Давлат органлари қарорлари, мансабДор шахсларнинг ҳаракатлари

Апелляция инстанцияси судининг қарори намунаси
Апелляция инстанцияси 
судида маърузачи судья 
А.Зоиров
Биринчи инстанция судида
ишни кўрган судья
С.Каттабеков
қ а р о р
2018 йил 27 май куни 6771/18-сонли маъ му рий ишни Тошкент шаҳар маъ му рий суди апелляция 
инстанциясининг судлов ҳайъати, ўз биносида, 
раислик қилувчи судья: А.Зоиров, 
ҳайъат аъзолари – судьялар А.Абраева ва Д.Расуловдан иборат таркибда, С.Абдуллаеванинг котиблигида, 
Тошкент шаҳар прокурорининг ёрдамчиси Э.Бахромов, аризачининг вакили С.Сатторов, жавобгар Тошкент 
шаҳар Меҳнат бош бошқармаси Давлат ҳуқуқ инспекциясининг вакили С.Тангирбергенов, жавобгар Ўз бе кис-
тон Рес пуб ли каси Молия вазирлиги Тошкент шаҳар Назорат-тафтиш бошқармасининг вакили С.Руфатовлар 
иштирокида, аризачи С.Сатторовнинг жавобгарлар Тошкент шаҳар Меҳнат бош бошқармаси Давлат ҳуқуқ 
инспекцияси ва Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Молия вазирлиги Тошкент шаҳар Назорат-тафтиш бошқармаси ман саб-
дор шахсларининг хатти-ҳаракатларини қонунга қонунга хилоф, улар то мо ни дан тузилган 2018 йил 16 мартдаги 
оралиқ далолатномасини ҳа қи қий эмас деб топиш тўғ ри си да ги шикоят аризаси бўйича юритилган маъ му рий 
иш юзасидан Юнусобод туман маъ му рий судининг 2018 йил 29 апрелдаги ҳал қилув қарори устидан С.Сатторов 
то мо ни дан берилган апелляция шикояти ва унга илова қилинган ҳуж жатларни иш ҳуж жатлари билан очиқ суд 
мажлисида кўриб чиқиб,
а н и қ л а д и:
аризачи С.Сатторов (бундан буён матнда аризачи деб юритилади) судга шикоят аризаси билан мурожаат 
қилиб, Тошкент шаҳар Меҳнат бош бошқармаси Давлат ҳуқуқ инспекцияси ва Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Молия 
вазирлиги Тошкент шаҳар Назорат-тафтиш бошқармаси ман саб дор шахсларининг хатти-ҳаракатларини қонунга 
хилоф, улар то мо ни дан тузилган 2018 йил 16 мартдаги оралиқ далолатномасини ҳа қи қий эмас деб топишни сўраган.
Суднинг 2018 йил 29 апрелдаги ҳал қилув қарори билан шикоят аризасининг Тошкент шаҳар Меҳнат бош 
бошқармаси Давлат ҳуқуқ инспекцияси ва Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Молия вазирлиги Тошкент шаҳар Назорат-
тафтиш бошқармаси ман саб дор шахсларининг хатти-ҳаракатларини қонунга хилоф деб топиш ҳақидаги қисми 
бўйича шикоятни қаноатлантириш рад қилиниб, 2018 йил 16 мартдаги оралиқ далолатномасини ҳа қи қий 
эмас деб топиш қисми бўйича иш юритиш тугатилган. Аризачидан энг кам ойлик иш ҳақининг бир баробари 
миқдорида давлат божи ундирилган.
Апелляция шикоятида ишни кўришда моддий ва процессуал ҳуқуқ нормалари бузилганлиги, шикоят 
ариза асосиз рад этилганлиги баён қилиниб, ҳал қилув қарорини бекор қилиш ва шикоят аризани тўлиқ 
қаноатлантириш ҳақида янги қа рор қабул қилиш сўралган.
Суд мажлисида аризачи апелляция шикоятида келтирилган важларни қувватлаб, текшириш асоссиз 
ўтказилган бўлса-да, суд бунга эътибор бермаганлигини, қолаверса далолатноманинг ўзи ҳам асосиз эканлигини 
баён қилиб, апелляция шикоятини тўлиқ қаноатлантиришни сўради. 
Тошкент шаҳар Меҳнат бош бошқармаси Давлат ҳуқуқ инспекцияси ва Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Молия 
вазирлиги Тошкент шаҳар Назорат-тафтиш бошқармаси вакиллари биринчи инстанция судининг ҳал қилув 
қарори қонуний ва асослантирилганлиги, текширишда улар то мо ни дан ҳеч қандай қонунбузилиш ҳолати содир 
этилмаганлигини баён қилиб, апелляция шикоятини рад этишни сўради.
Судлов ҳайъати тарафлар вакилларининг тушунтиришларини, прокурорнинг ҳал қилув қарорини 
ўзгаришсиз, шикоятни эса қаноатлантирмасдан қолдириш тўғ ри си да ги фикрини эшитиб, апелляция шикоятини 
иш ҳуж жатлари билан бирга ўрганиб чиқиб, қуйидагиларга кўра ҳал қилув қарорини ўзгаришсиз, шикоятни эса 
қаноатлантирмасдан қолдиришни лозим топади.
Иш ҳуж жат ла ри дан кўринишича, Тошкент шаҳар прокуратураси катта терговчисининг 12/9224-сонли 
жиноят иши бўйича ҳуж жатли тафтиш тайинлаш ҳакидаги 2018 йил 20 январдаги қарори, Тошкент шаҳар 
Меҳнат бош бошқармасининг 2018 йил 21 январдаги 98хс-сонли буйруғи ва Тошкент шаҳар Назорат-тафтиш бош 
бошқармасининг 2018 йил 21 январдаги 166-сонли гувоҳномасига асосан “Омад” АЖ ва унинг тизимида текширув 
ўтказилган, текширув натижаларига кўра АЖ то мо ни дан йўл қўйилган қонунбузилиш ҳалатлари акс эттирилган 
2018 йил 16 мартда оралиқ далолатномаси тузилган.
Аризачи ушбу Марказнинг ходими сифатида оралиқ далолатномада кўрсатилган хулосалар уларнинг ҳуқуқ 
ва манфаатларига зид равишда тузилганлигини, текшириш асосиз ўтказилганлигини важ қилиб, Тошкент шаҳар 
Меҳнат бош бошқармаси Давлат ҳуқуқ инспекцияси ва Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Молия вазирлиги Тошкент 
шаҳар Назорат-тафтиш бошқармаси ман саб дор шахсларининг хатти-ҳаракатларини қонунга хилоф, улар то мо ни-
дан тузилган 2018 йил 16 мартдаги оралиқ далолатномасини ҳа қи қий эмас деб топишни сўраган.
Суд то мо ни дан аниқланишича, Тошкент шаҳар прокуратураси Уюшган жиноятчилик ва коррупцияга қарши 

---

115
IV БОБ
курашиш бўлими то мо ни дан “ОмадАЖ ва унинг тизимидаги корхоналарнинг ман саб дор шахсларига нисбатан ЎзР 
ЖКнинг ___-моддаси ___-кисми, ___-моддаси ___-қисмлари билан жиноят иши қўзғатилган.
Мазкур жиноят ишини тергов килиш жараёнида прокуратура катта терговчиси _________нинг ____ /___ 
-_____-сонли жиноят иши бўйича ҳуж жатли тафтиш тайинлаш ҳакидаги 2018 йил 20 январдаги қарорига асосан 
______________ марказида текширув ўтказилиб, бу ҳақда оралиқ далолатнома расмийлаштирилган.
Мазкур оралиқ далолатномасидан кўринишича, текширувчилар то мо ни дан 2015-2016 йилларда 
______________ маркази ходимларига ойлик маош ҳисобланишида қўлланилиши лозим бўлган лавозим 
окладлари қўлланилмаганлиги, асоссиз бўлган тузатувчи коэффицентлар қўлланилиб келинганлиги, бунинг 
натижасида иш ҳақи ва қўшимча ҳақлар ортиқча ҳисобланиб тўланишига сабаб бўлганлиги ҳамда умумий 459 640 
400 сўм иш ҳақи қўшимчалари билан ортиқча ҳисобланиб, барча солиқлар ушлаб қолингандан сўнг 321 748 100 
сўм тўланиши оқибатида маблағларни мақсадсиз сарфланишига йўл қўйилганлиги аниқланган.
Бундан ташқари ходимларга оид масалалардаги буйруқларни қабул қилишда Марказ раҳбари то мо ни дан 
Меҳнат кодексининг 130, 132-моддалари талаблари бузилганлиги, бош ҳисобчига асоссиз равишда ойлик иш 
ҳақлари тўлаб келинганлиги, натижада 2016 йил июнь-декабрь ойлари учун 9 231 800 сўм иш ҳақи ҳисобланиб, 
солиқлар ушлаб қолинганда 6 416 100 сўм тўлаб берилганлиги кўрсатилган.
Биринчи инстанция суди Тошкент шаҳар Меҳнат бош бошқармаси Давлат ҳуқуқ инспекцияси ва Ўз бе кис-
тон Рес пуб ли каси Молия вазирлиги Тошкент шаҳар Назорат-тафтиш бошқармаси ман саб дор шахсларининг 
текшириш ўтказишдан иборат хатти-ҳаракатларига баҳо бериб, улар то мо ни дан текшириш ўтказишга Тошкент 
шаҳар прокуратураси катта терговчиси _________нинг ____ /___ -_____-сонли жиноят иши бўйича ҳуж жатли 
тафтиш тайинлаш ҳакидаги 2018 йил 20 январдаги қарори, _________ шаҳар Меҳнат бош бошқармасининг 
2018 йил 21 январдаги буйруғи ва _________ шаҳар Назорат-тафтиш бош бошқармасининг 2018 йил 21 январдаги 
гувоҳномаси асос бўлганлигини, ушбу ҳолатда уларнинг текшириш ўтказишдан иборат хатти-ҳаракатларида 
ҳеч қандай қонунбузилиш ҳолатлари мавжуд эмаслигидан келиб чиқиб, арз қилинган талабнинг ушбу қисмини 
қаноатлантиришни рад этиш ҳақида тўғри хулосага келган. 
Шунингдек, биринчи инстанция суди, ҳозирда тергов ҳаракатлари ва тафтиш ишлари якунига 
етмаганлигига, якуний хулоса қабул қилинмаганлигига, оралиқ далолатномада кўрсатилган қонунбузарлик 
ҳолатлари корхонанинг амалдаги жамоа шартномасига зид равишда амалга оширилган-оширлмаганлигига 
тергов органлари то мо ни дан тегишли ҳуқуқий баҳо берилишига, ушбу оралиқ далолатномаси ҳуқуқий оқибат 
келтириб чиқарувчи ҳуж жат эмаслигига эътибор қаратиб, арз қилинган талабнинг оралиқ далолатномани ҳа қи-
қий эмас деб топиш ҳақидаги қисми бўйича Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Маъмурий суд ишларини юритиш тўғ ри си-
да ги кодекси 108-моддасининг 1-бандига асосан иш юритишни тугатиш тўғ ри си да хулосага келган.
Апелляция инстанцияси суднинг ушбу хулосаси билан тўлиқ келишади, чунки оралиқ далолатномасидаги 
хулосалар мутахассисларнинг махсус билимларини талаб қиладиган ма са ла ла ри бўйича фикри ҳисобланиб, у 
юридик ҳуж жат ҳисобланмайди ва бирон-бир юридик оқибат туғдирмайди. 
Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Маъмурий суд ишларини юритиш тўғ ри си да ги кодекси 27-моддаси биринчи 
қисмининг 2-бандига кўра суд маъ му рий органларнинг ва улар ман саб дор шахсларининг қонун ҳуж жатларига 
мос келмайдиган ҳамда фу қа ролар ёки юридик шахс лар нинг ҳуқуқларини ва қонун билан қўриқланадиган 
манфаатларини бузадиган қарорлари, ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) юзасидан низолашиш тўғ ри си да ги ишларни 
ҳал қилади. Бу ҳақда Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Олий суди Пленумининг 2018 йил 19 май да ги “Маъмурий 
ишларни кўришда биринчи инстанция суди то мо ни дан процессуал қонун нормаларини қўллашнинг айрим ма са-
ла ла ри тўғ ри си да”ги 15-сонли қарорининг 3-бандида тушунтириш берилган.
Шу боис, судлов ҳайъати биринчи инстанция суди то мо ни дан арз қилинган талабнинг ман саб дор шахс-
лар нинг хатти-ҳаракатларини қонунга хилоф деб топиш ҳақидаги қисмини қаноатлантиришни рад этиш, оралиқ 
далолатномани ҳа қи қий эмас деб топиш қисми бўйича иш юритишни тугатиш ҳақида тўғри хулосага келинган деб 
ҳисоблайди. 
Баён этилганларга асосан судлов ҳайъати биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарорини ўзгаришсиз, 
шикоятни эса қаноатлантирмасдан қолдиришни, тўланган 86 120 сўм давлат божи ва 7 000 сўм почта 
харажатларини аризачи зиммасида қолдиришни лозим топади.
Бинобарин, Ўз бе кис тон Рес пуб ли каси Маъмурий суд ишларини юритиш тўғ ри си да ги кодексининг 217, 219 
ва 221-моддаларини қўллаб, суд