Demografiya to’g’risida Demografiyaning fanlar tizimidagi o’rni

Demografiya alohida fan sifatida, quyidagi xususiyatlarining mukammal tahlil etadi
miqdoriy
Aholining miqdoriy xususiyatlari ma’lum millat, hudud aholisi sonining o’zgarib (o’sishi yoki kamayishi) borishida ifodalanadi.
sifatiy
Aholining sifatiy xususiyatlari esa, asosan ma’lum millat yoki hudud aholisining salomatlik va ma’lumotlilik darajasida, o’rtacha umr ko’rish maqsadida ifodalanadi.

Demografiyaning asosiy predmeti aholining takror barpo bo’lish qonuniyatlarining tahlili ho’soblanadi. Demografiya fani vazifalari:

1.

• Demografik jarayonlarga va ularning omillarini o’rganish.

2.

• Demografik bashoratlarni ishlab chiqish.

3.

• Demografik siyosat chora tadbirlarini ishlab chiqish.

Demografik jarayonlar

• Demografik jarayonlar tarkibida tug’ilish. Demografiya tug’ilishni alohida, aholi takror barpo bo’lishining demografik zamini sifatida o’rganadi, unga ta’sir etuvchi barcha ijtimoiy - iqtisodiy va tabiiy omillarni tahlil etadi. Shuningdek, o’lim jarayoni. Aholining takror barpo bo’lishida birinchi navbatda oila tashkil topishi ya’ni shakllanishi ahamiyatlidir. Chunki dunyoda tug’layotgan insonlarning aksariyati oilada, oila muhitida dunyoga keladi, shaxs sifatida shakllanib o’zining demografik faoliyatini (oila qurish, farzandlar ko’rish) boshlaydi.

Demografik bashoratlar

• Demografik bashoratlar ishlab chiqishda demografiya fani, birinchi navbatda o’rganilayotgan hudud yoki ijtimoiy guruh aholisining demografik maylini (demografik jarayonlariga bo’lgan munosabati) atroflicha tahlil etadi va ayni shu asosda demografik jarayonlarda kelajakda kutilayotgan o’zgarishlarni ko’rsatib beradi. 

Demografik siyosat

• Demografik siyosat mazmuni va tadbirlarini ishlab chiqish juda ma’suliyatli va murakkab jarayondir. Ushbu yumushni bajarishda demografiya o’rganilayotgan davlat yoki alohida hududning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasini, etnik hususiyatlari, urf-odatlari va qadriyatlarini, demografik holatini mukammal o’rganishi lozim.