4.Portlandsement bo’yicha sex mahsuldorligini hisoblash. Ushbu bo‘limda tsexning ish tartibiga ko‘ra yarim tayyor va tayyor mahsulot bo‘yicha ishlab chiqarishning mumkin bo‘lgan talofatlari xisobi beriladi.
Har bir ishlab chiqarish jarayonida,yetkazib berishda, saqlashda, foydalanishda va boshqa jarayonlarda albatta talofatlar, braklar umuman olganda yo‘qotilishlar bo‘ladi. Shuning uchun hisoblanganda albatta bu jarayonlarni ham hisoblash zarur.
Bog‘lovchi moddalar ishlab chiqarish zavodlari uchun talofatlar 1 – 3 % gacha olinadi.Har texnalogik jarayon uchun ishlab chiqarishni hisobi quydagi formula bo‘richa hisoblanadi:
П р= 2040816,33.t 100 100
Bu yerda:П р - hisoblaydigan jarayonni ishlab chiqarish.
Пo - loyihalashtirilayotgan tsexning bir yillik ishlab chiqarishi.
Б - ishlab chiqarishdagi talofat.
Jadval № - 2.4 Korxonaning ishlab chiqarish hisobi.
№
Tsex bo‘limlar nomi
Mahsulot ning nomi
Bir yillik ishlab
chiqarishlar soni
Ishlab chiqarish ,t
Yilda
sutkada
navbatda
Soatda
1
Maydalash
6691.2
3345.6
418.2
2
kuydirish
5830.9
1943.6
243
3
Tuyish
6691.2
3345.6
418
5.Xom ashyo va yarim fabrikatlarga sexning talabini aniqlash. Tsex dasturini bajarish uchun xom ashy ova yarim tayyor mahsulotlarda ehtiyojlik hisobi(talofatlar va namlikni hisobga olganda) quydagilarni hisobga olish kerak:
bog‘lovchi moddani va hom ashyoviy birikmani yoki moddani tarkibini hisobi;
ko‘rsatilgan hisoblar bir tonna bog‘lovchi modda hisobiga ishlab chiqarish kerak;
hom ashyo xarajatlari to‘g‘risida ma‘lumotlar;
Maydalash va Tuyush sexlari uchun. Jadval № - 2.5.
№
Xom ashyo va yarim tayyor mahsulotlar
O‘lchash soni
Tonna
(tonna)
Harajat,t
soatiga
navbatiga
sutkaga
Yiliga
1
Klinker 97 % Ohak tosh 75%
Gil 25 %
405
438
101
3245.2
3504.8
811.3
6490.5
7009.6
1622.6
1979591.5
2137958
494897
2
Gips 3%
12.5
100
200
61224.5
Kuydirish tsexi uchun.
Jadval № - 2.5
№
Xom ashyo va yarim tayyor mahsulotlar
O‘lchash soni
Tonna
(tonna)
Harajat,t
soatiga
navbatiga
sutkaga
Yiliga
1
Ohak tosh 75%
1979591.5
254
2036
6108.5
2137958
2
Gil 25 %
59
471.3
1414
494897
Sementni ishlab chiqarish texnologik jarayonida hom ashyoviy birikmani, hamda kilinkerni kimyoviy minerologik tarkiblari birinchi darajada ahamyatga ega.
Kalsiy karbonatni suvsizlanishi issiqlik 177 kDj yutilishi bilan,quydagicha boradi:
CaCO3→CaO+CO2 ↑
1 kg CaCO3 butunlay bo‘linishida 0,56 kg Ca Ova 0,44 % CO2 hosil bo‘ladi, demak 1 kg CaO olish uchun (1-1): 0,56=1,786 kg CaCO3 talab qilinadi.Xuddi shunday proportsiya yordamida klinker olish uchun talab qilinadigan ohaktoshni toppish mumkun.
6.Texnologik uskunalarni tanlash va asoslash. Korhona yoki tsexlarga kerakli asbob-uskunalar tanlanganda hom ashyoni sifatli fazilatlari va yakuniy mahsulotga som ashyoni shu asbobda ishlab chiqqandan keyin yakuniy talablari hisoblanishidi.
Agar sex bir necha bo‘limlarni birlashtirsa unda asboblarni hisobini bo‘linmalar bo‘yicha qilini shi kerak.
Bunaqa shart nafaqat hisobni osonlashtiradi,u asboblarni tog‘ri hisoblash, alohida asboblarni bir biriga bog‘lashga yordam beradi.
Hisobni yakunida har bir asbobni qisqacha texnik fazilatlari (pasprti bo‘yicha) jadvalda berilishi kerak.
Asbob uskunalarni hisoblash va tanlashda quydagi formuladan foydalaniladi:
ПМ ПП *Квн Bu yerda: ПM - o‘rnatilish uchun kerak bo‘ladigan mashinalar soni
ПT - berilgan texnalogik vazifa bo‘yicha talab qilinadigan soatli ishlab chiqarish;
ПП - tanlangan mashinani bir soatli ishlab chiqarishi; Kвн - asbob uskunani vaqt davomida ishlatish koeffitsenti; (odatda 0,8 – 0,9 deb qabul qilinadi).
Asboblar ro’yxati.
Gil qorishtirgich model Волгоцеммаш Ø12m;
Mahsuldorligi 65 – 110 t/soat;
Baseyn diametric 12 m;
Aralashtirish mexonizmining aylanish chastotasi 9.7 ayl/min;
Elektro dvigatel quvvati 160 kWt;
Elektr qurilmalarsiz qorishtirgichning massasi – 51.6 t;
1
5
Sharli tegirmon
Mahsuldorligi 50 t/soat;
Ichki diametr 2600 mm;
Uzunligi 13020mm;
Aylanish chastotasi 375 ayl/min;
Elrktrodvigatel quvvati 1000 kWt;
2
6
Cho‘michli elevator. Model – CMЦ – 130A; Mahsuldorligi – 400 – 550 m3/soat;
Materiallani ko‘tarish balandligi – 26 – 32 m;
Zanjirining harakatlanish tezligi – 1.76 m/s;
Elektro dvigatelinin quvvati – 75 kWt;
6
7
Konveyrli kalsinnator: model – CMS-89;
Silos diametri – 18 m;
Aralashtirish vaqti 2 soat;
Quvaati – 580 kWt;
Sistema massasi – 80t;
2
8
Aylanma pech:CMS-180(4,5-80m);
Mahsuldorlik 3300 t/sutka;
Klinker kuydirish uchun yoqilg‘i sarfi 117 kg/t;
Issiqlik quvvati 135 000 kWt;
Elektroenergiya sarfi – 38 kWt*Soat/t;
Massasi – 26000 t;
2
1
2
3
9
Sovutgich:mahsuldorligi – 125 t/soat;
Yuzasi – 152.8 m2;
Kengligi – 5.88 m;
Massa – 490 t;
2
10
Avtomatk filtr press EIMCO:model – AFP IV
Mahsuldorligi – 83 m3/soat;
Shnek diametri – 730mm;
Dvigatel quvvati – 135.5 kWt; O‘lchamlari:6345x4720x1565mm;
Massa 14700 kg;
4
11
Trubali tegirmon
Mahsuldorligi 90 t/soat;
Ichki diametr 3970 mm;
Uzunligi 13920mm;
Aylanish chastotasi 500 ayl/min;
Elrktrodvigatel quvvati 3150 kWt;
3
12
Sement siloslari
Diametri 8 – 18 m;
Balandligi 25 - 40 m;
Hajmi 2500 – 10 000 t;
6
Loyihalash uchun vazifa. Qavat bandligi H=5 m.kalonnalar joylashish to‘ri 6 x 6 m.Poydevorning ustki qismipol sathidan 0,6 m pastda joylashgan.Bino qorning qoplanishi bo‘yicha III iqlimiy rayonda tiklanadi. Qavatlar aro tom yopmasiga tushadigan foydali (vaqtinchalik) yuk 7kH/m2 ni tashkil etaqdi,shu jumladan,uzoq muddatli yuk 5 kH/m2 .konstruktiv binoning yuk ko‘taruvchi konstruksiyalari tashqi devorlardan iborat bo‘lib, gorizantal (shamol ta‘siri) kuch ko‘ndalang devorlar va zina poya (kletkasi) devorlari orqali qabul qilinadi.Kalonnaning siqilishdagi mustahkamligi bo‘yicha betonning klassi (sinfi) B20 dan oshib ketmasligi lozim,bo‘ylama armaturani klassi (sinfi) A-III bo‘lishi lozim.Bajaradigan vazifasiga ko‘ra bino ikkinchi klassga (sinf) tegishlidir γn=0.95 deb qabul qilamiz.
Xisoblash.Yuk va zo’riqish kuchlarini aniqlash. Kalonnalar joylashish torining o‘lchamlari 6 x 6 bo‘lganda oraliq tom yopmalari va tom yopmlarining yuklanishi yuzasi 36 m2 ga teng bo‘ladi.
Yuklarning hisoblanishi 4- jadvalda keltirilgan. Kalonna ko‘ndalang kesimi oldindan belgilaymiz bc x hc=30 x 30 sm. Kalonna balandligi uning poydevorga kiritib mustahkamlanishi hisobiga olingan holda l0=0.7H1=0.7(5+0.6)=3.92 m ga teng bo‘ladi.
Kalonnaning hisobiy hususiy vazni (og‘irligi):
Gc1=0.4*0.4(5+0.6)*25*1.1=24.64 kN Tom va qavatlar aro tom yopmasidan kalonnaga tushadigan yuklar,ularning hisobi 4-jadvada keltirilgan qiymatlarini yuklanish yuzasi Ac=36 m2 ko‘paytirish orqali bajariladi.
Normativ (meyyoriy) va hisobiy yuklar.