Dinshunoslik

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT VILOYATI

CHIRCHIQ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI

A.Nafasov. J.Begaliev

“DINSHUNOSLIK”

fani bo‘yicha mustaqil ta’limni tashkil

etish bo‘yicha ko‘rsatmalar

Chirchiq – 2018

1. Fan bo‘yicha mustaqil ta’limni tashkil etish va baholash

“Dinshunoslik” fani talabalarni nazariy bilimlar, amaliy ko’nikmalalar, umumta’lim fanlarini o’qitish, o’qitilayotgan fanlarni kasbga yo’naltirib o’qitish metodika bo’yicha uslubiy yondashuv hamda ilmiy dunyoqarashini shakllantirish vazifalarini bajaradi.

Fan bo’yicha talabalarning bilim, ko’nikma va malakalariga qo’ydagi talablar qo’yiladi. Talaba:

• 
  “Dinshunoslik” fanini kasbiy yo’naltirib o‘qitishda jarayonida qo‘llaniladigan ilg‘or pedagogik texno­lo­giya­­­larning o‘ziga xos xususiyatlari, to’g’risida tasavvurga ega bo’lishi;
  
• 
  “Dinshunoslik” fanini o’qitish, o’qitilayotgan fanlarni kasbga yo’naltirib o’qitish metodikani bilishi va ulardan foydalana olishi;
  

- “Dinshunoslik” fanini o’qitish, o’qitilayotgan fanlarni kasbga yo’naltirib o’qitish xususiyatlarini tahlil qilish, foydalanish, qo’llash usullarini, uslubiy masalalarni muammolari tahlil qilish va yechimlarini topish ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak.. Bu fan maxsus sirtqi bo‘lim talabaliriga 1-2-semestrida o‘qitilishi mo‘ljallangan bo‘lib, ja’mi 116 soat ajratilgan, shundan auditoriya soati 16 soatni, mustaqil ta’lim esa 100 soatni tashkil etiladi.

Auditoriyada professor o‘qituvchilar tomonidan ajratilgan ma’ruza soatlarida yo‘naltiruvchi ma’ruzalar shaklida o‘tiladi va qolgan fan bo‘yicha o‘zlashtirilishi shart bo‘lgan mavzular mustaqil ta’lim sifatida talabalar tomonidan auditoriyadan tashqarida o‘zlashtiriladi, o‘zlashtirish darajasi oraliq nazorat sifatida fan o‘qituvchisi tomonidan belgilangan tartibda baholanadi. Bundan tashqari talabalarning ijodkorligi hamda ularda dars jarayoniga yangi ped texnologiyalarni joriy etish ko‘nikmasini shakllantirish maqsadida har bir talabaga induvidial mavzu beriladi va bu buyicha talabalar tomonidan yangi pedagogik texnologiyalarni qo‘llab dars ishlanmalari tayyorlanadi va joriy semetrning 3 haftasida ishlanma himosini amalga oshiradi. Bunga asosan o‘qituvchi tomonidan talabaning joriy nazorat bahosi belgilanadi.

Talaba mustaqil ishni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:

- darslik va o‘quv qo‘llanmalarning boblari va mavzularini o‘rganish;

- tarqatma materiallar bo‘yicha ma’ruza qismlarini o‘zlashtirish;

- o‘qitish va nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimlari bilan ishlash;

- o‘z –o‘zini baxolash orqali bilimni uzluksiz nazorat qilish;

- fanning boblari va mavzulari ustida ishlash;

- fanlar bo‘yicha adabiyotlarni o‘rganish va tahlil qilish, qo‘shimcha adabiyotlar ustida ishlash hamda ularni o‘rganish;

- yangi pedagogik texnologiyalarni, apparaturalarni, jarayonlar va texnologiyalarni o‘rganish;

- talabalarning ilmiy–tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog‘liq holda fanning muayyan boblari va mavzularini chuqur o‘rganish;

- фаол ўqитиш методидан фойдаланиладиган ўqув машg‘улотлари;

- масофавий (дистантсион ) таълим.

Talabalar uchun mo‘ljallangan mustaqil ta’lim mavzulari quyida berilgan (1-jadval).

1-жадвал

2. Mustaqil ta'lim mavzulari

(100 soat).

№	Mashg’ulot mavzulari maqsadi	A/s
	3-semestr
	Dinshunoslik faniga kirish
	Davlat va din munosabarlari
	Islom ta’limoti asoslari
	Zardushtiylik
	Globallashuv jarayonlari
	Vijdon erkinligining xalqaro meyoriy-huquqiy asoslari
	Dinning ijtimoiy-ma’naviy hayotdagi o’rni
	.Dunyoning confessional manzarasi
	Diniy tasavvurlarning vujudga kelishi
	Markaziy Osiyo xalqlari dinlari
	Dinlardagi muqaddas manbalar
	Yangi diniy harakatlar va sektalar
	Islom ta’limoti asoslari
	Tasavvuf:tarix va voqelik
	Kibermakonda din omili
	Ekstremizm va terrorizm:mafkura va amaliyot,qarshu kurash strategeyasi
	Missionerlik va prozelitizm:tarix va bugun, targ’ibot usullari
	O’zbekistonda mustaqillik yillarida din soxasida olib borilgan isloxotlar
	O’zbekistondagi diniy tashkilotlar va konfessiolararo muloqot
	Globallashuv va sekulyarizatsiya jarayonlari
	O’zbekistondagi muqaddas ziyoratgoxlar-Abu Iso At-Termiziy majmuasi.
	Imom Ismoil Al-Buxoriyning hayoti va faoliyati
	Naqshbandiya tariqati
	Ozbekistondagi diniy bag’rikenglikning tarixiy ildizlari
	Harakatlar strategiyasida diniy bag’rikenglik masalasi
	JAMI	100

Mustaqil o’zlashtiriladigan 1 mavzu bo’yicha talabalar tomonidan mustaqil ish (taqdimoti bila) tayyorlanadi (kompyuterda chiqarilgan 10 betda) (Bitta mavzu bo’yicha kamida 20 ta slayd electron shaklda) tashkil qilinadi.

Namuna bo’yicha

Har bir mavzu bo’yicha 20 dan test savollari tuzish.

1.Диний аqидапарасларнинг асосий маqсади?

A)-ислом динининг нуфузини ошириш

B)-ислом динини таназзулга бошлаш

C)-инсонлардаги маънавий бўшлиqни ёт g‘оялар билан тўлдириш

D)-диний давлат тузиш

Berilgan mavzu bo’yicha 10 ta glossariy izohi bilan

АТАМАНИНГ ЎЗБЕК ТИЛИДА НОМЛАНИШИ	АТАМАНИНГ МАЪНОСИ
Авесто	(“Апастак”, “Овисто”, “Овусто”, “Абисто”, “Авасто”) - жорий qилинган qатъий qоидалар, санскрит тилига яqин ўзига хос (авесто тили) тилда ёзилган зардуштийликнинг муqаддас китоби.
Аджи	Тўрт томони тенг бўлган салб бўлиб, тангричилик динининг рамзи hисобланади. У барча нарса аслига qайтишининг ифодаси бўлган.
Адонай	Яhудийликда ибодат ваqтида зикр qилинадиган Худонинг исмларидан бири.
Арон кодеш	Синагогаларда “Таврот” ўрамлари саqланадиган махсус жой.
Азиз	Иснод табаqасининг барчасида ровийлари сони иккитадан оз бўлмаган hадис.
Ассесмент	Талабаларнинг билимини назорат qилишда qўлланиладиган техникалардан бири.
Ахура мазда	(Юнонча, Ормузд) - донишмандлик соhиби, яхшилик, эзгулик, яратувчанлик ибтидоси, ёруg‘лик соhиби бўлиб, ёвуз Ахриман ва унинг тарафдорларига qарши доимий курашда.
Аqидапарастлик	(аqида – араб. – ишонч, бирор нарсани иккинчисига боg‘лаш) муайян шароитда, бирон-бир g‘ояга qатъий ишонч ва уни мутлаqлаштириш асосида шаклланган qоида ва тартибларни hамда уларни шароит, hолат, вазиятни hисобга олмаган hолда, кўр-кўрона qўллаш
Барашнум	Жасадни кўтарган ва ювган кишиларнинг узоq ваqт давомида итлар ёрдамида амалга ошириладиган покланиш маросими.

Darslik va o‘quv qo‘llanmalarining (ularning to‘la tahminlanganligi taqdirda) boblari va mavzularini o‘rganish. Tarqatma materiallar bo‘yicha ma’ruza qismlarini o‘zlashtirish. O‘qitish va nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimlari bilan ishlash. Fanning boblari va mavzulari ustida ishlash.

Dinshunoslik fanidan nazariy va amaliy mashg’ulotlar o‘tish davomida talabalarni ijodiy jarayonga yo‘naltirish, ularni tahlil qilish, mustaqil ishlashga o‘rgatish, mashqlar bajarish. Badiiy asarlarni estetik-g’oyaviy jihatdan tahlil qilish, klassik asarlar matni ustida ishlash, adabiy jarayonni kuzatib borish. Malakaviy amaliyotni o‘tish chog’ida yangi texnika, jihozlar, keng ko‘lamli ilmiy ish olib borishga qulay jarayonlar va texnologiyalarni o‘rganish. Talabalarning ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog’liq holda fanning muayyan boblari va mavzularini chuqur o‘rganish.
Asosiy va qo’shimcha o’quv adabiyotlar hamda axborot manbalari

Asosiy adabiyotlar

1. 
   Mo’minov A., Yo’ldoshho’jayev I. Dinshunoslik. O`quv qo`llanma. – Toshkent, 2004.
   
2. 
   Jabbarov I. S.Jabborov. Jahon dinlari. – Toshkent, 2002.
   
3. 
   Lafasov M. va boshqalar. Diniy ekstremizm va xalqaro terrorizmga qarshi kurash. Metodik qo’llanma. – Toshkent, 2010.
   
4. 
   Yusupov O. Diniy bagrikenglik va mutaassiblik. (yuz savolga – yuz javob). - Toshkent islom universiteti, -Toshkent, 2013.
   
5. 
   Ochildiyev A., Najmiddinov J. Missionerlik: mohiyat, maqsadlar, oqibatlar va oldini olish yollari (yuz savolga –yuz javob). Toshkent islom universiteti, - Toshkent, 2013.
   

Qo’shimcha adabiyotlar

1. 
   Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –T.: “Ma’naviyat”, 2008.
   
2. 
   Karimov I.A. O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. –T.: “O‘zbekiston”. 2011.
   
3. 
   Karimov I.A. Ona yurtimiz baxtu iqboli va buyuk kelajagi yo‘lida xizmat qilish – eng oliy saodatdir. –T., 2015.
   
4. 
   Mirziyoyev Sh. M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. -T. “O’zbekiston”, 2017.
   
5. 
   Mirziyoyev Sh. M. Erkin va farovon, demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. -T. “O’zbekiston”, 2016.
   
6. 
   Mirziyoyev Sh. M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. -T. “O’zbekiston”, 2017.
   
7. 
   Mirziyoyev Sh. M.Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. -T. “O’zbekiston”, 2017.
   

1. 
   «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to`g`risida» gi O`zbekiston Respublikasining Qonuni (Yangi tahrir). Adolat. 1998 yil. 224-234 b.
   
2. 
   Vasilev L.S. Istoriya religiy Vostoka. M., 1996 g.
   
3. 
   Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil Al-Buhoriy. Hadis. Al-Jomi' as-sahih (ishonarli toplam). T.1-4. – Toshkent: Qomuslar bosh tahririyati, 1991.
   
4. 
   Nasafiy, Aziziddin. Zubdat ul – hahoyiq – Haqiqatlar qaymogi. G` N.Komilov tarjimasi. – Toshkent: Kamalak, 1996. – 56 b.
   
5. 
   Buddaviylik. Slovar.M., 1992.
   
6. 
   Paygambarlar tarixi islomiyat tarixidir. Obidov R. Movarounnahr, - Toshkent: - 2005. – 1 kitob, - 383 b, 2-kitob - 171 b.
   
7. 
   Abdusamedov A.E. Dinlar tarixi. – Toshkent: Universitet. 2004. – 208 b.
   
8. 
   Abdusamedov A.E. Dinlar falsafasi. – Toshkent: OzMU, 2010. – 108 b.
   
9. 
   Abdusamedov A.E. Islom dini asoslari va ma'naviyati. (Milliy istiqlol goyasi, huquq va ma'naviyat asoslari yonalishi bakalavr bosqichi talabalari uchun ma'ruzalar matni). – Toshkent: - 2007. - 192 b.
   
10. 
    “Avesto”: tarixiy-adabiy yodgorlik. Asqar Mahkam tarjimasi. –Toshkent: Sharq, 2001. – 384 b.
    
11. 
    Jaloliddin Rumiy. Ichingdagi ichingdadir. – Toshkent: Yozuvchi, 1997. – 191 b.
    
12. 
    Rumiy, Jaloliddin. Ma'naviy Masnaviy. A.Mahkam tarjimasi. –Toshkent: Sharq. – 1999. -367 b.
    
13. 
    Jahon falsafasi tarixidan lavhalar. (Tuzuvchi va ma'sul muharrir; Nazarov Q.) Faylasuflar milliy jamiyati nashriyoti, – Toshkent: 2004, – 471 b.
    
14. 
    Imom Abu Homid Muhammad ibn Muhammad al-Gazzoliy. Ihyou ulumid-din. – Toshkent: Movarounnahr, 2003. 1 – kitob. – 231 b.
    
15. 
    Imom Abu Homid Muhammad ibn Muhammad al-Gazzoliy. Ihyou ulumid-din. (din ilmlarini jonlantirish) Haj sirlari va Quron tilovati odoblari. – Toshkent: Movarounnahr, Tortinchi kitob, 2004.
    
16. 
    Islom: yonalishlar, mazhablar, oqimlar. Husnitdinov Z. Ozbekiston milliy entsiklopediyasi, – Toshkent: 2000. – 158 b.
    
17. 
    Islom entsiklopediY. Husnitdinov Z tahriri ostida. Ozbekiston milliy entsiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti, – Toshkent: 2004. – 319 b.
    
18. 
    Komilov N. Tasavvuf. – Toshkent: “Movarounnahr” – “Ozbekicton”, 2009. – 448 b.
    
19. 
    Koshifiy Husayn Voiz. Ahloqi Muhsiniy. (Yahshi hulqlar). – Toshkent: “Ozbekiston milliy entsiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti, 2010. faksimiliyesi bilan 664 bet.
    
20. 
    Nizomiddinov N. Janubi-sharqiy Osiyo diniy-falsafiy ta'limotlari va islom. – Toshkent: A.Navoiy nomidagi Davlat adabiyot muzeyi. 2006. – 66 b.
    
21. 
    Garb falsafasi. (Tuzuvchi va ma'sul maharrir; Nazarov Q.) Ozbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, – Toshkent: 2004, 7-18 b.
    
22. 
    Hasanov A. Makka va Madina tarixi. – Toshkent: Fan,1992.
    
23. 
    Husayn Voiz Koshifiy. Futuvvatnomai Sultoniy Ahloqi muhsiniy. Ozbekiston milliy entsiklopediyasi. – Toshkent, 2011. – 374 b.
    
24. 
    Falsafa tarixi. Gunnar Skirbekk. Nils Gilyo. “Sharq”. – Toshkent: 2002. -717 b.
    
25. 
    Garb falsafasi. Ma'sul muharrir Nazarov Q. Sharq, –Toshkent: 2004. -718 b.
    
26. 
    Falsafa. (oliy oquv yurtlari uchun darslik) Ahmedova M.A. umumiy muharrirligi ostida, - Toshkent: 2005. -350 b.
    
27. 
    Qahhorova Sh. Global ma'naviyat – globallashuvning Goyaviy asosi. Tafakkur nashriyoti, – Toshkent: 2009. – 448 b.
    
28. 
    Quroni karim ma'nolarining tarjima va tafsiri. Tarjima va tafsir muallifi: Shayh Abdulaziz Mansur. – Toshkent: Toshkent islom universiteti nashriyot matbaa-birlashmasi, 2007. – 617 b.
    
29. 
    Karomatov H. Ozbekistonda moziy e'tiqodlar tarixi. –Toshkent: Gafur Gulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi nashriyoti, 2008. - 664 b.
    

Elektron ta’lim resurslari

1. 
   www.bilim.uz.
   
2. 
   www.philosophy.ru.
   
3. 
   www.filosofiY.ru.
   
4. 
   www.philosophy.nsc.ru.
   
5. 
   http.philosophy.albertina.ru.
   
6. 
   www.history.ru.
   
7. 
   www.philosophy.com.
   
8. 
   www.edu.uz - Vazirlik sayti.
   
9. 
   www.ziyo.edu.uz - Vazirlik sayti.
   
10. 
    www.ursu.uzpak.uz/ziyonet/resurs/tarix/
    

Izoh: ushbu topshiriq talabalarda amaliy muammolarni aniqlash va uni yechimini topish hamda bartaraf etish yo‘llarini ishlab chiqish ko‘nikmasini shakllantirishga yordam beradi. Ishlanmaning elektron shakli va qog‘oz varianti topshirilishi shart.