Dinamik tiplashtirilgan

Masala-3. Diagonal elementlari 1, diagonali yuqorisidagi elementlari 0, quyisidagi elementlari esa 2 ga teng bo`lgan n×n kvadrat massivni yarating.

Yechish g’oyasi. Namuna tariqasida n=4 desak, quyidagi massivni qurish talab qilinmoqda:

Masalaning mumkin bo’lgan yechish usullaridan biri 4×4 massivni 0 lar bilan to’ldirish, so’ngra diagonaldan quyida joylashgan elementlarni 2, diagonal elementlarini 1 ga tenglashtiriladi. Natijada quyidagi dastur hosil bo’ladi:
n=int(input(' Massiv satrlari sonini kiriting '))
A = []
for i in range(n):
A.append([0] * n)
for i in range(n):
for j in range(n):
if i > j:
A[i][j] = 2
elif i==j :
A[i][j] = 1
print(A[i], end=' ')
print('\n')

Ro’yxatlar ustida amallar bajarish
Ro’yxatning alohida elementiga uning indeksi bo’yicha murojaat qilish mumkin. Bunda indekslar 0 dan boshlanishini yodda tutish zarur:
>>> e = [56.8060, 57.1578, 57.4093, 56.1843, 57.2207]
>>>e[0]
56.806
>>>e[1]
57.1578
>>> e[-1] # oxirgi element
57.2207
Mavjud bo’lmagan elementga murojaat qilish hatolikni yuzaga keltiradi:
>>>e[100]
Traceback (most recent call last):
File "
", line 1, in e[100]
IndexError: list index out of range
Odatiy massivlardan ro’yxatlar turli tipdagi ma`lumotlarni saqlashi bilan farq qiladi. Quyidagi namunaga e`tibor bering:
h = [ 'Hi' , 27, -8.1, [1, 2]]
h[1] = 'hello'
print(h)
print(h[3])

Ro`yxatlar - dastur ishlab chiqishda eng ko`p qo`llanadigan element tiplaridan biri hisoblanadi. SHuning uchun Python tilida ularni tez va oson qayta ishlashga mo`ljallangan bir qator funktsiyalar nazarda tutilgan.

len(L)	ro`yxat elementlari sonini qaytaradi
max(L)	ro`yxat elementlarining eng kattasini qaytaradi
min(L)	ro`yxat elementlarining eng kichigini qaytaradi
sum(L)	ro`yxat elementlari yig’indisini qaytaradi
sorted(L)	ro`yxat elementlarini o`sish tartibida tartiblaydi
extend()	ro`yxatni ko`rsatilgan ro`yxat bilan kengaytiradi
append()	ro`yxatga yangi element qo`shish
insert(n, y)	ro`yxatning ko`rsatigan pozitsiyasiga yangi element qo`shadi;
remove()	ro`yxatdan ko`rsatilgan elementni o`chiradi
count()	ko`rsatilgan elementning ro`yxatda uchrashlar soni
index()	ko`rsatilgan elementning ro`yxatda uchrash pozitsiyasi;
pop(L)	ro`yxatning oxirgi elementini o`chiradi
sort(L)	ro`yxat elementlarini o`sish tartibila tartiblaydi
reverse(L)	ro`yxat elementlarini teskari tartibda qayta yozadi
slear(L)	ro`yxatni tozalaydi (hamma elementlarini o`chiradi)
list(satr)	satr elementlaridan ro`yxat hosil qiladi
join(L)	ro`yxat elementlaridan satr hosil qiladi