Elektr payvandlash qurilmalarida elektr energiya tejamkorligi
Metall konstruksiyalami bir biriga payvandlashda elektr payvandlash usuli keng qo‘llaniladi. Elektr payvand o‘zgaruvchan va o‘zgarmas tok payvandlash qurilmalarida amalga oshiriladi. Elektr payvandlash kichik kuchlanish va katta tok qiymatlarida amalga oshiriladi. Payvandlash ishlarini olib borishda elektr energiyadan samarali foydalanish uchun quyidagilarga rioya qilish kerak:
Metall konstruksiyalami bir biriga payvandlashda elektr payvandlash usuli keng qo‘llaniladi. Elektr payvand o‘zgaruvchan va o‘zgarmas tok payvandlash qurilmalarida amalga oshiriladi. Elektr payvandlash kichik kuchlanish va katta tok qiymatlarida amalga oshiriladi. Payvandlash ishlarini olib borishda elektr energiyadan samarali foydalanish uchun quyidagilarga rioya qilish kerak:
1: Payvandlashni o‘zgarmas tok payvandlash qurilmalaridan o‘zgaruvchan tok payvandlash qurilmalarida o‘tkazish kerak.
O‘zgarmas tok payvanlash qurilmalari payvandiash birikmalariga qo‘yiIadigan talablar yuqori bo‘Iganda va payvandlash jarayonini avtomatlashtirish zarur bolgan hollardagina qo'Ilaniladi. Dastakli yoy payvandida 1 kg metalni eritish uchun 2,9 kVtsoat elektr energiya sarf bo'ladi, avtomatik yoki yarim avtomatik payvandlash qurilmalarida esa 2,0 kV/ soat elektr energiya sarf bo'ladi. O'zgaruvchan tok payvandlash qurilmalarida FIK yuqori, ulami ishlatish oson va uskunalari ancha arzondir.
O‘zgarmas tok payvanlash qurilmalari payvandiash birikmalariga qo‘yiIadigan talablar yuqori bo‘Iganda va payvandlash jarayonini avtomatlashtirish zarur bolgan hollardagina qo'Ilaniladi. Dastakli yoy payvandida 1 kg metalni eritish uchun 2,9 kVtsoat elektr energiya sarf bo'ladi, avtomatik yoki yarim avtomatik payvandlash qurilmalarida esa 2,0 kV/ soat elektr energiya sarf bo'ladi. O'zgaruvchan tok payvandlash qurilmalarida FIK yuqori, ulami ishlatish oson va uskunalari ancha arzondir.
2. Dastakli payvandlash mumkin bo‘lgan hollarda avtomatlashtirish kerak. Avtomatik payvandlash qurilmalarida elektr energiya sarfi 30 - 40% ga kamayadi. Dastakli payvandlashni nuqtali (kontaktli) payvandlashga o'zgartirish garchi texnologiyani o‘zgartirishga olib kelsa ham elektr energiya sarfi 2 - 2,5 marta kamayadi, kontaktli chokli usulga o'tilganda elektr energiya sarfi 15% ga kamayadi. 0 ‘zgarmas tokda ishlovchi yarim avtomat va avtomat payvanlash qurilmalarining qo'llanilishi elektr energiya sarfini 40% gacha kamaytiradi.
2. Dastakli payvandlash mumkin bo‘lgan hollarda avtomatlashtirish kerak. Avtomatik payvandlash qurilmalarida elektr energiya sarfi 30 - 40% ga kamayadi. Dastakli payvandlashni nuqtali (kontaktli) payvandlashga o'zgartirish garchi texnologiyani o‘zgartirishga olib kelsa ham elektr energiya sarfi 2 - 2,5 marta kamayadi, kontaktli chokli usulga o'tilganda elektr energiya sarfi 15% ga kamayadi. 0 ‘zgarmas tokda ishlovchi yarim avtomat va avtomat payvanlash qurilmalarining qo'llanilishi elektr energiya sarfini 40% gacha kamaytiradi.
3. Payvandlash transformatorlari va o'zgartkichlaming salt yurishini chegaralovchi moslamalami qo‘llash, bir yilda har bir qurilmada 6 - 20 ming kVt/soat elektr energiya iqtisod qilishga olib keladi. 4. Payvndlovchi detallarda qo‘llaniladigan material turiga va payvandlanuvchi yuzaning geometrik 0‘lchamlariga qarab elektrodlami to‘g‘ri tanlash kerak. Misol uchun temir kukuni bilan qoplangan elektrod payvandlash jarayonida sarf bo'ladigan elektr energiyaning solishtirma qiymatini 8% ga kamaytiradi, rutilli elektrodlar esa 10% ga kamaytiradi, elektrod simi to‘liq temir kukunidan iborat elektrod ishlatilsa u holda 8 - 12% ga kamayadi.
3. Payvandlash transformatorlari va o'zgartkichlaming salt yurishini chegaralovchi moslamalami qo‘llash, bir yilda har bir qurilmada 6 - 20 ming kVt/soat elektr energiya iqtisod qilishga olib keladi. 4. Payvndlovchi detallarda qo‘llaniladigan material turiga va payvandlanuvchi yuzaning geometrik 0‘lchamlariga qarab elektrodlami to‘g‘ri tanlash kerak. Misol uchun temir kukuni bilan qoplangan elektrod payvandlash jarayonida sarf bo'ladigan elektr energiyaning solishtirma qiymatini 8% ga kamaytiradi, rutilli elektrodlar esa 10% ga kamaytiradi, elektrod simi to‘liq temir kukunidan iborat elektrod ishlatilsa u holda 8 - 12% ga kamayadi.
5. Elektrodning materiali va diametriga qarab payvandlash tokini taniash va payvandlash rejimini ampermetr yordamida nazorat qilish payvandlash jarayonida elektr quwat sarfini nazorat qilish imkonini beradi.
5. Elektrodning materiali va diametriga qarab payvandlash tokini taniash va payvandlash rejimini ampermetr yordamida nazorat qilish payvandlash jarayonida elektr quwat sarfini nazorat qilish imkonini beradi.
6. Payvandlashdan oldin payvandlovchi detal yuzalarini ifloslikdan, zangdan va h.k. lardan tozalash payvandlash jarayonida elektr energiya sarflni kamaytirishga olib keladi.
7. Doimiy ravishda kontaktlami tekshirib turish va payvandlash uskunalarini sifatli ta’mirlash zarur. 8. Payvandlovchi simlaming diametrlarini yuklanish qiymatiga qarab tanlash zarur.
