Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi

So`zlar  yordamida  sodir  bo`luvchi muloqot 
verbal muloqotga taalluqli bo`ladi.
 

---

63 
 
samara beradi. Muloqot jarayonida tilga xos boʻlgan noverbal vositalardan to‘gʻri 
foydalanish muloqot madaniyatining tarkibiy qismi hisoblanadi. 
 
 
 
 
 
 
Noverbal  soʽzlar  muloqot  kuzatish  kuchi  bilan  yaqindan  bogʻlanadi.  Muloqot  
qabul    qiluvchi    soʽzlovchini  koʻrish,  eshitish  va  hatto,ki,  his  qilish  pozitsiyasida 
boʻlishi  kerak.  Muloqotni  qabul  qiluvchi    soʽzlovchining  yuzi,  imo-ishorasi, 
ohangi, kiyim-kechagi, koʻrinishini  aniq koʻrishi va ovozini ham eshitadigan joyda 
boʻlishi kerak. Bu kuzatish orqali boʻlarkan, noverbal muloqot rejalashtirilgan va 
rejalashtirilmagan  boʻlishi  mumkin. Soʽzlovchi tinglovchilarga ongli imo-ishora, 
gavdasini  tutishi  xatti-harakatlarning  boshqa  shaklllari  orqali  aniq  xabarni 
bildirmoqchi  boʻlganda  rejalashtirilgan  boʻladi.  Noverbal  muloqot  esa, 
soʽzlovchining  xatti-harakatlari,  gavdasini  tutishi,  yoki  koʻrinishi  qabul  qiluvchi 
tomonidan  gʻayriixtiyoriy  qilinsa  ham  rejalashtirilmagan  hisoblanadi.  Pala-
partish  kiyinish  yoki  norasmiy  kiyim-bosh  kiygan  notiq  e’tiborli  boʻlsa  ham, 
jiddiylik  yetishmaganday izoh berilishi mumkin.