Deviant(salbiy) xulq-atvor turlari

Suitsid (o’z-o’zini o’ldirish)



Suitsid bu odamning o’zini-o’zi o’ldirishga harakat qilishdir. Ko’p 

hollarda suitsid chetga og’uvchi fe’l-atvor sifatida echilishi 

mumkin bo’magan muammolardan, umuman hayotdan qutulish 

usuli bo’lib keladi. Bunday hollar kuzatilib, o’rganilib, shunday 

xulosaga kelindiki, ular ma’lum darajada jins, yosh ma’lumot, 

sotsial va oiladagi tutgan o’rniga bog’liq holda kelib chiqadi. 

Suitsidlar, asosan rivojlangan davlatlarda ko’p uchraydi va 

bugungi kunda ularni ko’payishi kuzatilmoqda. Erkaklar orasida 

sodir etilayotgan suitsid hollari ayol orasidagiga qaraganda 

kŏproq og’ir ahvollarga olib keladi. Ŏz joniga qasd qilish 20 

yoshgacha va 55 yoshdan oshganlar ichida uchraydi. Hozirgi ŏz-

ŏzini ŏldirish hollari 10-12 yoshli bolalar ichida ham 

kuchaymoqda. 

---

Fohishabozlik



Fohishabozlik.

Bu termin lotincha «prostitutio» so’zidan

olingan bo’lib, or-nomusni yo’qotish, xo’rlash, toptash

degan ma’nolarni beradi. Fanda rasmiy nikohsiz jinsiy

aloqa 2 ta turga bo’lib o’rganiladi:



1) Konkubinat-nigohsiz birga yashash;



2) Fohishabozlik: pul uchun o’z tanasini sotish Mehnat

taqsimoti, shaharlarni vujudga kelishi jarayonida paydo

bo’lgan fohishabozlik kapitalistik munosabatlar bilan bir

qatorda rivojlanib bordi. XX asrning 20 yillarining

boshlaridan evropada ham, shimoliy amerikada

kamayishi kuzatilmoqda. Bu an’anani sababi

tadqiqotchilarni fikriga ko’ra ayollarni iqtisodiy ahvolini

yaxshilanishi, birovga qaram bo’lib qolmasligidir. 

---

Jinoyatchilik

---

Jinoyatchilik franko-belgiyalik

olim matematik statistik l.a.ketle

o’zining «sotsial-fizika» (1835 

yil) kitobida shunday xulosaga

keladiki, har qanday sotsial

tuzum o’zining tashkil topishiga

kŏra kelib chiquvchi

jinoyatlarning ma’lum bir

miqdori va tartibini belgilaydi. 

Bu sohada olib borilgan

tadqiqotlar jinoyatni bir qator

ob’ektiv va sub’ektiv

faktorlardan kelib chiqishidan

ko’rsatdi: sotsial o’rin (mavqe), 

faoliyat turi, ma’lumot darajasi, 

qoniqtirmaydigan moddiy ahvol, 

individ va sotsial guruh ŏrtasida

munosabatlarni pasayishi, 

madaniy chegaralarning yo’qligi, 

sotsial nazoratni talabga javob

bermasligi.

---



Jahon amaliyoti kŏrsatganidek, 

bozor munosabatlariga ŏtishda, 

ayniqsa, birinchi davrlarda

jinoyatni kuchayishi kuzatiladi. 

Jinoyatchilikni ahvoliga nosog’lom

konkurentsiya, ishga joylashishga

qiyinchiliklari, infilyatsiya katta

ta’sir kŏrstaadi. Jinoyat bu

insoniyatni barcha nuqsonlarini

aks ettirishidir. Hech qaysi jamiyat

uni yŏq qilishga erishgani yŏq. 

Shunday bŏlsada, jamiyatni

majburiy bŏlgan vazifasi ŏsish

templarini pasayishiga erishish va

jinoyatchilikni sotsial chidamkorlik

darajasida nazorat ustida ushlab

turishidir.

---

•