Detaldin' uzinlig'in 0,1 mm den koʼp shashiliw (agʼiw) itimali to'mendegi formulalardan paydalaniladi

4.3 Oʼlshew aniq emesligi dereklerin klassifikatsiyalaw ha'm onin' dizimin qa'liplestiriw aniq emesligi
Oʼlshewlerdin' maqseti oʼlshenip atirg'an shamanin' mug'darliq ma'nisin talap qiling'an aniqliqta aliw esaplanadi. Birinshi na'wbette aniq emeslik dereklerin itimalliq dizimin du'ziw lazim boladi. Bul basqishta mug'darliq ma'nislerdi aniqlawg'a mu'ta'jlik joq bolip, maqset tek g'ana da'l qaysi faktorlar ornina oʼlshew aniqlig'i oʼzgeriwin bilip aliw.
Aniq emeslik derekleri dizimin du'ziwde oʼlshew na'tiyjesin esaplawda paydalanilatug'in tiykarg'i ma'nisten baslag'an maqul esaplanadi. Bul ma'nistegi ha'mme parametrler potentsial aniq emeslik derekleri esaplanadi. Bunnan tisqari, oʼlshenip atirg'an shamanin' ma'nisin tabiwda paydalanilatug'in ha'm matematik ma'nistegi aniq kirmeytug'in parametrlerde boliwi mu'mkin, bul parametrler oʼlshew na'tiyjesine taʼsir qiladi. Ma'selen, analitik oʼlshewlerde ekstraktsiya waqti yaki temperatura. Sol menen birge jasirin aniq emeslik derekleride boliwi mu'mkin. Aniq emeslikleri sol ha'mme derekleri dizimge kiritiliwi lazim.
Aniq emeslik derekleri dizimin qa'liplestiriwde bul faktorlar oʼz ara bir biri menen qanday baylanista ekanligin, sondayaq oʼlshew aniq emesliginin' aqirg'i na'tiyjesine taʼsirin “sebep-aqibet” diagrammasi arqali sipatlaw kerek. Onnan tisqari bul usil aniq emeslik dereklerinin' esabin aliwda qaytalaniwlardin' aldin aladi.
Misal 1
Standart eritpeni tayarlaw misalinda Isikava diagrammasin quriw protsedurasin koʼrip shig'amiz. Ta'rezide tartilg'an zat kolba shishali idista belgili bir ko'lemge shekem aralastirip, eritpe tayarlanadi. Aniq emeslik dereklerin aniqlan' ha'm Isivaka diagrammasinda su'wretlen'.
Sheshimi
Eritpenin' massaliq kontsentratsiyasi to'mendegi formula boyinsha aniqlanadi:

bul jerde: T - eritpenin' massaliq kontsentratsiyasi; m - eritpe qiling'an zat massasi; V - kolba ko'lemi.

(4.3.1)