Davlat va huquq nazariyasi umumnazariy fan

Prognostik funktsiya. Davlatchilik va xuquq soxasining keljakdagi axvolini ilmiy ko’zatish,o’organish(prognoz) muhim ahamiyatga ega.Chunki buning natijasida davlat-xuquqning qanday rivojlanishi to’g’risida ilmiy ma'lumotlar beradi(olinadi).

O’quv kursi sifatida fanning tuzilishi.

Davlat va xuquq nazariyasining predmetiga an'anaviy ravishda fanning umumiy harakteristikasiga taalluqli bo’lgan barcha masalalar (predmet va metod, ijtimoiy va yuridik fanlar tizimidagi o’rni), davlat va xuquqning kelib chiqishi o’zgarishi bilan bog’liq masalalar kiradi.

Umumiy xuquq nazariyasiga taalluqli masalalar juda keng bo’lib, bularga:

* ijtimoiy munosabatlarni tartibga solish tizimida xuquq;

* xuquqning printsiplari, shakllari, manbalari, ijtimoiy mohiyati;

* xuquq va ma'naviyat;

* xuquqiy ong va xuquqiy madaniyat;

* xuquq normalari - tushunchasi, belgilari, tuzilishi, turlari;

* xuquqiy va normativ - xuquqiy aktlar (tushunchasi, printsiplari, tuzilishi

turlari);

* xuquq tizimi va qonunchilik tizimi;

* xuquqiy munosabatlar (tushunchasi, tuzilishi, turlari);

* xuquq ijodkorlari; xuquqni tatbiq etish; va x.

Umumiy davlat va xuquq nazariyasiga taalluhli masalalarga quydagilar kiradi:

- siyosiy tizim xuquqgi tushunchalar; davlat hokimiyati boshqaruv, davlat apparati xuquqgi tushunchalar;

- davlat shakllariga harakteristika (boshqaruv shakli,davlat tuzilishi, siyosiy rejim);

- davlatning funktsiyalariga va mexanizimiga harakteristika.

Bir guruh mustaqil o’organiladigan masalalarga :

- xuquqiy tartibot muammolari (xuquqona hulh, xuquqbo’zarlik, uning tushunchasi, turlari, tarkibi):

- Yuridik javobgarlik (tushunchasi, belgilari, turlari; qonuniylik va xuquq tartibot; xavfsizlik va x.)

Bundan tashhari davlat va huquq doimo rivojlanishdadir. Jamiyat taraqqiyotining har bir yanti bosqichga kirishi - davlat va huquqning yangi bosqichidir. Bunda davlat va huquq mohiyatiga ko’ra eski bosqichning ijobiy tomonini saqlab, yangi tajribalarni to’plab ijtimoiy belgilari bilan o’z funktsiyasini bajaradi. Buning isboti uchun bir tomondan quldorlik va feodal davlat va huquqini, ikkinchi tamondan hozirgi kapitalistik davlat va huquqni solishtirish mumkin.

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar.

1.Davlat va huquq nazariyasi nimani urgatadi?

2. Davlat va huquq nazariyasi qanday vazifalarni bajaradi?

3. Jamiyat nima?

4. Davlat va huquq nazariyasi qanday hususiyatlarga ega?

5. Davlat va huquq nazariyasi nima uchun falsafiy hususiyatlarga ega fan?

6. Davlat va huquq nazariyasi yuridik fanlar tizimida qanday ahamiyati bor?

7. Davlat va huquq nazariyasining o’quv tajribaviy ahamiyati nimada?

8. Davlat va huquq nazariyasini qanday usullar yordamida o’organamiz?

9. Davlat va huquq nazariyasi metodlari deb nimaga aytiladi?

10. Umumiy ilmiy metodlar deb nimalarga aytiladi?