Davlat tilida ish yuritish

Namuna: 

---

 
142 
H.Umurovning “Adabiyot nazariyasi” (T., Sharq. 2002) darsligining 
A N N O T A T S I Y A S I: 
 
Respublika 
universitetlarining 
O‘zbek 
1filologiyasi 
yo‘nalish(fakultetlar)ida  “Adabiyot  nazariyasi”  bakalavriyatning  4-kursida 
o‘rganiladi. Unda adabiyot, badiiy asar, ijodiy jarayonning muhim qonuniyatlari, 
adabiy  tur  va  janr,  ijodiy  metod  va  uslub  muammolarining  mohiyati,  so‘z  va 
so‘zshunoslikning sehru jozibasi haqida zarur nazariy ta’limot beriladi. 
Ushbu  darslik  oliy  o‘quv  yurtlarining  filolog  talaba-bakalavrlari, 
magistrlari, tadqiqotchilari, aspirantlari, doktarantlari  va  adabiyotga  qiziquvchi 
barcha ijodkorlarga mo‘ljallangan.
  
 
Mazkur  annotatsiyada  darslikning  qisqacha  mazmuni,  ahamiyati, kimlarga 
mo‘ljallab yozilgani o‘z ifodasini topgan.  
        
Taqriz
.  Nutqiy  faoliyatda  retsenziya  deb  ataladigan  muhim  hujjat  ham 
mavjud. “Retsenziya” atamasi lotincha bo‘lib, ko‘zdan kechirish, ko‘rib chiqish, 
tekshirish, degan ma’nolarni bildiradi. U taqriz deb ham ataladi.  
Taqriz deganda, ilmiy  yoki san’at(badiiy, kino, teatr, haykaltaroshlik kabi) 
asarlarni  tanqidiy  nuqtai  nazardan  tekshirib    tahlil  qilingan  ilmiy  maqola 
tushuniladi. 
U  bitiruv-malakaviy,  nomzodlik,  doktorlik    ishlariga,  o‘quv  qo‘llanmalari, 
darslik  kabi  nashrlarga  yoziladi.  Taqrizda  himoya  yoki  nashrga  tavsiya 
etilayotgan ishga atroflicha, batafsil munosabat bildiriladi. Uning ijobiy va salbiy 
tomonlari  xolisona  ko‘rsatilib  o‘tiladi,  himoyaga  yoki  nashrga  tavsiya  etilish-
etilmaslik haqidagi munosabat aniq bayon etiladi. 
Dissertatsion  ishlarga  himoyasini  o‘tkazuvchi  ixtisoslashgan  kengash  yoki 
asarni bosib chiqaruvchi nashriyot bu kabi taqzirlarda aytilgan fikr-mulohazalarni 
umumlashtirib, o‘z  xulosalarini  chiqaradi.  Taqrizning  tarkibiy  qismi  a)  sarlavha; 
b) matn; va v) imzodan iborat. 
Sarlavhada  taqriz  kimning,  qanday  dissertatsion  ishi  yoki  nashrga  tavsiya 
etilayotgan  asari  haqida  ekanligi  yoziladi.  So‘ngra  hujjat  nomi(taqriz)  katta 
harflari  bilan  yangi  qatorga  yoziladi.  Keyin  asosiy  matn  yoziladi.  U  ham  kirish 
asosiy qism va xulosadan tashkil topgan bo‘ladi. Kirishda asar mavzusida o‘rtaga 
qo‘yilgan  masalaning  dolzarblik  darajasi,  o‘rganilganligi  ko‘rsatiladi.  Asosiy 
qismda  muallif  masalaga  qanchalik  yondoshganligi  haqida  gapiriladi.  Matndagi 
asosiy  g’oya  qaysi  taniqli  kishining  qaysi fikri  bilan  mos  kelishi,  sitatlar  keltirib 
isbotlanadi.  Sitatalar  qo‘shtirnoq  ichida  beriladi.  Olinma  maxsus  raqam  bilan 
belgilanib,  sahifa  oxirida  shu  raqam  tartibida  qaysi  olimning,  qaysi  asarining, 
qaysi  sahifasidan  olinganligi  ko‘rsatiladi.  Jumladan,  internet,  elektronpochta, 
elektron darslik, multimediyalarning ham.    
Xulosada taqriz yozuvchining ishga bergan bahosi, nashrga yoki himoyaga 
tavsiyasi aniq ko‘rsatiladi. Matndan so‘ng taqriz yozgan kishining lavozimi, ilmiy 
darajasi  va  unvoni,  ismi,  familiyasi,  imzosi  hamda  yozilgan  sana  ko‘rsatiladi. 
Imzo kadrlar bo‘limi tomonidan tasdiqlanadi.