Dilnavoz Yusupova

hukm va xulosa
beriladi.
Maqollar shaklan quyidagicha: 
Maqollar 
nasriy shaklda
, ichki qofiyaga ega bo‗lishi mumkin. Yuqoridagi ikki 
misoldagi «omon» – «somon», «sulton» – «cho‗pon» so‗zlari ohangdosh, ya‘ni 
qofiyadoshdir.

---

11 
Maqol 
she’riy shaklda
ham bo‗lishi mumkin.
Masalan, birlik, ahillikni targ‗ib qiladigan quyidagi maqolni olaylik: 
 
Oltovlon ola bo‘lsa,
Og‘zidagini oldirar.
To‘rtovlon tugal bo‘lsa,
Tepadagini endirar.
Qadimda ajdodlarimiz «qo‗l»ni bir vaqtlar «al», «dunyo»ni «ochun», «kitob»ni 
«bitik» deb ataganlar. So‗zlar o‗zgargani kabi maqollar ham asta-sekinlik bilan o‗zgaradi. 
Ammo shakliy o‗zgarish mazmun-mohiyatni o‗zgartirmaydi.
Maqollardan namunalar 
 
Izzat tilasang ko‘p dema,
Sihat tilasang ko‘p yema.
*** 
Duo bilan el ko‘karar,
Yomg‘ir bilan yer ko‘karar.
*** 
Yeridan ayrilgan yetti yil yig‘lar,
Elidan ayrilgan o‘lguncha yig‘lar.
*** 
Tilni bilish dilni bilishga yo‘l ochar.
*** 
Qunt bilan o‘rgan hunar,
Hunardan rizqing unar.
*** 
Bulbul chamanni sevar,
Odam – Vatanni.

---

12 
*** 
Daraxtni yer ko‘kartiradi,
Odamni el ko‘kartiradi.
*** 
Xalqqa xizmat – oliy himmat.
*** 
El qo‘risang o‘zarsan,
Qo‘rimasang to‘zarsan.
*** 
Birni sochsang yerga,
Mingni berar elga.
*** 
Yer to‘ydirar, o‘t kuydirar.
*** 
Aybsiz do‘st axtargan do‘stsiz qolar.
*** 
Birlashgan o‘zar, birlashmagan to‘zar.
*** 
Bo‘linganni bo‘ri yer,
Ayrilganni ayiq yer.
*** 
Do‘st do‘stni kulfatda sinar,
Odam odamni mehnatda sinar.
*** 
Yolg‘iz otning changi chiqmas,
Changi chiqsa ham dong‘i chiqmas.
*** 
Bilagi zo‘r birni yiqar,
Bilimi zo‘r mingni yiqar.
*** 

---

13 
Tikansiz gul bo‘lmas,
Mashaqqatsiz – hunar.
*** 
Ko‘ngli ochiqning qo‘li ochiq,
Qo‘li ochiqning yo‘li ochiq.
*** 
O‘g‘li borning o‘rni bor,
Qizi borning qadri bor.
*** 
Qatorda noring bo‘lsa,
Yuking yerda qolmaydi.
*** 
Bilgan topib gapirar,
Bilmagan – qopib.
*** 
Chin so‘z – mo‘tabar,
Yaxshi so‘z – muxtasar.
*** 
Yaxshi bilan yursang
Yetarsan murodga.
Yomon bilan yursang
Qolarsan uyatga.
*** 
Yaxshi odam oshini yer,
Yomon odam boshini yer.
*** 
Toma-toma ko‘l bo‘lur,
Hech tommasa cho‘l bo‘lur.
*** 
Nonni katta tishlasang ham 

---

14 
Gapni katta gapirma! 
*** 
Asal aynimas, sariyog‘ sasimas.
*** 
Birni ko‘rib fikr qil,
Birni ko‘rib shukur qil.