Dilnavoz Yusupova

IV. Romanlari 

«Sarob» (1937) 

«Qo‗shchinor chiroqlari» (1951, ilk nomi «Qo‗shchinor») 
V. Pyesalari 

«Shohi so‗zana» (1951)

«Og‗riq tishlar» (1954) 

«Tobutdan tovush» (1962) 

«Ayajonlarim» (1967) 
Oybek 
(1905 – 1968) 
Hayotiga doir muhim ma’lumotlar 
Muso Toshmuhammad o‗g‗li Oybek 1905-yil 10-yanvar kuni Toshkent shahrida 
bo‗zchi oilasida tug‗ilgan.
Oybek Shayxantohur dahasidagi «Namuna» maktabi (1918 – 1921) va Navoiy 
nomidagi ta‘lim-tarbiya texnikumi (1921 – 1925)da o‗qib yurgan kezlarida Munavvar qori 
Abdurashidxonovning ta‘sir doirasida bo‗ldi. Munavvar qori shu yillarda sovet 
hokimiyatini ag‗darib tashlab, mustaqil o‗zbek davlatini barpo etish niyatida «Milliy 
ittihod» yashirin tashkilotini tuzgan siyosiy arbob edi. Kelajakka hushyor ko‗z bilan 
qaragan Munavvar qori, Eson afandi, Cho‗lpon kabi kishilarning maslahati bilan Oybek 
texnikumni tugatgach 1925-yili O‗rta Osiyo davlat universiteti ijtimoiy fanlar 
fakultetining siyosiy iqtisod bo‗limiga o‗qishga kirdi. 1930-yili universitetni tugatib oliy 
ma‘lumotli bo‗lgan Oybek universitetda dars berish bilan birga 1933-yili Madaniy qurilish 
ilmiy-tekshirish institutida ham ishlay boshladi. 1934-yili bu ilmiy markaz Til va adabiyot 
institutiga aylantirildi. Xullas, 1935-yili Oybek oldida yo iqtisodni, yo adabiyotni tanlash 
muammosi paydo bo‗ldi. Avval maktabda, keyin pedagogika texnikumida o‗qigan. 1925 – 

---

334 
1930-yillarda O‗rta Osiyo davlat dorilfununi (hozirgi O‗zbekiston Milliy universiteti)ning 
ijtimoiy fanlar fakultetida ta‘lim olgan Oybek o‗qishni bitirib, shu dorilfununda 
muallimlik qilgan.
Oybek, ayni paytda, O‗zbekiston Fanlar akademiyasi Gumanitar bo‗limi (1943 – 
1951) va Yozuvchilar uyushmasiga (1945 – 1949) rahbarlik qilgan yillarida yirik jamoat 
arbobi sifatida ham faoliyat ko‗rsatdi.
Mashhur kimyogar olima, Oybekning ayoli Zarifa Saidnosirova shunday yozadi: 
«1968-yilning 1-iyulida, oltmish uch yoshida Oybek vafot etdi. Men hayotimning birdan 
bir ma‘nosi bo‗lgan ulug‗ insondan judo bo‗ldim. Men hozir Oybekning o‗limoldi 
kunlarini yozishga qanchalik shaylanmay, qo‗lim qaltirab, nafasim tiqilib qolmoqda. 
Qulog‗imda hali ham: «Men o‗lyapman, Zarifa, rozi bo‗l!» – degan so‗zlari jaranglab 
turibdi».