Декабрь 2020 10-қисм

Декабрь  2020  10-қисм
Тошкент
INGLIZ TILI DARSLARIDA AXBOROT KOMMUNIKATSION 
TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH VA UNING AHAMIYATI.
Tosheva Maftuna Nurullo qizi,
Buxoro viloyati Shofirkon tumani 42-maktab,
ingliz tili fani o‘qituvchisi
Annotatsiya:  Ushbu  maqolada  o‘quvchilar  bilimini  oshirishda  ingliz  tili  darslarida  axborot 
kommunikatsion texnologiyalaridan foydalanishning o‘rni va manbalari haqida so‘z boradi. 
Kalit so‘zlar: Axborot texnologiyasi, multimediya,kompyuter,elektron darsliklar. 
 
“Axborot  texnologiyalari  asri”  deb  atalgan  xxI  asr,  yangi  ming  yillikda  axborot- 
kommunikatsiya tehnalogyalari hayotimizning barcha jabhalariga jadal kirib keldi. Ta’lim sohasi 
ham bu jarayondan chetda qolmadi. O‘qitishning zamonaviy interaktiv vositalari, multimediyaviy 
ta’lim  mahsulotlari  va  multimediya  ilovalarining  chet  tillarini  o‘qitishda  qo‘llanilishi  o‘zining 
samarasini  bermoqda.  Multimediyaning  o‘zi  nima?  Multimediya–interaktiv  tizimli,  ovoz  bilan 
bir qatorda, animatsion kompyuter grfikasi, video, statik tasvirlar va matn namoyishi hisoblanadi. 
Ilgari darslarda slayd va magnitafon tasmalaridan foydalanilsa bu dars multimediyalik hisoblangan 
bo‘lsa, xozirgi kunda bu dars multimediyalik hisoblanishi uchun unga maxsus kompyuter dastur, 
proektor,  video  va  boshqa  interaktiv  vositalardan  foydalanishni  o‘z  ichiga  olish  kerak  bo‘ladi. 
Multimediya talim oluvchilar uchun eng samarali usullardan hisoblanadi. 
U  ta’lim  jarayonini  boyitib  uning  samaradorligini  oshiradi,  til  o‘rganuvchilarning  faolyatini 
oshiradi, yangi ma’lumot olishni bir necha bor tezlashtradi. Hozirgi kunga kelib, o‘qituvchi dars 
jarayonini  bu  kabi  vositalarsiz  tasavvur  qila  olmaydi.  Dars  shakli  ham  bu  texnalogya  tasirida 
o‘zgarib  ketadi.  Ilgari  dars  jarayonida  o‘qituvchi  faol  rolni  o‘ynagan  bo‘lsa,  hozirgi  kunda 
o‘quvchi o‘qituvchi bilan bir qatorda hatto bazi holatlarda o‘qituvchi passiv rolni o‘ynovchi shaxs 
bo‘lib hisoblanmoqda. O‘qituvchi faqat bilim beruvchi bo‘lib hisoblangan bo‘lsa, hozirda u yo‘l 
ko‘rsatuvchi, yo‘nalish beruvchi kishi sifatida faolyat yurutmoqda. Multimediya darsining asosiy 
vazifalariga  barcha  o‘quvchilarni  dars  jarayoniga  jalb  qilish,  ularning  tilga  bo‘lgan  qiziqishini 
oshirish, berilgan yangi darsni o‘quvchilarga turli hil vositalar orqali chuqur singdrish va ularda 
tilga bo‘lgan ko‘nikmalarini shakllantrish sanaladi. xozirgi kunda ta’lim muassasalarida xorijiy 
tillar  o‘quv  xonalari  zamonaviy  axborot  kommunikatsiya  va  o‘qitishning  texnik  vositalari  va 
anjomlari  bilan  jihozlanganganligi  dars  sifatini  oshirishda,  o‘quvchilarni  chet  tiliga  bo‘lgan 
qiziqishini  yanada  kuchaytirishda,  shuning  bilan  birga  pedogoglar  ham  yaratib  berilgan  shart 
sharoitlardan  unumli  foydalangan  holda  o‘zlarining  bor  pedagogik  kasb  mahoratini  ishga 
solib,  yangi  pedagogik  texnologyalarni  qo‘llagan  holda  sifatli  dars  mashg‘ulotlarini  o‘tkazish 
imkonyatiga egalar. Chet tilini o‘qitishda texnika vositalaridan foydalanishning asosiy maqsad: 
* Ko‘rgazmalilikni kuchaytrish; 
* Muammoli ta’limni amalga oshirish; 
* O‘quvchilarni so‘zlovchining nutqini eshitishga va tushunishga o‘rgatish; 
* Og‘zaki nutq tezligini o‘strish; 
* O‘rganilayotgan til materyallarini hayotga bog‘lash; 
* O‘quvchilarni g‘oyaviy syosiy va ahloqiy tarbyalash; 
* O‘quvchilarni mustaqil ishlashga o‘rgatishdan iborat. 
Bugungi  kunda  ta’lim  muassasalarimizda  yangi  elektron  darsliklar,  o‘quv  va  o‘quv–
uslubiy  qo‘llanmalar  yetarlicha.  Ular  o‘quvchilar  savodxonligini  oshirish,  nutqini  o‘stirish 
aqliy  qobiliyatini  o‘stirish  va  rivojlantirish,  mantiqiy  fikrni  takomillashtrish,  ijodiy  fikrlay 
olish  hamda  ta’lim  tizimlari  orasidagi  uzviylikni  taminlashga  qaratilmoqda.  Ma’lumki  ta’lim 
jarayonini  Kompyuterlashtirish  nafaqat  ta’limiy  axborotlarni  yaxshilash  balki,  yangi  axborot 
texnologiyalari elementlarini ham o‘zlashtirishga yordam beradi. Ayniqsa chet tillarini o‘rganishda 
kompyuterlar o‘qituvchining mehnatini onsonlashtrib, dars jarayoni samaradorligini oshirishini 
alohida  takidlash  zarur.  Yaxshi  multimediyali  dasturlarni  to‘g‘ri  maqsadga  yo‘nalgan  bo‘lishi 
kerak, chunki o‘quv materiali aniq bir mavzuni yorita olishi, dastur o‘quv jarayonining barcha 
komponentlarini  qamrab  olishi  shart.  Zamonaviy  texnik  vositalarning  ta’lim  jarayoniga  kirib 
kelishi ta’lim jarayonini zamonaviylashtirishda katta ahamyat kasb etmoqda. O‘quvchilarni chet 
tillarni zamonaviy texnik vositalar 

---

208