Dori vositalarining sanoat texnologiyasi

vaqtiga to‘g‘ri kelishi kerak. 
Dori venaga yuborilmay boshqa yo‘llar bilan yuborilganda esa, uning 
konsentratsiyasi ko‘tarilishida 3 nuqta va pasayishida 3 nuqta aniqlanishi kerak. SHuning uchun 
ko‘p qon sarflanadi, bu esa albatta tajribada qatnashayotgan odamlarga noqulayliklar tug‘diradi.
Efedrin tabletkasi biosamaradorligiga optik izomeriyani (L, D) ta’sirini o‘rganish
. 
11 ta 19-25 yoshli erkaklar tajribada ishtirok etdilar Ular 50mg efedrin saqlovchi tabletkalarni 
og‘iz orqali qabul qildilar. Standart sifatida 5%li L- efedrin steril eritmasi yuborildi. Xar 1 soatda 
qon olinib, undagi dori modda miqdori aniqlandi (24 soat davomida). Olingan natijalar jadvalga 
kiritildi.
•
Rezomat-1" (Germaniya) asbobida dori turidan dori moddani ajralib chiqish tezligi suv fazada 
amalga oshiriladi (rN 1,2 dan 7,8 oralig‘ida bo‘ladi), bu muhit lipid qatlam xloroform bilan 
gidrostatik muvozanatda bo‘ladi. Suvli faza oshqazon-ichak tarmog‘i muhitini eslatadi. Lipid 
erituvchi esa lipid membrana orqali so‘rilishni ko‘rsatadi. 
Dori vositalarini membranalar orqali o‘tishini o‘rganishda membranalar quyidagi xossalarga 
ega bo‘lishi kerak bo‘ladi: 
 
a) dori vositasining qolib ketishligi minimal bo‘lishiga erishish uchun membrana yupqa bo‘lishi 
kerak;
b) dori vositasining membrana orqali o‘tishi uning membranada erishiga asoslangan bo‘lishi kerak. 
(membrana teshiklaridan dori vositasining o‘tib ketishi mumkin bo‘lsa ), uni bu maqsadda ishlatish 
mumkin emas) ;
v) membrana tajriba vaqtida sezgirligini yo‘qotmasligi uchun mexanik yuklarga turg‘un bo‘lishi 
kerak;
g) membrana o‘tish tezligi va in vivo absorbsiyasi korrelyasiyasini isbotlashga imkon berishi kerak.
Fiziologlar baholashi bo‘yicha to‘qimalarda hujayra va kapilyarlar orasidagi eng katta masofa 
tahminan 0,125mm ga teng. Odam organizmini hujayrasini o‘rtacha diametri 0,01mm bo‘lgani 
uchun, dorivor preparat qon aylanish sistemasiga tushgandan keyin retseptorlar bilan maxsus o‘zaro 
ta’sirga kirishishdan oldin tahminan 10-12 hujayradan tashkil topgan biologik to‘siqdan o‘tishi 
kerak. Miya, ko‘z, ko‘krak suti va boshqa organ va to‘qimalarga tushish uchun dorivor modda 
gematoensefalik, gematooftalmik, plansentar kabi maxsus biologik to‘siqlarni engib o‘tishi kerak.
Ko‘pincha dorivor moddalarni peroral, yani og‘iz orqali qabul qilish tavsiya etiladi. Dorilarni bu 
yo‘l bilan qabul qilish juda oddiy va qulaydir. SHu bilan birga bu yo‘l bilan dori qabul qilinganda 
uni bilogik samaradorligiga tasir etuvchi omillar miqdori ko‘p.
 

BJSST (1996yy.) va ES (1992y), RF (1995,2000yy) larda bioekvivalentlikni o‘rganish 
reglamentlari mavjud bo‘lib, ularda bu tekshiruvlarni o‘tkazish zaruriyati asoslab berilgan.

Terapevtik ta’sir kafolatlanishi shart bo‘lsa; 

Terapevtik ta’sir doirasi katta bo‘lmagan preparatlarda; 

---

108 

Absorbsiya 70% dan kamligi hisobiga yoki eliminatsiya 79% dan ko‘p preparatlarda 
farmakokinetikasi bo‘yicha; 

Fizik-kimyoviy xossalari ijobiy bo‘lmagan preparatlarda (eruvchanligi kam, turg‘un 
bo‘lmagan, polimorfizm va x.k.); 

Biosamaradorligi bo‘yicha muammoli ekanligi hujjatda tasdiqlangan preparatlarda albatta 
bioekvivalentlikka tekshiruv o‘tkazilishi kerak.