Давлат ва ҳуқуқ назарияси юридик фанлар тизимида умумий фундаментал ва ритологик фан сифатида майдонга чиқади

AQLI NORASOLIK  - ijtimoiy xavfli qilmishni sodir etish vaqtida 

aqli  noraso  holatda  bo’lgan,  ya’ni  surunkali  ruhiy  kasalligi,  ruhiy  holati 

vaqtincha  buzilganligi,  aqli  zaifligi  yoki  boshqa  tarzdagi  ruhiy  kasalligi 

sababli o’z harakatlarining ahamiyatini anglay olmagan yoki harakatlarini 

boshqara olmagan shaxs javobgarlikka tortilmaydi. 

ANALOGIYA (yun. analogia - muvofiqlik, aynanlik, o’xshashlik) - 

biror  harakat  qonunda  bevosita  ko’rsatilmagan  holda  shunga  o’xshash 

hodisani ko’zda tutadigan huquqiy normani mazkur harakatga tatbiq etish. 

Huquqning  ayrim  tarmoqlarida,  jumladan,  fuqarolik  huquqida  biror  xil 

da’vo  to’g’ridan-to’g’ri  ko’rsatilmagan  bo’lsa,  sud  shunga  o’xshash 

munosabatlarni ko’zda tutadigan boshqa qonunni qo’llaydi.