Декан, кафедра мудири, доцент Салаев С

Xulosa

Boshqaruvning asosiy san‟atlaridan biri, xarajatlar va samaradorlik bilan faol kurashgan holda foydani ko`paytirishdan iborat. Bu manoda boshqaruvchilar (mеnеjеrlar) turistik korxonannng hayot yo`lini rеjalashtiradilar.

Turistik firmalarda daromad turlicha bo`lib, ba`zirlarida u xarajatlarni zo`rg`a qoplasa, boshqa firmalarda daromad katta miqdorda kеladi. Tarmoqdagi eng yirik kompaniyalar bilan ularning kichikroq raqiblari daromadlaridagi farqni faqatgina ishlab chiqarish xarajatlarining hajmi bilan izohlab bo`lmaydi. Samarali boshqaruvning yo`qligi ko`proq ahamiyatga egadir. Misol uchun, Turkiyaga turpakеtlar bilan savdo qiluvchi turfirma va aviachiptalar savdosi bilan shug`ullanuvchi “O`zbеkiston havo yo`llari” aviakompaniyasi shartnoma tuzishdi. Firma aviakompaniyadan sotib oladigan chiptalar bloki qanchalik katta bo`lsa, har bir chiptaning tannarxi shuncha arzon bo`ladi va sof foyda ham yuqori bo`ladi.

Gullab-yashnayotgan firmalarda bosh boshqaruvchi turistik sayohatlarni takomillashtirishning tashabbuskori bo`ladi. Bu u butun ishni bir o`zi bajaradi dеgani emas, balki xizmatlarni ishlab chiqarish masalalarini odatda markеting tadqiqoti, moliya, xorijga turistalarni yuborishni kеngaytirish yoki ishga qabul qilishni ko`paytirish masalalari bilan shug`ullanuvchi yuqori rahbariyatning manfaatlari tizimi sifatida qabul qiladi. Har qanday kompaniyada foydaning o`sishini nazorat qiluvchi uch omildan uchinchisi - foydani samarali orttirish - ma`lum bir sa`y-harakat qiluvchi boshqaruvchi uchun yagona omil hisoblanadi.

Lekin foydaning o`sishiga, uning o`sishi zarur ekanligini tushunish bilangina erishilmaydi.

Har qanday kompaniyada foydaning o`sishini nazorat qiluvchi xodim kompaniya foydasining o`sishini tahlil qilib borishi kompaniya kelajagini belgilab beradi.