Davolash ishi fakulteti

Toshkent tibbiyot akademiyasi

Toshkent tibbiyot akademiyasi

Davolash ishi fakulteti

MUSTAQIL ISHI

Bajardi:

Mavzu : Bemorlarning ma’lumot olish masalasining etik huquqiy jihatlari

Biz ushbu mavzu haqida gaplashishdan oldin eng avvolo etika , diantologiya kabi tushunchalarga ega bo’lishimiz kerak. Etika (yun. ἠθική [φιλοσοφία] - "axloq falsafasi", yun. ἤθος (ētos) - "odat") shaxs yoki jamiyat odatlarini, axloq normalarini oʻrganuvchi hamda belgilovchi falsafiy tadqiqotdir. U "toʻgʻri"-"notoʻgʻri", "yaxshi"-"yomon" tushunchalarini tahlil qiladi. Etika meta-etika (etika konseptlari), normativ etika (etik qiymatlarni belgilash) va amaliy etika (etik qiymatlarni ishlatish) boʻlimlaridan iborat.

Etika (yun. yegpoz — xulq, odat) — axloq va uning shaxs hamda jamiyat hayotidagi oʻrnini oʻrganuvchi falsafiy fan. E. axloqshunoslikning falsafiynazariy muammolarini va axloqqa doir didaktikamaliy asarlarni oʻz ichiga oladi. U insoniyat oʻz tajribasi orqali erishgan donishmandlik namunalarini hikoyatlar, hikmatlar, naqllar, maqollar tarzida bayon etadi, kishilarga axloqning mohiyatini tushuntirib, falsafiy xulosalar chiqaradi, ularga axloqiy qonunqoidalarni oʻrgatadi.

Deontologiya degani grekcha Deon, Deont (os), bo‘lishi kerak, odatdagidek va logos — fan ma’nolaridan iborat bo‘lib, tibbiyot deonto- logiyasi deganda, tibbiyot xodimlarining xulq, odob (etika) va vazifalarini bajarishlari uchun zarur bo‘lgan muomila, muloqat me’yorlari yig‘in- disidan iborat tushunchalarni tushinish kerak. "Deontologiya" atamasi (termin) XIX asrda ingliz faylasufi Bentam tomonidan muomilaga kiritilgan.

Tibbiyot deontologiyasi va etikasi bir-birini to‘ldirib, shifokor faoliyatida nihoyatda katta o‘rin tutadi. Tibbiyot deontologiyasi tibbiyot fanining bir bo‘lagi sifatida insonparvarlik tuyg‘ulari bilan uyg‘unlashadi. Tibbiyot deontologiyasi bemor bilan shifokorning o‘zaro muomala mezonlari xisoblanadi va davolashning muhim bosqichi, omili sifatida baxolanadi, ahamiyat kasb etadi.