Домна печи тўғрисида маълумот ва унинг тузилиши. Домна печининг махсулоти

Домна печи ва унинг тузилиши, ѐрдамчи курилмалари

Режа:

1. 
   Домна печи тўғрисида маълумот ва унинг тузилиши.
   
2. 
   Домна печининг махсулоти.
   
3. 
   Чўян ишлаб чиқаришда манба материаллар ва уларни олиш.
   
4. 
   Рудадан темирни қайтариш жараёни.
   

ДОМНА ПЕЧИНИНГ ТУЗИЛИШИ
Щозирги замон домна печлари жуда катта иншоатлар бўлиб, буйи 70 м (фойдали баландлиги 35 метргача) га етади, ҳажми эса 2000...5000 м³дан ошади. Битта домна печида суткасига + 10000 т дан кўпроқ чўян ишлаб чиқарилади. Домна печлари, барча шахта печлари каби, қарши оқим принципида ишлайди, яъни ёқилғи (кокс), руда ва флюс домна печининг тепасидан туширилади. Улар ўз оғирлиги таъсирида печнинг тубига томон узлуксиз тушиб туради, печнинг тубидан эса ёқилғининг ёнишидан ҳосил бўлган махсулотлар-юқо­ри температурали газлар тепага узлуксиз кўтарилиб туради. Домна печи бешта асосий қисмдан, горн, заплечик, распар, шахта ва колошникдан иборат.
Горн. Домна печининг бу қисмида ёқилги ёнади, суюқ чўян ва шлак йиғилади. Горннинг туби лешчадь деб аталади, cyюқ чўян ана шу лешчадь (1) га оқиб тушади. Горнда лешчадь сатҳидан сал баландга чўян чиқариш учун тешик (2), ундан юқорироқда эса шлак чиқариш учун тешик қилинган.
ДОМНА ПЕЧИНИНГ ИШЛАШИ
Домна печининг янги конструкциялари 8-10 йилгача кеча-ю кундуз тўхтовсиз ишлайди. Домна печининг тўхтовсиз ишлаш вақтига компания даври деб аталади. Компания даврида домна печининг қандай ишлаётганлиги контрол-ўлчаш асбоблари ёрдамида аниқлаб турилади. Домна печидан суюқ чўян нов (1) орқали ҳар 3-4 соатда, суюқ шлак эса нов (2) орқали ҳар 1,5-2 соатда чиқариб турилади. Чўян чиқариш учун, ўтга чидамли материал билан уриб қўйилган тешик (дарча), шлак чиқариш учун эса тешик очилади, бунинг учун махсус асбоблардан фойдаланилади. Шлак ва чўян ҳар гал чиқарилгандан кейин бу тешиклар махсус асбоб ёрдамида ўтга чидамли мате­риал билан яна бекитиб қўйилади.
Суюқ чўян домна печидан махсус транспорт (ваго­нетка, ковш ва хакозо) ларга туширилади ва шу транспортларда пўлат олиш цехига юборилади ёки ковшларга солиниб, улардан қолипларга қўйилади. Пўлат олиш цехига суюқ чўян миксер деб аталадиган идишлар орқали тўлдирилиб келтирилади.
Горннинг юқоридаги қисмида айлана буйлаб фурмалар (3) ўрнатилган, бу фурмалар сони ўн олтита ва ундан ортиқроқ буғлади, ёқилғининг ёниши учун зарур бўлган ҳаво печга ана шу фурмалар орқали ҳайдалади. +издирилгаи хаво фурмаларга ҳалқа труба (10) дан келади. Горнда темпера­тура 1800°С дан ошади.