Kreditning mohiyati, manbalari va vazifalari. - Kredit – bo’sh turgan
- mablag’larini ssuda fondi shaklida to’plash va ularni takror ishlab chiqarish
- ehtiyojlari uchun qarzga berish.
- Kreditning o’ziga xos vazifasi iqtisodiyotni tartibga solish hisoblandi.Bunda
- kredit uchun foiz stavkalarini tabaqalashtirish, davlat tomonidan kafolatlar va
- imtiyozlar berish kabi usullardan foydalaniladi.
- Tarixiy taraqqiyot davomida kreditning ikki shakli pul va tovar shaklidan
- foydalanib kelgan. Hozirgi vaqtda mamlakat ichki aylanmasida pul kreditidan
- kengroq foydalanib, u bank, tijorat, davlat iste‘molchilik va xalqaro kredit
- shakllarini oladi.
Bank krediti – kreditning asosiy va yetakchi shakli sifatida chiqadi. U pul - Bank krediti – kreditning asosiy va yetakchi shakli sifatida chiqadi. U pul
- egalari– banklar va maxsus kredit muassasalari tomonidan qarz oluvchilarga
- (tadbirkorlar, davlat, uy xo’jaligi sektori) pul ssudalari shaklida beriladi. Bank
- krediti yo’nalishi, mudatti va kredit bitimlari summasi bo’yicha cheklanmaydi.
- Uning foydalanish sohasi ham juda keng,tovar muomlasidan tortib kapital
- jamg’arilishigacha xizmat qiladi.
- Tijorat krediti – bu korxonalar, birlashmalar va boshqa xo’jalik yurituvchi
- subyektlarning bir-biriga beradigan kreditlaridir. Tijorat kredit, avvalo, to’lovni
- kechiktirish yo’li bilan tovar shaklida beriladi.
- Iste‘molchilik krediti – xususiy shaxslarga, xammadan avvalo, uzoq muddat
- foydalanadigan iste‘molchilik tovarlari (mebel, avtomabil, televizor va boshqalar)
- sotib olish uchun ma‘lum muddatga beriladi.
Ipoteka krediti – ko’chmas mulklar (yer, bino) hisobiga o’zoq muddatli - Ipoteka krediti – ko’chmas mulklar (yer, bino) hisobiga o’zoq muddatli
- ssudalar shaklida beriladi. Bunday ssudalar berish vositasi, banklar va korxonalar
- tomonidan chiqariladigan ipoteka obligatsiyalari hisoblanadi.
- Xalqaro kredit – tovar yoki pul (valyuta) shaklida beriladi. Kreditor va qarz
- oluvchilar banklar, xususiy firmalar, davlat, xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar
- hisoblanadi.
- Kredit berish bir qator tamoyillarga asoslanadi. Bular quyidagilar: ssuda
- berishning maqsadli xususiyati,kreditning rasmiylashtirilgan muddatda qaytarishligi, ssudaning moddiy ta‘minlanganligi va to’lovligi.
- Qarzga (ssudaga) berilgan pul hisobiga olinadigan daromad foiz yoki foizli
- daromad deyiladi. Shu daromad (foiz) ning qarzga berilgan pul summasiga
- nisbatining foizda ifodalanishi foiz stavkasi yoki foiz normasini tashkil qiladi.
- Ssuda – qaro’zga berilgan pul (kapital) summasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |