Диссертация илмий раҳбар Тарих фанлари доктори, профессор Ҳ.Ҳ. Тўраев

Ўрганилганлик даражаси. Ўрганилаётган мавзу доирасида совет 
давригача ва совет даври олимлари томонидан бир қатор илмий ишлар 
қилинган. Ўзбекистонда мустақиллик йилларида жаҳон мамлакатлари 
тарихини ўрганиш бироз секинлашди. Сабаби халқ тарихини янги руҳда 
ёзиш анъанасини шакллантиришга катта салоҳият сарфланмоқда. 
Тадқиқотимизда Бухоро музейида мавжуд хорижий артефактлар орқали 
жаҳон тарихининг маълум қисмини ёритишга ҳаракат қилдик. Бухоро 
музейларида мавжуд тарихий ашёлар маълум даражада ўзининг илмий 
баҳосини топиб келмоқда. Аммо хорижий мамлакатлардан турли 
даврларда келтирилган ва музей захирахоналарида сақланаётган ноёб 
ашёларнинг маълум бир турлари қисман ўрганилган
2
. Бухоро Амалий 
1
“Бухоронома” газетаси. 2017 йил 12 март сони. 
2
Из истрии культурного наследия Бухары. Выпуск 2,3,5. Бухоро. 1994,1995,1996. –С.48; Ковровые 
изделия Востока. Ленинград.:1924. –С.14; Ремпель Л.И. Далёкое и близкое. Т.:1981. –С.304; 
Крестовский В.В. Въ гостях у эмира Бухарского. 1887. СПб., -С.186. 

---

6 
Санъат музейида мавжуд Хитой чиннилари
1
ва Европадан келтирилган 
юмшоқ жиҳозлар, ҳарби қуроллар
2
қисман ўрганилган. Шунингдек, 
Россиянинг XVIII аср охири XX аср бошларига оид чинни ва сопол 
буюмлари тарихи Ж. Мирзааҳмедов
3
томонидан нашр қилинди.
Ишнинг мақсад ва вазифалари. Тадқиқотнинг асосий мақсади 
Бухоро музейларининг жаҳон тарихини ўрганиш манбаси эканлигини 
исботлашдан иборатдир. Иш давомида Ғарб ва Шарқ мамлакатлари 
тарихи бизга маълум манбаларга таяниб, Бухоро музей ашёлари орқали 
ўрганилди. Диссертациянинг асосий мақсади қуйидагилардан иборат: 
-Бухоро музейида мавжуд артефактларнинг жаҳон тарихини 
ўрганишда тутган ўрнини аниқлаш; 
- хорижий буюмларни атрибуциялаш; 
- бир турга кирувчи хорижий ашёларни коллекциялаш; 
- мавжуд тарихий ашёлар билан дунё ҳамжамиятини таништириш. 
Юқорида келтирилган мақсадларни амалга ошириш жараёнида 
қуйидаги вазифаларни бажариш назарда тутилган: 
- амирлик хазинасига тегишли тарихий ашёларни танлаш; 
- қадимий ашёларни танлаш; 
- ноёб буюмларни хориждаги эквивалентлари билан таққослаш; 
- айнан қандай тарихий ашёлар қайси даврда савдо муносабатларида 
устунлик қилганлигини аниқлаш.