Delphi dasturlash muhitining vizual komponentalari imkoniyatlari

Win 3.1 boʻlimi

FileListBox – ajratilgan katalogdagi fayllar roʻyxatini chiqarish.
DirectoryListBox – aktiv diskdagi kataloglar roʻyxati.
DriveComboBox – disklarni aktivlashtirish va tanlash elementi.
FilterComboBox – fayllarni turi (kengaytmasi) boʻyicha tanlash.

Samples boʻlimi

ColorGrid – rang turini tanlash yoki aktivlashtirish.
SpiButton – yuqoriga yoki pastga boshqarish.
SpindEdit – sonlarni avtomatik oʻzgartirish.

DirectoryOutLIne – kataloglar roʻyxati.
Calendar – kalendar.

ActiveX boʻlimi

F1Book – formulalar yozish uchun jadval. Excel ga oʻxshash. Excel ga oʻxshash.
VtChart – diagramma.
Graph – grafik diagramma va chizmalar.
Chap tomonda Object Tree View deb nomlangan oynacha joylashgan. Bu oynad bizni programmamizga oid obyaektlarning daraxt koʻrinishida koʻrish mumkin.Hozircha buyerda Form 1forma birnomlinarsa aks etiyapgti xolos. 4-rasm.

4-rasm.

Undan pastda Object Inspector nomlioyna turibdi.Bunda tanlangan Form1 obyecti xususiyatlari properties qatlamida turibdi ,hodisalar events qatlamida turibdi.
Delphi dasturlash muhiti bizga tayyor formani taklif etiyapti.Biz bu formani ishga tushirib koʻrishimiz mumkin, kompilyatsiya qilishimiz mumkin va tayyor dastur yaratishimiz mumkin. Biz yaratgan dasturlar kompilyatsiya qilinganidan soʻng saqlanadigan papkani koʻrsatish uchun asosiy menyuni project bandiga kirib uyerda Optionsnomlibandni tanlaymiz.Bizga oyna keladi bizga bu yerda directoriesnomliqatlam turibdi, shuni tanlaymiz. Soʻng Output directory (chiqarish papkasinomlimaʻnoni bildiradi mana shu joyda biz papkani koʻrsatishimiz kerak.5-rasm.

5-rasm.
Bu yerda ni bossak papkalar roʻyxati keladi .Biz avvaldan yaratib qoʻygan papakani tanlab koʻrsatib qoʻyamiz. Mana Tayyor dasturlar nomlipapkani tanladik. Ok ni bossak bu roʻyxat Output directory ga chiqib qoldi.6-rasm


6-rasm.
Biz ok ni bosib buni tasdiqlab qoʻyamiz.
Bu yerda tayyor dastur bor .Buni ishga tushirib koʻrishimiz mumkin. Uskunalar panelidan tugmani bossak bu ishga tushadi yoki asosiy menyudan Runnomlibandga kirib uning birinchi punkti runnu tanlashimiz mumkin yoki F9 tugmasini bosishimiz mumkin. Form1nomlidastur ishga tushdi. 7-rasm.

7-rasm.
Buni Windowsning toʻlaqonli ilovasi sifatida koʻrib turibmiz.Buni kengaytirishimiz ,pastga olib qoʻyishimiz , butun ekranga yoyishimiz, dasturni yopib qoʻyishimiz mumkin.Albatta bu dasturni biz saqlab qoʻyishimiz ham kerak uskunalar panelida (save all) nomli tugamani bosamiz saqlashni joʻyini koʻrsatish uchun oyna hosil boʻldi. 8-rasm.

8-rasm.
Koʻrsatilgan joyga saqlab qoʻyamiz . Dasturga Unit1 deb nom berdi biz buni,shu nom bilan saqlaymiz. Dasturni dastur1 nom bilan saqlaymiz..

9-rasm.
Dastur oynasinig yuqorisida Delphi 7-dastur1 nomli sarlavha hosil boʻldi.
Dasturni komplyatsiya qilsak ,dastur ishga tushib Forma1 hosil boʻladi.
Biz Tayyor dasturlar nomli papkani ochamiz ,bu yerda dastur1 nomli dastur hosil boʻldi .Biz bu dasturni Delphi muhitisiz ham ishga tushira olamiz. 10-rasm

10-rasm.

11-rasm
Form1 nomli dastur hosil boʻldi.