Diyot instituti o’zbekistonning eng yangi tarixi теxnik yo’nalishdagi barcha oliy o’quv yurtlarining bakalavriat talabalari uchun darslik 2021-yil

MA’NAVIY JASORAT – yer yuzida barcha o’lmas obidalarni, insoniyat hayotini tubdan o’zgartirib yuborgan jamiki ulug’ kashfiyot va ixtirolarni, mumtoz san’at va adabiyot durdonalari hamda mardlik va qahramonlik namunalarini ko’rsatgan insonlarning mislsiz aql-zakovati va yuksak ma’naviy salohiyatini ifodalaydi.
MA’NAVIY MADANIYAT - ijtimoiy, tarixiy tajriba, ehtiyoj asosida vujudga kelgan bilim, malaka, e’tiqod, axloq, sa’nat, din, falsafa, badiiy, siyosiy - huquqiy normalar, nazariyalarda (qadim mifologiyadan bugungi kontseptual xulosalargacha) ifodalanadi.
MA’NAVIY MEROS - qadim zamonlardan beri ajdodlarimiz, ota-bobolarimizdan bizgacha yetib kelgan madaniy-ma’naviy boyliklar – siyosiy, iqtisodiy, falsafiy, huquqiy va diniy qarashlar, axloq-odob me’yorlari, ilm-fan yutuqlari, tarixiy, badiiy va san’at asarlari va boshqa milliy qadriyatlar majmuyidir.
MA’RIFAT – bilish, tanish, ya’ni bilim demakdir.
MADANIY MEROS - bu o’tmishdan qolgan qadriyatlar, g’oyalar, tajriba, bilimlar, ularni o’zlashtirish yo’llari, ya’ni kishilarning ijodiy faoliyat usullari va uni tashkil qilish hamda uning natijalardir.
MADANIYAT – uzoq tarixiy taraqqiyot jarayonida insoniyat tomonidan yaratilgan moddiy va ma’naviy boyliklar, osori-atiqalar yig’indisi, u yoki bu jamiyatga xos falsafiy qarashlar, ilm, fan, maorif, san’at, axloq, din, huquq, siyosat, maishiy xizmat ko’rsatish darajasini aks ettiruvchi omillar, ijtimoiy taraqqiyot darajasi. U ijtimoiy hodisa sifatida har bir jamiyatda o’ziga xos bo’ladi. Uning rivojlanishi avlodlarni bir – biri bilan bog’laydi, taraqqiyotni vorisligi, uzluksizligini ta’minlaydi.
MADRASA – islom diniy oliy o’quv yurti.
MAFKURA - muayyan ijtimoiy guruh, qatlam, millat, jamiyat, davlat manfaatlari, orzu-istak va maqsad muddaolari ifodalangan g’oyaviy-nazariy qarashlar va ularni amalga oshirish tizimi.
MAHALLIY O’ZINI-O’ZI BOSHQARISH – mahalliy ahamiyatga ega bo’lgan masalalarni aholining manfaatlari, uning tarixiy, ijtimoiy-etnik va boshqa xususiyatlaridan kelib chiqib, shu davlat konstitutsiyasi va qonunlari asosida mustaqil (mas’uliyatni zimmasiga olib) hal qilish uchun fuqarolar faoliyatini tashkil etish tizimi. Mahalliy o’zini-o’zi boshqarishni aholi hokimiyat vakillik organlari (munisipal majlis, kengashlar, qo’mitalar va boshqalar), muvofiq keluvchi boshqaruv organlari, mahalliy referendumlar, fuqarolar kengashlari, bevosita demokratiyaning boshqa hududiy shakllari, shuningdek, aholining hududiy ijtimoiy o’zini-o’zi boshqarish organlari orqali amalga oshiradi.
MAKTAB - o’qituvchi rahbarligida yosh avlodga maʼlumot beriladigan va tarbiyaviy ishlar olib boriladigan oʻquv tarbiya muassasasi. Oʻzbekistonda maktab, asosan, davlat mulki bo’lib, unda o’qish bepuldir. Shu bilan birga oliy o’quv yurtlarida o’qish qisman shartnoma asosida ota-onalar mablag’lari hisobiga amalga oshiriladi. Oʻzbekiston Respublikasining 1997-yilda qabul qilingan «Ta`lim to’g’risida»gi qonuni hamda «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» da belgilab berilganidek, Oʻzbekiston maktablarida ta`lim oʻquvchilarning ona tilida olib boriladi. Barcha maktablarda o’quvchi va talabalar uchun uzliksiz tarzda ta`limning quyi bosqichidan yuqori bosqichiga o’tish ta`minlangan.