Don va don mahsulotlari iste’mol qiymatini oshirish usullari

Modifikasiyalangan kraxmallar-non sifatini yaxshilovchilar. Keyingi yillarda novvoylik sanoatida yaxshilovchi sifatida modifikasiyalangan dialdegidli kraxmallardan (MDK) foydalanmoqda. Ularni makkajo’xori kraxmalini turli reagentlari (kaliy bromat, kalsiy permanganat, kalsiy gipoxlorit) bilan oksidlab olinadi. Bunday ishlov berish natijasida kraxmalning asosiy molekula tuzilishini buzmasdan ishlov beriladi.
Oksidlangan kraxmalning qo’shilishi xamirning bijg’ishini tezlashtiradi. Xamirning kleykovinasi oqsillari tez bo’kadi va peptidlanadi, yuvib olinadigan kleykovina mustahkamlanadi. Bu xamir xossalarining yaxshilanishiga, non hajmining ortishiga olib keladi. Non mag’zi oqroq, yumshoqroq bo’ladi, nonning eskirishi sekinlashadi. MDK xamirdagi un massasiga nisbatan 0,3-0,5 % miqdorda qo’shiladi.
Kombinasiyalashtirilgan sifat yaxshilovchilar. Novvoylik sanoatida kombinasiyalashtirilgan sifat yaxshilovchilar yoki bir qancha yaxshilovchilarni birgalikda ishlatish mumkin. Masalan, «Arkadi» rusumli kombinasiyalashtirilgan sifat yaxshilovchisi tarkibiga kaliy bromat, kalsiy sulfat, ammoniy xlorat, osh tuzi, kalsiy fosfat va un kiradi. Boshqa ko’p sonli kombinasiyalashtirilgan sifat yaxshilovchilari ham ishlab chiqariladi. Ammo u yoki bu yaxshilovchini un turi va non resepturasini, unning novvoylik xususiyatlari, xamir tayyorlash usullari va tartiblarini hisobga olgan holda birgalikda ishlatish maqsadga muvofiq hisoblanadi (12-jadval). Bu yaxshilovchilardan foydalanilganda nonning hajmi sezilarli ortadi (10-15% ga), mag’zi g’ovakligining strukturasi yaxshilanadi, nonning yangilik davri uzayadi (5-7 soatga). Ko’p komponentli yaxshilovchilardan foydalanilganda ularning tarkibiga ammoniy sulfat (1 g) yoki ammoniy fosfat (1 g) tuzi qo’shiladi.
ßxshilovchilardan kompleks foydalanish-o’rtacha novvoylik xossalariga ega bo’лgan oliy va birinchi navli bug’doy unlaridan keng assortimentdagi non mahsulotlari ishlab chiqarishda maqsadga muvofiq bo’ladi. Bugungi kunda respublikamizning novvoylik korxonalarida «Baraka» rusumli kombinasiyalashtirilgan yaxshilovchi keng qo’llanilmoqda. Uning tarkibida emulgator (SFM), mineral tuzlarning aralashmasi (kalsiy sulfat, kalsiy fosfat, kalsiy asetat) va askorbin kislotasi bor. To’ldiruvchi sifatida shakar va un aralashmasidan foydalanilgan.