Denov filiali pedagogika fakulteti

Uyushiq bo’laklarda tinish belgilari

1. Vergul qo’yilmaydi. 2. Vergul qo’yiladi:

_________ va ____________ _________ , ___________

_________ ham __________ __________ , ammo_______

_________ hamda ________ __________ , lekin______

_________ bilan_________ ________ , biroq ________

_________ yo_____________ ________emas, _________

_________ yoki___________ _________-da, _________

_________ -u(-yu)_________ yoki______, yoki________

na_________ na__________ ba’zan________,ba’zan______

na ________ , na___________

goh_________, goh__________

ham_________, ham_________

bir________, bir _________

yo________ , yo _________
3. Umumlashtiruvchi so’z uyushiq bo’lak; uyushiq bo’laklar – umumlashtiruvchi so’z

1-topshiriq. O’zbek tilida qanday tinish belgilari ishlatiladi. Boshlang’ich sinflarda qaysi tinish belgilari o’rganiladi. Ularni yozing.

2-topshiriq. Punktatsiya semantic, sintaktik va intonatsion qoidaga asoslanishni izohlang.

3-topshiriq. Nuqta va uning ishlatilishini tushuntiring. Darslikning 284-betidagi nuqta haqidagi fikrlarini o’qib chiqing va fikringizni bayon eting.

4-topshiriq. So’roq va undov belgisi. Hat savod o’rgatish davridan o’rgatila boshlanadi. Izohlang.

5-topshiriq. O’quvchilar ikkinchi sinfda “Gap” bo’limi mavzularini o’rganish jarayonida undov va so’roq belgisi haqida nazariy bilimga ega bo’ladi.

6-topshiriq. O’quvchilarda punktatsion ziyraklikni ta’minlash.

7-topshiriq. O’quvchilar bilan har bir darsda tinish belgilar ustida ishlash yo’llarini izlang.

O’quvchilarning umumlashtiruvchi so’z va uyushiq bo’laklarga oid bilimlarini mustahkamlashda quyidagi o’quv topshiriqlaridan foydalanish mumkin:

— umumlashtiruvchi so’zning o’rnini o’zgartirib, gapni qayta tuzish;

— xususiy tushunchalarni anglatadigan so’z topib, umumlashtiruvchi so’zli gaplar tuzish;

— umumlashtiruvchi so’zli uyushiq bo’lakli gaplar ishtirokida matn yaratish…v.h.

Mazkur mavzuni o’rganish o’quvchilarda badiiy asarlarni o’qishga qziqsh uyg’otadi, shuningdek, yozuvchining tili, uslubiga tilshunos ko’zi bilan qarashga o’rgatadi, ularda til faktlarini ajrata bilish ko’nikma va malakalarini hosil qiladi.

Dars mavzusi. Gapdagi tinish belgilarning vazifasi (247-249-mashqlar).

Darsning maqsadi:

Ta’limiy: gapdagi tinish belgilarning vazifasi haqida tushuncha berish, tinish belgilar ustida ishlash.

Tarbiyaviy: o‘quvchilarda o‘z vatanini sevishga, unga sodiq farzand bo‘lish ruhida tarbiyalash.