Декабрь 2020 17-қисм

Matematik  atamalar  o’yini.  Bu  o’yinda  ham  bir  necha  kishi  ishtirok  etadi.  Qatnashchilar 

bir  qator  bo’lib  turishadi  va  navbat  bilan  har  bir  qatnashchi  matematika  faniga  oid  atamalarni 

aytishadi. Bunda bir qatnashchi aytgan atamani boshqa qatnashchi aytib qo’ysa, u o’yinni tark 

etadi.  Agar  qatnashchi  atama  bilmay  5  soniya  to’xtab  qolsa  ham  u  o’yinni  tark  etadi.  O’yin 

bitta g’olib qolguncha davom etadi. Masalan: Son, kesma, natural son, modul, uzunlik, qo’shish, 

ayirish, bo’lish, ko’paytirish, parabola, to’g’ri chiziq, uchburchak, to’rtburchak, 

Matematika  faniga  oid  juda  ko’p  o’yinlar  mavjud.  Didaktik  o’yinlarning  bu  tarzda  tuzilish 

xususiyatlari o’quvchilar faoliyatini tahlil qilish imkoniyatini beradi. Masalan, ko’zlarini yumib, 

kim  necha  marta  taqillatganini  tinglaydilar,  “Eng  yaxshi  hisobchi”,  “Kim  aniqroq  va  tezroq” 

kabi o’yinlarda o’z o’rtoqlarining misolni qanchalik to’g’ri-noto’g’ri yechayotganlarini kuzatib 

boradilar.  Didaktik  o’yinlarda  tirishqoqlik,  matonatlilik,  boshlangan  ishni  oxirigacha  yetkaza 

bilish singari eng kerakli irodaviy sifatlar tarbiyalanadi. Masalan, “Doiraviy misollar” o’yinida 

oltita misolning hammasini yechish kerak, aks holda, oxirgi sonning birinchisiga to’g’ri kelish- 

kelmasligini bilib bo’lmaydi.

Matematik mazmunli o`yinlarni tanlashda ma’lum izchillika amal qilish muhimdir: qiyinroq 

matematik topshiriqni o`yinlardan oldin bu o`yinlarni o`tkazish uchun tayyorlaydigan soddarroq 

topshiriqli  o`yinlar  o`tkazilishi  kerak.  Didaktik  o`yinlarni  o`tkazish  metodikasi  o`qituvchidan 

katta  pedagogik  mahorat  talab  etadi.  Ya’ni  didaktik  o`yin  bilan  tanishtirish  puxta  o`ylangan 

bo`lishi kerak, u ermakka aylanib qolmasligi muhimdir.

Matematikani o`rganishda avval o`quvchilar nazariy bilimlarni shuningdek, ularda hisoblash, 

o`lchash  va  grafik  ko`nikmalarning  ma’lum  aniq  sistemasini  egallashlari  kerak,  boshqacha 

aytganda, bu sistema eng sodda amallarni bajarishdan iborat bo`lib, ko`p marta takrorlash hisobiga 

avtomatizmgacha yetkaziladi. Bu vazifani yetarlicha baholamaslik amalda bolalar bilimlarining 

pasayishiga olib keladi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. S.Alixonov   Matematika o`qitish metodikasi. 

2. www.ziyonet.uz 

---

56