Давлат ва жамият қурилиши ҳамда ижтимоий-сиёсий соҳадаги ислоҳотлар бўйича саволлар

Ҳуқуқий муносабатларда юридик фактларнинг ўрнини кўрсатинг.

Ҳуқуқий муносабатларнинг мавжудлиги юридик фактлар деб аталувчи муайян ҳаётий ҳодисалар билан боғлиқ. Юридик фактлар ҳуқуқий муносабатларнинг зарурий шарти, аниқ талаби сифатида майдонга чиқади.
Юридик фактлар ҳуқуқий нормалар асосида ҳуқуқий муносабатларни вужудга келтирувчи, ўзгартирувчи ва барҳам топтирувчи ҳаётий ҳодисалардир. Улар ҳуқуқий норма билан аниқ ҳуқуқий муносабат ўртасидаги боғловчи бўғиндир. Ҳаётда турли-туман фактлар, ҳолатлар, шарт-шароитлар бор. Аммо уларнинг ҳаммаси ҳам юридик факт бўлавермайди. Муайян ҳодиса ва ҳолатларни юридик факт деб эътироф этиш давлатнинг хоҳиш иродасига боғлиқ. Юридик факт ҳуқуқий муносабатни келтириб чиқаради, томонларда ҳуқуқ ва мажбурият вужудга келтиради. Ҳуқуқий нормалар таъсирида у ёки бу ҳаётий ҳолатлар юридик фактга айланади.

34. 
    Ҳуқуқни қўллаш жараёни ва ҳуқуқни қўллаш ҳужжатларини тушунтиринг.
    

Ҳуқуқни қўллаш норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни ҳаётга тадбиқ этишни таъминловчи, уларни ўз ҳукми билан мустаҳкамловчи юридик кучга эга ва хулқ-атворнинг қонунийлик мезони бўлиб хизмат қилади.
Ҳуқуқни қўллаш– ҳуқуқ нормалари талабини амалга оширишнинг асосий шаклларидан биридир. Ҳуқуқни қўллаш фаолияти ҳокимият характерига эга. Унда қарор (яъни, ҳуқуқни қўллаш ҳужжати) тегишли органнинг иродаси маҳсули сифатида намоён бўлади.
Ҳуқуқни қўллаш жараёни ўз ичига қуйидаги босқичларни қамраб олади:
1) ҳуқуқ нормалари билан тартибга солиниши лозим бўлган юридик ишнинг фактик томонини ўрганиш ва ўрнатиш;
2) кўрилаётган юридик ишга мос келадиган ҳуқуқ нормасини танлаб олиш;
3) кўрилаётган юридик ишга мос келадиган ҳуқуқ нормасининг мазмунини аниқлаш ва уни шарҳлаш;
4) кўрилаётган масалага оид танлаб олинган ҳуқуқ нормасини қўллашга қаратилган акт чиқариш;
5) ҳуқуқни қўллаш ҳужжати чиқарилгандан сўнг, унинг бажарилишини таъминлаш чора-тадбирларини кўриш;
6) ҳуқуқни қўллаш ҳужжатининг амалда бажарилишини назорат қилиш.
Ҳуқуқни қўллаш ҳужжати – бу юридик иш бўйича муайян шахс(лар)нинг ҳуқуқларини, мажбуриятларини ва у(лар)нинг юридик жавобгарлик даражасини белгиловчи, юридик фактлар ва ҳуқуқ нормаларига асосланиб ваколатли орган ёки мансабдор шахс томонидан чиқариладиган ҳуқуқий ҳужжат.

34.