Документ Microsoft Office Word

indikator usulidan foydalaniladi. Bu usul yordamida hayvon tanasining og’irligi, 
ayrim organlarining tabiiy zonalar va muhit omillariga bog’liq holdao’zgarishi, 
shakllarining kattalanishi yoki kichrayishi o’rganiladi. 
Organizmlarning son ko’rsatkichlarini o’rganish. Ekologik tadqiqotlarda 
organizmlarning soni va ularni o’zgarib turishini aniq bilish katta ahamiyatga ega. 
Organizmlar mikdori vizual va instrumental yo’l bilan aniqanadi. Organizmlar 
vizual hisobga olinganda, ularning ma’lum joyda, to’g’ri yo’nalishda yoki ma’lum 
hajmdagi suvdagi mikdori aniqlanadi. Masalan, geobotanikada ma’lum joydagi 
o’simliklarni 
hisobga 
olish, 
gidrobiologiyada 
- 
dengiz, 
okeanlardan 
«dnocherpatellar» 
yordamida 
suv 
tagidagi 
loyqa 
tortib 
olinib, 
uningichidagiorganizmlartarkibivasonianiqlanadi. Suv qatlamidan plankton holda 
yashovchi organizmlarning turlar tarkibi, biomassasi aniklanadi. 
 Matematik modellar va modellashtirish. Turli ekosistemalarning tabiiy 
holati, o’zgarishi va ularga xos boshqa ekologik tomonlar matematik modellar 
usuli yordamida anikdanadi. 
Tabiatdagi ko’p qirrali voqeliklarni ekologik nuqtai nazardan tekshirishda 
katta va kichik ekosistemalarga xos qonuniyatlarni aniqlash jarayonida ularning 
doimo o’zgarib turishi, muhit omillarining ta’siriga ko’rsatadigan reaktsiyasi, turli 
tsenozlarning har xilligi va farqi aniqlanadi. 
ISHNING BORISHI: 
1. Ekologiyada qo’llaniladigan usullar hakida ma’lumotlar to’plash 
(ma’ruza matni asosida) va jadvallarni to’ldirish. 
2. Ekologiyada qo’llaniladigan usullarni o’ziga xos xususiyatlari aniqlash va 
jadvalga yozish (2-jadval) 

---

3. 1600-2000 yillar oralig’ida aholi soning o’sishini 
matematik 
modellashtirish.(3-jadval)