Davlat ixtisoslashtirilgan



Download 201 Kb.
bet4/4
Sana09.07.2022
Hajmi201 Kb.
#765392
1   2   3   4
Bog'liq
7-s-KOPHADNI-KOPAYTUV.-AJR

= a3 + (ab2 – ab2) + (a2b – a2b) + b3 = a3 + b3 .
Demak, a3 + b3 = (a + b)(a2 – ab + b2) .
a2 – ab + b2 ifoda a va b lar ayirmasining chala kvadrati deyiladi.
Shunday qilib, ikki son kublarining yig‘indisi shu ikki son yig‘indisi bilan ular ayirmasining chala kvadrati ko‘paytmasiga teng.


a3 – b3 = (a –b)(a2 + ab + b2)
tenglik kublar ayirmasi formulasi deyiladi.
(a – b)(a2 + ab + b2) = a3 + a2b + ab2 – a2b – ab2 – b3 =
= a3 + (a2b – a2b) + (ab2 – ab2) – b3 = a3 – b3 .
Demak, a3 – b3 = (a – b)(a2 + ab + b2) .
a2 + ab + b2 ifoda a va b lar yig‘indisining chala kvadrati deyiladi.
Shunday qilib, ikki son kublarining ayirmasi shu ikki son ayirmasi bilan ular yig‘indisining chala kvadrati ko‘paytmasiga teng.


Kublar yig'indisi va ayirmasi formulalari ham ko'phadni ko'paytuvchilarga ajratishda qo'llaniladi.


Darsni mustahkamlash:
1. Qisqa ko‘paytirish formulalarini qo‘llab ifodalar qiymatini hisoblang:
a) 742342 .
742 – 342 = (74 – 34)(74 + 34) = 40 · 108 = 4320 .
b) 552452 .
552 – 452 = (55 – 45)(55 + 45) = 10 · 100 = 1000 .
c) 81,52 – 81,42 .
81,52 – 81,42 = (81,5 – 81,4)(81,5 + 81,4) = 0,1 · 162,9 = 16,29 .
d) 1001,52 – 1002,52 .
1002,52 – 1001,52 = (1002,5 – 1001,5)(1002,5 + 1001,5) =
= 1 · 2004 = 2004 .
2. Ko'paytuvchilarga ajrating:
a) 2a2 + 2b24ab .
2a2 + 2b2 – 4ab = 2(a2 + b2 – 2ab) = 2(a2 – 2ab + b2) = 2(a – b)2 .
b) 9m4n + 18m3n + 9m2n .
9m4n + 18m3n + 9m2n = 9m2n(m2 + 2m + 1) = 9m3n(m + 1)2 .
c) 9 + (– x2 + 2xyy2) .
9 + (– x2 + 2xyy2) = 9 – (x2 – 2xy + y2) = 32 – (xy)2 =
= (3 – (x – y))(3 + (x – y)) = (3 – x + y)(3 + x – y) .
d) (a3 – b3) + (a – b)2 .
(a3 – b3) + (a – b)2 = (a – b)(a2 + ab + b2) + (a – b)2 =
= (a – b)(a2 + ab + b2 + a – b) .
e) (64p3 + 216q3) + 6q(16p2 – 36q2) .
(64p3 + 216q3) + 6q(16p2 – 36q2) =
= ((4p)3 + (6q)3) + 6q((4p)2 – (6q)2) =
= (4p + 6q)((4p)2 – 4p6q + (6q)2) + 6q(4p – 6q)(4p + 6q) =
= (4p + 6q)(16p2 – 24pq + 36q2) + 6q(4p – 6q)(4p + 6q) =
= (4p + 6q)(16p2 – 24pq + 36q2 + 6q(4p – 6q)) =
= 2(2p + 3q)(16p2 – 24pq + 36q2 + 24pq – 36q2) =
= 2(2p + 3q)(16p2 + (36q2 – 36q2) + (24pq – 24pq)) =
= 2(2p + 3q)16p2 = 32p2(2p + 3q) .
f) y6 + y5 + y4 + 2y3 + y2 + y + 1 .
y6 + y5 + y4 + 2y3 + y2 + y + 1 = y6 + y5 + y4 + y3 + y3 + y2 + y + 1 =
= (y6 + y5) + (y4 + y3) + (y3 + y2) + (y + 1) =
= y5(y + 1) + y3(y + 1) + y2(y + 1) + (y + 1) =
= (y + 1)(y5 + y3 + y2 + 1) = (y + 1)((y5 + y3) +(y2 + 1)) =
= (y + 1)(y3(y2 + 1) +(y2 + 1)) = (y + 1)(y2 + 1)(y3 + 1) =
= (y + 1)(y2 + 1)(y + 1)( y2 – y + 1) =
= ((y + 1)(y + 1))(y2 + 1)( y2 – y + 1) = (y + 1)2(y2 + 1)( y2 – y + 1).
Uyga vazifa : 1.Formulalarni yod olish.
2. Sinfda ishlangan mashqlarning qolgan qismlarini ishlab kelish.
Download 201 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish