Диссертация иш кўриб чиқилди ва ҳимояга Илмий рахбар: рухсат берилди и ф. н доц. Рахмонов Қ. Р. «Геодезия ва кадастр»

2.4.
Ўсимлик ва ҳайвонот дунёси 
Тупроқ пайдо қилувчи омилларга таъсир қилувчи энг кучли 
омиллардан бири бу ўсимлик қоплами ва ҳайвонот оламидир. Тирик 
организмлар биологик омиллардан ҳисобланади. Тупроқ пайдо бўлишнинг 
бошланғич даври ҳам турли организмларнинг тупроқ пайдо қилувчи она 
жинсларига таъсири билан боғлиқ. 
Тупроқнинг органик моддалар билан таъминланиб турилишида 
ўсимликлар асосий ва йўналтирувчи омил ҳисобланади. Айниқса, тупроқ 
пайдо бўлишида ўсимликларнинг роли катта.
Инсонларни тупроққа актив таъсир кўрсатиши натижасида, унинг 
хосса – хусусиятларини ўзгариши, унумдорлигини ошиши, шўрланиши, 
эрозияланиши, бегумификация ва экологик ҳолатлар бузилиши кузатилади. 

---

43 
Қўриқ ерларни ўзлаштириш, ўғитлаш, зовур қазиб тупроқ заҳини 
кетказиш, шўрини ювиш натижасида, тупроқда жуда катта ўзгаришлар содир 
бўлади. Унумсиз шўрхок тупроқлар, ботқоқлар ва бошқа шу сингари 
фойдаланиш қийин бўлган ерлар инсоннинг меҳнати туфайли ўз сифатини 
яхшилайди ва унумдор тупроқларга айланади. 
Табиий шароитда ҳаммаси бўлиб ѐғин – сочин сувларидан 100 мм. дан 
400 мм. гача сув оладиган ерлар, сунъий суғориш натижасида 4 – 5 марта кўп 
намланади. Суғориш тупроқларнинг табиатини бутунлай ўзгартириб 
юборади; унинг генетик қатламлари ўзгаради, биологик жараѐнлари бир неча 
марта кучаяди. Сув билан оқиб келган лойқаларни чўкишидан янги 
агроирригацион қатлам пайдо бўлади. 
2.2 Туманда жорий этилган электрон хариталардан 
фойдаланиш даражасининг таҳлили
Тошкент вилояти Қибрай тумани қишлоқ хўжалик хариталарини 
тузишда геоахборот тизимларини қўллаш натижасида куиидагилар 
аникланди. 
Қибрай тумани 1933 йил 1 декабрда ташкил топган. Худуди 0,56 
минг кв км ни ташкил этади. Маркази Қибрай шахри. Қибрай шахри 1973 
йил 26 февралда ташкил этилган бўлиб туманнинг йирик саноат ва қишлоқ 
хўжалик марказларидан бири хисобланади. Бундан ташқари Салор 
шахарчаси хам туман худудида жойлашган. Туманда 10 та қишлоқ фуқаролар 
йигинлари мавжуд бўлиб улар қуйидаги жадвалда ўз аксини топган.