Djafarova Nigina Alisherovna “turizmda statistik ma’lumotlarni yig’ish metodologiyasini xalqaro standartlarga moslashtirish yo’llari”

“tunashlar soni” deb qayd etiladi. 
Turistik xarajatlar – turistik safarga otlanish va sayohat davomida sotib 
olingan  iste’mol  tovarlari  va  xizmatlar,  shuningdek  shaxsan  foydalanish  yoki 
boshqa  shaxslarga  yetkazish  uchun  sarflanadigan  mablagʻ.  Ularga  tashrif 
buyuruvchilarning  oʻzlari  toʻlagan,  hamda  boshqa  shaxlar  tomonidan 
toʻlanadigan yoki oʻrni qoplanadigan xarajatlar kiradi. 
Xarajatlarni amalga oshirish vaqti – 2008-yilning Milliy hisoblar tizimi 
qoidalariga binoan, alohida shaxslarning soʻnggi iste’mol vaqtlari tovarlar yoki 
koʻrsatiladigan  xizmatlar  haqiga  toʻlovni  amalga  oshirgan  vaqtda  emas,  ularga 
boʻlgan  egalik  huquqlaridan  foydalanish  vaqtida  hisobga  olinadi.  Xuddi  shu 
qoidalar  turistik  xarajatlarga  nisbatan  qoʻllaniladi.  Iste’mol  xarajatlari 
transportga  aynan  tashish  xizmati  amalga  oshiriladigan  paytda,  joylatirishda 

---

7 
 
tunash  xizmatidan  foydalanilgan  joyga  yetib  kelgan  vaqtda,  sayohatlar  byurosi 
xizmatlariga  esa  –  sayohatga  tegishli  axborot  berilganda  va  bronlash  xizmati 
taqdim etilgan fursatda hisobga olinadi. 
 
 
  Turistik  sayohat  davomida  barcha  tovar  va  xizmatlardan  foydalanish, 
odatda,  turistik  xarajatlarning  bir  qismi  sanaladi.  Bundan  tashqari,  turistik 
xarajatlar safargacha boʻlgan va anyan u bilan bogʻliq taqdim etiladigan barcha 
xizmatlarni  (masalan,  emlash,  passport  xizmatlari,  tibbiy  nazorat,  sayohatlar 
byurosi  xizmatlari  va  boshqalar)  oʻziga  qamrab  oladi.  Safar  davomida 
ishlatishga  moʻljallangan  (maxsus  kiyim,  dori-darmonlar  va  hokazo)  sayohat 
oldi  sotib  olingan  barcha  mahsulotlar,  yoki  sovgʻa  tariqasida  olib  keltirilgan 
tovarlar ham hisobga olinishi lozim.