Denov filiali pedagogika fakulteti

«Unli tovushlar baxslashadi», «Undoshlar baxslashadi» ruknlarida xarf almashtirish, xarflardan birining o’rnini o’zgartirish, xarflardan birini tushirish, xarf orttirish kabi grammatik o’yinlar ikkinchi tilni o’rganuvchilarning so’z boyligini orttirishga qaratilgan samarali didaktik tadbirlardan biri hisoblanadi


4-sinfda so’z turkumlari yuzasidan tanlov o’tkazish.
1.Tanlovni o’tkazish uchun ikki guruh tashkil qilinadi.
2.Guruhlarga nom beriladi.
1-guruh “Bilimdonlar”, 2-guruh “O’tkir zehinlilar”
3.Berilgan gapdan fe’llarni ajrating va so’roq bering.(Har ikkala guruhga navbatma-navbat ikkitadan so’z beriladi va ularning javobi tinglanadi).
4. Berilgan gapdan sonlarni aniqlang va o’zi bog’langan so’z bilan birga ko’chiring(Har ikkala guruhga navbatma-navbat ikkitadan gap beriladi)
5. Berilgan o’zak so’zga tarqatma materiallar ichidan mos qo’shimchan qo’shib kunga boqarning gullarini to’ldirish(Birinchi guruhga ish so’zi ikkinchi guruhga gul so’zlari beriladi. Oltitadan so’z yasagan guruh g’olib hisoblanadi)
6. Musiqali tanaffus uyushtiriladi. Ikkala guruh yo qo’shiq aytadi yo raqsga tushadi.
7. Berilgan krassvordni to’ldiring
8. So’z turkumlari aytishuvi. Birinchi guruh navbatma-navbat ot va son so’z turkumlari sherini aytadi. Ikkinchi guruh sifat va fe’l so’z turkumlariga oid she’rni o’qiydi.
9. Ohirida hammasi quyidagi she’rni birgalikda o’qiydi

Ot
Predmetning nomiman,
Deyishadi meni ot.
So’roqlarim: kim? Nima?
Men bilan ko’ngillar shod.
Men atoqli, turdoshman,
Kelishiklarga boshman.
Kitob, daftar, qalamman,
O’zim sirli olamman.


Sifat
Predmetga belgiman,
Katta-yu kichik, ko’rkam.
Men bormanki, doim buyuk,
Keng, bepoyon, obod o’lkam.
Qanday? Qaysi?- so’rog’im,
Latofatga makon qalbim.
Yoddatutgin sen, o’quvchi,
Kesimman ham aniqlovchi.
Son
Sonningasli nomini,
Predmet son-sanog’ini,
Gohidatartibini,
Anglataman barini.
Bari qatoryonma-yon,
Olti xil meningturim.
Miqdor, dona, tartib son,
Chama, jamlovchi, taqsim,
Ega-yuto’ldiruvchi,
Aniqlovchi, kesimman.
Har bo'lakda xizmatga
Bel bog’lagan o’zimman


Olmosh
Men olmoshman, men olmosh,
Sen, u, shu –menga yo’ldosh.
Ot, sifat, son o’rnida
Meni qo’llang, sinfdosh...