Davlat krediti va davlat qarzlarini boshqarish

6-Rasm. Xorijiy Hukumat moliya tashkilotlaridan jalb qilingan davlat tashqi qarzi qoldig’i

Shuni ta'kidlash joizki, O‘zbekiston Respublikasi Hukumati xalqaro moliya tashkilotlari va xorijiy hukumat moliya tashkilotlaridan qarz mablag‘larini jalb qilishda konservativ yondashuvga va xatarlarni boshqarish tamoyillariga amal qiladi. Shuningdek, davlat tashqi qarzini makroiqtisodiy barqarorlik uchun xavfsiz darajada saqlash, uni diversifikasiyalash va xatarlarni samarali boshqarishni ta'minlash maqsadida Moliya vazirligi tomonidan Jahon banki va Xalqaro valyuta jamg‘armasi bilan hamkorlikda 2020-2022 yillar uchun O‘zbekiston Respublikasining davlat qarzini boshqarish strategiyasi ishlab chiqildi.⁸

Jahon banki va Xalqaro valyuta jamg‘armasi bilan hamkorlikda “2020-2022 yillar uchun O‘zbekiston Respublikasining davlat qarzini boshqarish strategiyasi” loyihasi ishlab chiqildi. Strategiya mohiyatidan kelib chiqib, O‘zbekiston Respublikasi davlat qarzini boshqarishda quyidagi ustuvor maqsadlarga qat'iy rioya qilishni nazarda tutadi. Hukumatning jami qarzga bo‘lgan ehtiyojini eng maqbul narxlarda moliyalashtirish, davlat qarzini jalb qilishda xarajat va xatarlar mutanosibligini ta'minlash hamda davlat qarzi portfelini diversifikasiya qilish. Strategiyani ishlab chiqishda, 2020-2022 yillar uchun O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining qarzga bo‘lgan ehtiyoji aniqlandi. Hukumatning qarzga bo‘lgan ehtiyojini moliyalashtirishning muqobil strategiyalari tahlil qilindi; Ma'lumot uchun: 2019 yilning 1-11 aprel' kunlari O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga Davlat qarzini boshqarishning o‘rta muddatli strategiyasini ishlab chiqishda texnik ko‘mak ko‘rsatish maqsadida Jahon banki va Xalqaro valyuta jamg‘armasining qo‘shma texnik missiyasi tashrifi amalga oshirildi. Missiya vakillari tomonidan 2019 yilning oktyabr' oyida O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga texnik ko‘mak hisoboti taqdim etildi. Mazkur hisobotda keltirilgan taklif va mulohazalar O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan davlat qarzini boshqarish strategiyasida aks ettirilgan. Jahon bankining ta'kidlashicha, O‘zbekiston Respublikasi 2030 yilga qadar yuqori o‘rta daromadli (upper middle-income) mamlakatlar qatoriga qo‘shiladi.⁹ Bu, o‘z navbatida, mamlakatning imtiyozli kreditlar olish imkoniyatini cheklab, uning qarzga bo‘lgan ehtiyojini tijorat shartlarida moliyalashtirishni taqozo etadi. Shunday ekan, barcha muqobil strategiyalarda mahalliy instrumentlarning jami moliyalashtirish manbalaridagi ulushini oshirish, asta-sekinlik bilan tijorat shartlarida davlat qarzini jalb qilish hamda mahalliy qarz bozorini faollashtirish ustuvor maqsad etib tanlandi.