16. Asosiy farmakoterapevtik guruhi 
Nastoyka tarkibidagi spirt quvvatini qaynash harorati bo‘yicha aniqlash. 
Qaynatish uchun mo‘ljallangan idishga 40 ml nastoyka solinib, unga nastoykani bir me’yorda 
qaynashini ta’minlash uchun chinni yoki ingichka shsha naycha bo‘lakchalari solinadi. Idishga 
termometr shunday tushiriladiki, uning simobli qismi suyuqlikka 2-3 mm botib turishi kerak. So‘ngra 
nastoyka bir tekisda qaynagunga qadar qizdiriladi va harorat o‘zgarmas xolga etgandan so‘ng 5 
daqiqa vaqt o‘tgach, termometr ko‘rsatkichi yozib olinadi. Topilgan qaynash xaroratini bosimga 
to‘g‘ri kelishini aniqlash uchun barometr ko‘rsatkichi ham yozib olinadi. 
XI DF ning jadvalidan foydalanib, tajriba vaqtida kuzatilgan bosim 760 mm simob ustuniga 
keltiriladi. Bunda har 1 mm simob ustunining o‘zgarishiga 0,04oS to‘g‘ri keladi. Bu tuzatgich 
kuzatilgan xaroratga qo‘shiladi yoki ayriladi. So‘ngra tekshirilayotgan nastoykadagi spirt miqdori 
jadval orqali topiladi (XI DF 1 juz, 28-bet). 
Masalan: valeriana nastoykasi tarkibidagi spirt quvvatini aniqlash jarayonida, nastoykaning 
qaynash harorati 80,9oS ni tashkil etgan. Agar bosim 752 mm simob ustuniga teng bo‘lsa, bosimlar 
farqi 760 – 752 = 8 mm. 
Tuzatgich 0,04oS . 8 = 0,32oS 
752 mm simob ustuni 760 dan kam bo‘lganligi sababli tuzatgich qaynash haroratiga 
qo‘shiladi: 
80,9oS + 0,32 = 81,22oS 
Jadvalga binoan bu qaynash harorati 66% li spirtga to‘g‘ri keladi.