Давлат ҳокимияти вакиллик органлари фаолиятида сиёсий партияларнинг ўрни

Қонунчилик сохасидаги фаолияти.
Сиёсий партия фракцияларининг 
Қонунчилик жараёнидаги иштироки алохида аҳамиятга эга бўлиб, бу 
қонунчилик фаолиятининг асосий функцияси хисобланади. ушбу жараённи 
узоқ муддатли ва мураккаб жараёнлигини инобатга олиб, фракцияларнинг
қонун ижодкорлиги соҳасидаги фаолиятини бу борада кўрсатиш мумкин. 
52
И.Беков “Олий Мажлис Қонунчилик палатасини фаолиятида сиёсий партияларнинг ҳуқуқий асослари .ю.ф.н. 
диссертация

---

44 
Фракцияларнинг қонун ижодкорлиги сохасидаги иштирокини унинг 
иштирокчилари доирасига қараб қуюдаги йўналишларни кўрсатиш мумкин. 
-Қонунчилик ташаббуси ҳуқуққидан фойдаланиб, фракция аъзолари томонидан 
янги қонунларни ишлаб чиқиш, 
-Бирор бир қўмита томонидан мухокама этилаётган қонун лойихаларини 
фракция томонидан мухокама этилиши,
-Қонунчилик палатасида мухокама этилаётган қонун лойихаси юзасидан 
фракция таклифини киритиш, 
-Муайян бир қонун мухокамаси юзасидан келишув комиссияси тузиш масала 
киритиш.
53
Юқоридаги масала борасида парламентимиздаги фракциялар фаолитида 
кўриб ўтсак, Адолат СДП фракция томонидан 2006 йил давомида 30 дан ортиқ 
қонун лойихасини тайёрлаган бўлса, 2007 йил давомида 44тани ташкил 
этди.2008 йил давомида эса фракция тарафидан 19 та қонун лойихаси бўйича 
таклифлартайёрлади ва тегишли қўмитага тақдим этди.2008 йил давомида 
Миллий Тикланиш ДП аъзолари томонидан 60 га яқин қонун лойихалари 
ўзтаклифлари бўйича фаол иштирок этиб, ўз фикрларини билдирди. Жумладан, 
Азамат Зиё “Музейлар тўғрисида” ги Қонунни қонунчилик ташаббуси ҳуқуқи 
билан киритди ва ушбу қонун қабул қилинди. 
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси 
рахбар органларини шакллантириш борасидаги ваколатлари.
Бу холатни 
Қонунчилик палатаси спикери ва унинг ўринбосарини сайлашда кўриш 
мумкин. Ҳар бир фракция қавйсси номзодга овоз беришни ўз йиғилишларида 
хал этадилар. Қонунчилик палатасида ҳар бир фракция спикер ўринбосаври 
лавозимларидан бирини эгаллашга кафолатли ҳуқуқга эга. Шунингдек 
Қонунчилик палатаси фаолиятини ўзига хос хусусияти шундаки, Қонунчилик
53
И.Беков “Олий Мажлис Қонунчилик палатасини фаолиятида сиёсий партияларнинг ҳуқуқий асослари .ю.ф.н. 
дис.. Т. Бғ116 

---

45 
палатасидаги қўмита раисларии, унинг ўринбосарлари ва қўмита аъзолари 
лавозимлари депутатларнинг қайси патияга ёки гурухга мансублиги хамда, 
сайловларда сайловчиларнинг қанча овозини олгани инобатга олган яхлит қарор 
қабул қилинади. Этакчи сиёсий партиялар фракциялари мухим сохаларни ўз 
қўлларига оладилар. 
Фракциянинг парламент рахбар органларини шакллантиришдаги роли 
хорижий мамлакатларда кенгроқ доирани қамраб олади. Кўплаб мамлакатларда 
спикер номзоди фракцияларнинг ўзоро келишувига кўра ёхуд кўпроқ ўринини 
эгаллаган сиёсий партия фракцияси томонидан кўрсатилади. Мамлакатимиз 
сиёсий партияларнинг бугунги ривожланиш даражасидан келиб чиқиб, 
қонунчилигимизга ҳам ушбу қоидани киритиш лозим деб хисоблайман. Бу 
холатда Ўзбекистон Республикаси Қонунчилик палатаси Регламенти 
тўғрисидаги қонуннинг 4-моддаси 6-қисми қуюдаги шаклда ифода этилиши 
керак бўлади: