Denov filiali pedagogika fakulteti

(«Til qudrati» nomli rivoyat sahnalashtirib ijro etiladi).

Qadim-qadimlarda oqil va odil bir odamning suluv qizi bo'lgan ekan. Shu qizga ikkita yigitning ishqi tushibdi. Qiz ulardan qaysi biriga ko'ngil berishni bilmay qolibdi. Yigitlar qizning visoliga yetishish ilinjida yelib yuguraveribdi. Nihoyat, qiz ularga shunday debdi: «Men yurt farzandi bo‘la oladigan o‘g‘ilga ona bo‘lishni istayman. Uni qanday tarbiyalashga qodirliklaringizni bilishim kerak. Ana shunga qarab sizlarga qarorimni aytaman».

- Bu ish faqat mening qo‘limdan keladi. Men unga ilm o'rgataman. Riyoziyotdan, falakiyotdan saboq beraman. Siyosat bilan shug'ullanadi. Ajnabiy tillarni egallaydi. Olamga dong taratadi, -- debdi birinchi yigit,

Navbat ikkinchisiga kelganda, u aytibdi: «Avlodlardan avlodlarga meros qoladigan asosiy boylik tildir. Xalqning umr o‘lchovini uning tili belgilaydi. Dunyodagi bor go'zallik va sehrli ona allasini eshitmoqlik baxti til bag'rida, maqsadimni anglagan- dirsan? Men o‘g‘limni tiiiga xiyonat qilmaslikka, qo'shiq, ertak, dostonlar aytib, mana shu ona tilimiz uchun jonini ham ayamaslikka o‘rgataman».

Bu gaplardan olim yigit qah-qaha urib kulib, raqibini aqli pastlikda aylabdi. «Janjallashmangiar, - debdi qiz, - yurtda ulug‘ donishmand bor, uning huzuriga boramiz. Hammasi o'sha joyda hal qilinadi. Uning hukmi mening uchun qonun bo‘ladi».

Donishmand yoniga borishibdi. U nizoga sabab bo‘lgan barcha gap-so‘zlarni tinglabdi-yu, aqli pastlikda ayblangan yigitga debdi: «Qiz seni sevadimi-yo'qmi bilmayman, lekin otalik sharafiga sen loyiqsan...».

2- boshlovchi: - Xalqimiz, ona tilimizga befarq bo'lmagan o'zbek farzandi borki, bugun chuqur iftixor va ehtirom bilan buyuk bobokalonimiz Mir Alisher Navoiyni esga oladi. O'zbek tili va adabiyotining ravnaqi uchun hech kim Alisher Navoiychalik xizmat qilmagan.

Bobomiz go'zal tilimiz xazinasidagi betakror dur-u gavharlarning latofatini kashf etib, asarlarida shunday mohirlik bilan qo'lladilarki, uning dovrug'i butun Sharqqa yoyildi. She’riyat suitoni aytganlaridek:

Olibmen taxti farmonimga oson,

Cherik tortmay Xitoydin to Xuroson.

O‘quvchi:

So'zdirki, nishon berur o'likka jondin,

So'zdirki, berur jonga xabar jonondin.

Insonni so'z ayiadi judo hayvondin,

Bilginki, guhari sharifroq yo'q ondin.

1. 
   boshlovchi: - Taniqli yozuvchilardan biri o'z o'rnida qo'llanilmagan so'zni yam-yashil daraxtga qoqilgan mixga o'xshatgan edi. Darhaqiqat, noo'rin ishlatilgan so'z xoh og'zaki muloqot bo'lsin, xoh matbuotda bo'lsin, erish tuyulishidan tashqari, tilga e’tiborsizlik hisoblanadi.
   
2. 
   boshlovchi: - «So‘zning otasi aql, onasi til», - deyishadi keksalar. Muomala madaniyatida so'z aqldan kuch, tildan ixtiyor oladi. Til shunday kuchga egaki, suyaksiz bo'lsa ham, suyakni tebratadi. Odamning odobi, dastawal, uning tilida, keyin tili orqali bilimida ko'rinadi. Odob doirasidagi muomala madaniyatini o'zlashtirgan har bir inson hayotda o'z o'mini topa oladi.
   

1- boshlovchi: - Biz namoyish etmoqchi bo'lgan sahna ko'rinishi ham tilning nimalarga qodirligini yana bir bor isbotlaydi.