Dilnavoz Yusupova

a
gingni 
a
yl
a
 m
a’
lum, 
Dedi: 
a
ndin erur joh 
a
hli m
a
hrum… 
Xusrav savol-javobda ham, jismoniy harakatlarda ham Farhodni yenga olmaydi, 
chunki dunyoviy kuch ilohiy qudratni yengishi mumkin emas edi. Shunda u makkorlik 
yo‗liga o‗tadi: yosuman kampir vositasida Farhodning o‗limiga erishadi.
Navoiy tilidan Farhodning o‗limi munosabati bilan aytilgan: 
Vujudin o‘rtab ul so‘z-u gudozi, 
Haqiqatqa badal bo‘ldi majozi, 
–
 

---

217 
degan iqrorini Alloh jamoliga yetishgan ishq ahli haqidagi ma‘naviy xulosa deyish 
mumkin. Quyidagi misralarda shoir fikrini yanada kuchaytirganligini, Farhod timsolida 
ilgari surilgan qarashlarini oydinlashtirganini ko‗rish mumkin:
Baqo shahrida sultonliqqa yetti,
Haqiqat mulkida xonliqqa yetti.
Doston xotimasi ikki bob (53 – 54)dan iborat bo‗lib, 53-bob Sulton Husayn 
Boyqaroning o‗g‗li shahzoda Abulfavoris Shohg‗arib mirzo madhi va unga bag‗ishlangan 
bir necha nasihatni o‗z ichiga oladi. Navoiy Shohg‗arib mirzoga kamolotga erishish 
yo‗llari haqida gapirar ekan, shahzodaga Iskandar Zulqarnayn, Mirzo Ulug‗bek kabi 
hukmdorlarni ibrat qilib ko‗rsatadi. Eng muhim ilmlar sifatida fiqh, hadis va tafsirni 
egallash zarurligini uqtiradi, shuningdek, tibbiyot va hikmat ilmini ham o‗rganishni 
tavsiya etadi: 
Shah uldurkim shiori ilmi dindur, 
Nedinkim ilmi din ilm ul-yaqindur...
Bu din ilmiki xomam qildi tahrir, 
Erur fiqh-u hadis-u so‘ngra tafsir...
Va lekin tibb-u hikmat ham erur xo‘b 
Ki, sihhatdur kishi jismida matlub.
Yakuniy bobda Navoiy Farhod timsolini o‗z zamonasidagi barcha shahzodalarga 
ibrat hamda o‗rnak qilib ko‗rsatadi.
Farhod va Shirin» ishqiy-sarguzasht dostonlar uchun mo‗ljallangan