Dinamik tiplashtirilgan

Masala-3. Diagonal elementlari 1, diagonali yuqorisidagi elementlari 0, quyisidagi elementlari esa 2 ga teng boʻlgan n×n kvadrat massivni yarating.

Yechish gʻoyasi. Namuna tariqasida n=4 desak, quyidagi massivni qurish talab qilinmoqda:

Masalaning mumkin boʻlgan yechish usullaridan biri 4×4 massivni 0 lar bilan toʻldirish, soʻngra diagonaldan quyida joylashgan elementlarni 2, diagonal elementlarini 1 ga tenglashtiriladi. Natijada quyidagi dastur hosil boʻladi:
n=int(input(' Massiv satrlari sonini kiriting '))
A = []
for i in range(n):
A.append([0] * n)
for i in range(n):
for j in range(n):
if i > j:
A[i][j] = 2
elif i==j :
A[i][j] = 1
print(A[i], end=' ')
print('\n')

Roʻyxatlar ustida amallar bajarish
Roʻyxatning alohida elementiga uning indeksi boʻyicha murojaat qilish mumkin. Bunda indekslar 0 dan boshlanishini yodda tutish zarur:
>>> e = [56.8060, 57.1578, 57.4093, 56.1843, 57.2207]
>>>e[0]
56.806
>>>e[1]
57.1578
>>> e[-1] # oxirgi element
57.2207
Mavjud boʻlmagan elementga murojaat qilish hatolikni yuzaga keltiradi:
>>>e[100]
Traceback (most recent call last):
File "
", line 1, in e[100]
IndexError: list index out of range
Odatiy massivlardan roʻyxatlar turli tipdagi ma’lumotlarni saqlashi bilan farq qiladi. Quyidagi namunaga e`tibor bering:
h = [ 'Hi' , 27, -8.1, [1, 2]]
h[1] = 'helloʻ
print(h)
print(h[3])

Roʻyxatlar - dastur ishlab chiqishda eng koʻp qoʻllanadigan element tiplaridan biri hisoblanadi. SHuning uchun Python tilida ularni tez va oson qayta ishlashga moʻljallangan bir qator funktsiyalar nazarda tutilgan.

len(L)	roʻyxat elementlari sonini qaytaradi
max(L)	roʻyxat elementlarining eng kattasini qaytaradi
min(L)	roʻyxat elementlarining eng kichigini qaytaradi
sum(L)	roʻyxat elementlari yigʻindisini qaytaradi
sorted(L)	roʻyxat elementlarini oʻsish tartibida tartiblaydi
extend()	roʻyxatni koʻrsatilgan roʻyxat bilan kengaytiradi
append()	roʻyxatga yangi element qoʻshish
insert(n, y)	roʻyxatning koʻrsatigan pozitsiyasiga yangi element qoʻshadi;
remove()	roʻyxatdan koʻrsatilgan elementni oʻchiradi
count()	koʻrsatilgan elementning roʻyxatda uchrashlar soni
index()	koʻrsatilgan elementning roʻyxatda uchrash pozitsiyasi;
pop(L)	roʻyxatning oxirgi elementini oʻchiradi
sort(L)	roʻyxat elementlarini oʻsish tartibila tartiblaydi
reverse(L)	roʻyxat elementlarini teskari tartibda qayta yozadi
slear(L)	roʻyxatni tozalaydi (hamma elementlarini oʻchiradi)
list(satr)	satr elementlaridan roʻyxat hosil qiladi
join(L)	roʻyxat elementlaridan satr hosil qiladi