Dori turlari texnologiyasi kafedrasi farmatsevtik texnologiya

O’simlik shilliqlari — bu polisaxaridlarga yakin bo’lgan moddadir. SHilimshiqlar (slizi) o’simlik organizmining qayta tugilishi jarayonida hosil qiluvchi epidermis qavatining " shilliklanishi " natijasida gulxayri ildizidan, salep tugunagidan va suvda o’sadigan o’simlikni xujayra oraligidagi moddalardan tashqil topgan. Suvda bo’kishi bilan yopishqoq shilimshiq eritma hosil bo’ladi. Salep shilligi yaxshi emulgirlash xususiyatiga ega.

Salep shillig’i — Salep shilligi yuqori stabillash xossasiga ega. 10 g yog’ni emulgirlash uchun 1 g salep kukunidan olinadi. 1 g salepni suvda eritib oldin shilimshiq tayyorlanadi. So’ng uni emulgator sifatida ishlatiladi.

Pektin modda — o’simliklarda pektin moddalar juda keng tarqalgan: sabzavotlar, mevalar, barglar, urug’larda va ildizlarda.

Ular xujayra devorining tarkibiga kiradi va yon xujayralarni o’zaro biriktiradi. Pektin moddalarning yana o’ziga xos xususiyatlari uni kuchli jelatinli xossasidir. Pektin moddalar yuqori molekulali moddalar hisoblanadi. Ularning tuzilish asosi — qisman metil spirtining poligalakturon kislota bilan efirlangani.

Pektin — (Pectinum). Bu modda ozik-ovkat sanoatida ishlatilgan. 1933 yildan A. L. Katalxerman tomonidan dorixonada emulgator sifatida qo’llaniladi. Pektinning faol jelatinli xususiyatini pasaytirish uchun o’rik elimi bilan 1:1 aralashmasidan foydalanish kerak.