Давлат ҳокимияти вакиллик органлари фаолиятида сиёсий партияларнинг ўрни

сиёсий партиялар фаолияти вақтинча тўхтатилганда ёки тугатилгандаги 
Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги фракция хуқуқий холати 
кўрсатиб берилиш масаласи очиқ қолдирилган. 
Ушбу ҳолатлар содир 
бўлганда сиёсий партия фракциянинг қандай тартибда фаолият юритилиши 
қонунда аниқ белгилаб қўйилиши мақсадга мувофиқдир. 

---

13 
Шу ўринда айтиш лозимки, партияларнинг ижтимоий-сиёсий хаётда 
фаолият кўрсатишларининг кафолати, бу уларнинг узликсиз молиявий 
асосларга эга бўлишларидир. “Ҳозирги давр қонунчилиги сиёсий партиялар 
фаолиятининг барча йўналишларидаги молиявий маблағларини аниқлаштириб, 
уларнинг партиялар фаолияти турларига қўра тақсимланиш, партияларнинг 
аниқ манбалардан маблағ олиш шартлари ва ишлатиш тартибини хуқуқий 
жихатларини мустахкамлаб бермоқда. Бу фаолиятдаги турли чекловларни, яъни 
хайрия бериш меъёрлари харажатлар кабиларни мувофиқлаштиришга доир 
ҳуқуқий асослар ишлаб чиқилган. Сиёсий партиялар белгиланган шартларни 
бажармасликлари ёки уларни бузишлари ҳуқуқбузарлик сифатида талқин 
этилиб, партияларга турлича то уларни тарқатиб юборишга қадар санқциялар 
беришнинг ҳуқуқий амалиёти ҳам ўрнатилган.”
19
Бугинги кунда Европа, Шимолий Америка, Япония, Австралия, Жанубий 
Корея ва Ҳиндистон каби демакратик мамлакатларда сиёсий партиялар 
фаолияти кенгайиши ва бу сохада уларнинг сарф-харажатлари йилдан-йилга 
кенгайиб бориши натижасида уларнинг серқирра фаолиятини давлат томонидан 
таъминлаш муоммолари келиб чиқмоқда. Партияларнинг ривожланиш 
тарихидан маълумки, партиялар узликсиз келадиган молиявий маблағларсиз ўз
мақсадларини тўлиқ бажара олмаганлар. Шу муносабат билан дунёнинг кўплаб 
мамлакатлари қонунчилиги партияларни давлат томонидан молиялаштиришга 
ахамият бера бошлади. Демакратик хуқуқий мамлакатлар қонунчилигига 
эътибор берсак, сиёсий партияларни таъминлашга боғлиқ уч хил ёндашувга 
гувох бўламиз. 
Биринчи гуруҳ,
партияларни хусусий маблағлари яъни партияга кириш 
ва аъзолик бадаллари, партия тадбирларидан ( кўргазмалар, маърузалар ва 
19
М.Қирғизбоев. Узбекистон на пути гражданскому обшеству//Ўзбекистон фуқоролик жамияти сари .Сборник 
статей.Отюред.: Р.Алимов.- Т.: Шарқ . 2003. Б-209. 

---

14 
бошқа маб.) олинадиган тушумлар ва тадбиркорлик фаолияти ва мулкдан 
келадиган даромадлар.