Документ Microsoft Office Word

Har  bir  shaxsdagi  ijtimoiy  tasavvurlarni  bir  necha  kategoriyalarga 
bo‘lish mumkin: 
turli ijtimoiy guruhlar haqidagi tasavvurlar,  
din va boshqa konfessiyalar haqidagi tasavvurlar;  
fan va ilmiy tushuncha haqidagi tasavvurlar;  
shaxsni bevosita o‘rab turgan ijtimoiy muhit - oila, oilaviy rollar, xulq-atvor 
normalari, etika haqidagi tasavvurlar;  
madaniyat va madaniy qadriyatlar;  
nihoyat, shaxsning o‘z "Meni" haqidagi obrazlar tizimi.  
Ijtimoiy  psixolog  qanday  ilmiy  tadqiqot  olib  bormasin,  u  albatta  ijtimoiy 
tasavvurlarning biror sohasiga murojaat qiladi.  
Ijtimoiy  tasavvurlarni  o‘rganish  va  tarixiga  murojaat  qilib,  shuni  ta’kidlash 
mumkinki,  bu  konsepsiya  Fransiya  psixologik  maktabiga  taalluqlidir.  Uning 
asoschisi  emil    Dyurkgeym  bo‘lib,  u    o‘zining  sotsiologik  qarashlari  tizimida 
ijtimoiy  tasavvurlarni  "ijtimoiy  fakt"  yoki  obrazlar  tarzida  talqin  etgan.  Uning 
keyingi  izdoshlari  bo‘lgan  Fransuz  olimlari  S.Moskovisi,  D.Jadeli,  Kodol,  Arbik, 
V.Duaz,  M-J.  SHombar    de  Lov    va  boshqa  tasavvurlarning  ijtimoiy  tabiati, 
ularning hayotdagi o‘rni, ahamiyati, tuzilishi va o‘zgarishi masalasida qator ilmiy 
tadqiqot ishlarni amalga oshirib, ijtimoiy tasavvurlar haqida o‘ziga xos nazariyalar 

---

yaratdilar.  Ularning  asosiy  tadqiqot  usullariga  anketa,  kontent-analiz,  suhbat 
metodlari  kirib,  shu  oddiy  metodlar  yordamida  frantsuzlarning  shaxs  haqidagi, 
freydizm  haqidagi,  din  haqidagi  tasavvurlaridan  tortib,  katta  -  ijtimoiy  guruhlar 
ayollar, erkaqlar va bolalar haqidagi tasavvurlarini tadqiq qiladilar. Oxirgi yillarda  
kognitivizm  yo‘nalishi  doirasida  ushbu  konsepsiyaning hayotiyligi  isbotlanmoqda 
va butun dunyo psixologlari bu nazariyani tan olmoqdalar.  
Ajratilgan  vazifalardan  eng  muhimi  shuki,  hozirgi  davrda  ijtimoiy 
psixologiya  o‘zi  bilan  bevosita  aloqador  bo‘lgan  boshqa  psixologiya  tarmoqlari 
bilan  hamkorlikda    keskin  o‘zgarishlar    davrida  har  bir  inson  ongida  nima  sodir 
bo‘ladi,  u  bu  o‘zgarishlarni  qanday  idrok  qilmoqda,  uning  hayotiy  mavqeini 
qanday  qilib  maqsadga  muvofiq  tarzda  faollashtirish  mumkin,  degan  savollarga 
ilmiy asoslangan javob topib berishdir.  
1.5-sxema.