“Devoni lug’otit turk” asari orqali bizgacha yetib kelgan badiiyat namunalari. Bajardi: Polvonnazarova Mashhura Qabul qildi: dots. Matkarimova Salomat

Us es kо‘rub yuksak qaliq qodi chaqar, 
Bilga kishi o‘gut berib tavraq uqar, 

Mazmuni: 

Karkas yirtqich hayvonlardan qolgan go‘shtni (ovni) ko‘rib, o'zini osmondan tashlaydi. 
Donishmand kishilami qiziqtiradigan ov—o‘git-nasihatdir. Ular
o‘gitni eshitishlari bilanoq quloqqa oladilar. (0 ‘sha kitob. 53-bet.) 
Pand- nasihat, o‘gitlarni tinglash va ularga amal qilish donishmandlik
belgisi bo'lib, she’riy parchalarda katta hayotiy tajribaga ega kishilaming 
so'zlariga amal qilishga chaqiriladi:
O‘rgan aning biligin, 
Kunda angar baru. 
Qutquluqni tapingin, 
Qo‘zg‘il qochar naru.

Mazmuni: 
O‘rgan uning bilimin, 
Borgil o‘shal sari. 
Qutlug‘ ishga bo'ysungin
Kibrni quv nari.
Biligni urdadim
Bo`guni uzurdum
O`zumni azirdim
Yalg`il atim yazlinur.

Ilmu donishni istadim. Ilmli donishmandlarni qidirdim. O`zimni odamlar orasidan ayirdim. Buning uchun oq yolli otim yechiladi.

Bu misralar orqali, ijodkor ilm-u hikmat izlashdan aslo to‘xtamagani, o‘zini odamlar orasidan olib qochib faqat ilm bilan mashg‘ul bo‘lganini aytadi va bu orqali kitobxonlarni ham ilmli, ma’rifatli bo‘lisga chorlaydi.


Ulug‘luq bo‘lsa sen ezgu qilin,
Bo‘lg‘il kishig beglar qatin yaxshi ulan.

Daraja yoki martaba topsang, xulqingni chiroyli qil, amirlar oldida yaxshilik yetkazuvchi, xalqning ishlarini yaxshi qabul qiluvchi bo‘l, deydi shoir. Haqiqatan, ilm-ma’rifatli bo‘lish bilan birga insonning xulqi ham go‘zal bo‘lmog‘I darkor. Sababi shuki, olim bo‘lish –oson, odam bo‘lish qiyin. Eng avvalo go‘zal xulqli inson bo‘lishimiz kerak,

Erdi uza eranlar,
Erdam begi bilig tag‘
Aydi o‘kush o‘gutlar,
Ko‘nlum bo‘lur anar sag‘
Ilgarilari ilmli, hikmatshunos, fazilatli kishilar bor edi.Ular ko‘p nasihatlar so‘zlar edilar.Ularni eslash bilan ko‘ngil safo topadi.
Shoir aytadiki, ilgarilari ilmli isnonlar ko‘p edi, ularning nasihatlari joningga ora kiradi, dega ma’noda yuqoridagi misralarni keltiradilar. Darhaqiqat, o‘tmishda shu kabi donishmand ajdodlarimiz juda ko‘p bo‘lgan.